Stefan Brijs: Arend



"Arend had nooit geboren mogen worden. Zelf had hij zijn uiterste best gedaan om het niet zover te laten komen."

Zo begint een aangrijpend verhaal over een jongen, die de zoon is van een alleenstaande moeder. Anna heeft een traumatisch verleden achter de rug, en woont in haar eentje in een stad. Haar vader leeft nog, haar moeder is overleden. Op de dag dat ze dertig wordt, besluit ze een kind te nemen, en ze stapt naar de gynaecoloog. Vanaf dat moment droomt ze van een dochter,
zodanig dat ze zwaar teleurgesteld is als Arend tenslotte -zijns ondanks- ter wereld komt.

Hij blijkt het absolute tegengestelde te zijn van wat ze gedroomd had, en die teleurstelling werkt ze op de jongen uit. Hij is groot, zwaar en log, men ziet hem als ouder aan dan hij is. Anna verzorgt hem minimaal, werktuiglijk, zonder een greintje liefde. Ze schreeuwt tegen hem, sluit hem op, en slaat hem. Arend moet het leven alleen zien door te komen. Al in de baarmoeder dacht hij dat hij vleugels zou krijgen, maar ook zijn droom bleek bedrog. Maar het is het enige waar zijn leven op gericht is: vliegen, de beweging en de beesten. Vogels en vlinders, die vormen zijn leven. Niemand begrijpt hem, als hij naar school moet, is hij een buitenstaander,  en hij wordt gepest.

De enige die hem een beetje liefde geeft, waar Arend een schuilplaats vindt, is de bovenbuurman. Hans is een man alleen, ook een buitenbeentje, hij heeft een slechte conditie en is kreupel. Stiekem -want Anna keurt het af- hebben de man en de jongen contact met elkaar. Hans helpt hem tegen de pestkoppen, maar binnen school kan hij niets doen. Als Arend ziet dat een jongen met een bloedende lip niet naar buiten hoeft tijdens het speelkwartier, trekt hij de enige juiste conclusie, die er zelfs toe leiden dat hij voorlopig niet meer naar school hoeft...

Anna's vader is ziek en vraagt of hij zijn kleinzoon mag zien. Het wordt een dramatisch bezoek. Het boek kan niet anders eindigen dan het doet. De ontwikkeling van foetus naar baby naar kind wordt beschreven als maakt Arend dat bewust mee. Hij geeft er zelf betekenis aan, terwijl het toch instinctieve daden zijn. Zo kan Brijs Arend zijn eigen verhaal laten  vertellen, misschien nog wel schrijnender dan wanneer het een alwetende verteller was geweest.

Ik vind dit boek mooier dan "de engelenmaker", maar dat laatste had wel meer diepte. Hier is een fragment te vinden.

 

Marjo

 




Leuk, werkelijk gefascineerd deze tekst gelezen. Hoewel leuk........., dat is niet het goede woord. Zo precies weet Brijs een bepaalde sfeer op te roepen. Zoals de moeder van Arend spoorslag het schoolplein verlaat, zoals Arend aanvoelt dat er die dag wat staat te gebeuren. Brijs gebruikt helemaal geen ingewikkelde zinnen en woorden. Tjonge, knap hoor. Brijs voeg ik echt toe aan mijn lijstje van auteurs waarvan ik alle boeken moet lezen. Helaas had de bieb in Breda Arend niet voorradig, komt nog wel, heb nu "Twee levens" meegenomen, lijkt ook al zo beklemmend te zijn als De Engelenmaker. Op kerstavond worden verschillende mensen door rampen getroffen. Dat belooft
wat :-))

Wat ik bedoelde met dat Brijs dieper gaat in 'de engelenmaker' is dat ik  daaruit meer een oordeel haal. Hoewel..nu ik er meer over na denk. Eigenlijk vertelt Brijs daar ook alleen het verhaal, zonder maatschappijkritiek te leveren. Dat doe je als lezer dus zelf..

Inderdaad! Brijs laat het "oordelen" aan de lezer over, bijzonder goed zoals hij dat doet

Dit boek nam ik in september mee van de boekenbeurs in Utrecht. De schrijver stond toen in de belangstelling met een ander boek De engelenmaker als ik me niet vergis.
De 270 bladzijden van Arend lezen vlot weg, ook omdat het letterformaat aangenaam is, niet van die hele kleine lettertjes.
Arend is het verhaal van een jongen die niet geboren had mogen worden lees ik op de achterflap. Dat vond hij zelf blijkbaar ook want toen hij een embryo was, besloot hij zo hard te groeien dat hij nooit op een natuurlijke manier geboren zou kunnen worden. Zijn moeder ( een vader heeft hij niet zegt zij) had op een meisje gehoopt , maar Arend is dus een jongen. Arend denkt nog veel meer in de baarmoeder, raakt daar ook al ontgoocheld als de
uitsteeksels aan weerszijden geen vleugeltjes worden, zoals hij had gehoopt maar gewoon armen. Als je dan leest dan zijn moeder hem Arend noemt ( n.a.v. een t.v programma waarmee het ene arendsjong het andere uit het nest duwt) weet je al dat dat niet goed kan gaan. Arend vertelt verder hoe hij veelt te groot, veel te zwaar en nog mank ook door het leven gaat, met een moeder die meer tegen hem schreeuwt en hem slaat dan aandacht en liefde geeft, als kleuter op school gepest en uitgelachen wordt en alleen van zijn bovenbuurman nog enige positieve aandacht krijgt. Arend is gefascineerd door vogels en het enige wat hem bezighoudt is de vraag op welke manier hij
ook kan vliegen.

Ik vond het een verhaal waarin een aantal dingen vreemd zijn, niet dat ze me echt irriteren maar toch.. Doordat Arend al in de baarmoeder in staat is om als een kind van weet ik veel hoe oud (maar ouder dan een kleuter) te denken vind ik het lastig om hem voor te stellen als baby of als peuter. (bovendien is hij ook veel te groot voor zijn leeftijd) Het lijkt wel of hij vanaf zijn verwekking tot aan zijn fatale vliegpoging niet ouder wordt, terwijl er toch een baby, peuter en kleuter periode beschreven worden. Zijn moeder zit op mijn netvlies als een schreeuwende, slaande en onverantwoordelijke vrouw, (ook al wordt wel duidelijk dat zij een ernstig trauma heeft) die haar baby/peuter gewoon alleen achterlaat terwijl zij werkt. Ik was soms verbaasd dat ze hem nog eten en drinken gaf en kleren voor hem kocht.

Kortom een verhaal wat qua inhoud vreemd is, maar toch lekker leest.

Dit boek is in mijn top toen van het afgelopen jaar terechtgekomen, omdat het een schokkend verhaal is, dat blijft hangen. Ik kan tenminste van de meeste boeken het verhaal niet terughalen in herinnering zonder hulp van mijn verslagen. Deze wel! Het las als een sprookje, maar dan een zeer zwart sprookje..

monalisa
helemaal trots dat ze ook af en toe eens voor archiefgrrl kan spelen ;-))

 

De boekgrrls bespraken ook 'Twee Levens' van Brijs

Stefan Brijs

Meer boeken over
Ouder-kind-relatie
Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 21/01/07  Eisjen