Kunst en Gedichten    
"Beeldgedichten of gedichtbeelden"           

Op Woensdag Gedichtdag 12.04.06, kwam tijdens een bespreking van een gedicht van Spencer, ook een gedicht van Lucebert naar boven en de grrls die het naar voren bracht, moest meteen denken aan een tekening van Escher

visser van Ma Yuan

onder wolken vogels varen
onder golven vliegen vissen
maar daartussen rust de visser

golven worden hoge wolken
wolken worden hoge golven
maar intussen rust de visser
 

Lucebert

 

 

 


M.C. Escher
Afbeelding uit de
M.C. Escher Officiële Webwinkel
Alle werken van M.C. Escher © 2006 the M.C. Escher Company BV – Baarn. Alle rechten voorbehouden. www.mcescher.nl
 

 

Nachtwache by Rembrandt van Rijn
De nachtwacht (allposters.com)
In afwachting

Een nachtwacht zat des nachts te wachten.
Nooit had een nachtwacht zo'n verdriet.
Want, schoon hij wist dat hij moest wachten,
Waarop hij wachtte wist hij niet.

En als niet Rembrandt was gekomen,
Getooid met een fluwelen hoed,
Dan had die nachtwacht nooit geweten
Waarop een nachtwacht wachten moet.


Daan Zonderland (1909-1977)
uit: Volksliedjes uit Zaandonderland (1971)

 

 


 

Op Woensdag Gedichtdag, 13.07.05 kwam het gedicht "De Akelei" van Ida Gerhardt
bij een schilderij van Albrecht Dürer ter sprake.

 


Vragende kinderen uit 1949, gemaakt van afvalhout binnen een raamwerk, met verf van kleur voorzien, Tate Gallery
Karel Appel: vragende kinderen
(Het gedicht van Lucebert is gemaakt bij het werk: Drift op zolder. Helaas kon ik daarvan geen afbeelding vinden, maar dit werkt valt in de zelfde categorie beeldhouwerken van Appel)
tussen ladingen zakspiegeltjes zeepbellen
       bakpoeder
kurken schuimspanen parapluus krijt messen
speelgoedautoos tuinsproeiers pijpewissers
       newtonringen
akademische busten geprepareerde darmen
       limonaderietjes
ontlok je aan het leven al de elkaar omarmende
en de elkaar verscheurende kleuren

Lucebert (1974)

 

 

Alberto Giacometti
        

Giacometti - Allposters.com

De lopende man.

Er is een verlangen waarvan je niets weet 
Waarnaar – naar iets dat voor je uit vlucht
Er is een plek waarnaar je verlangt maar je kent
Die niet – je moet leven met het onmogelijke
Dit soort dingen denk ik als ik die dunne man
Van Giacometti weer zie in zijn museum
Zo onmogelijk dun – hij is al bijna verdwenen
In zichzelf in de plek waar hij staat
Hij staat daar maar hij loopt en hij loopt maar met
Lichte haastigheid – hij wil gaan, voorbijgaan
Naar ergens en hij blijft dat maar willen
Je begrijpt het niet
In de ramen een parklandschap – winterlicht
Stille beuken, grijs gras, en niemand

Rutger Kopland
bij een beeld dat in het Kröller-Möller Museum staat.

 

 

Een tekening van Giacometti
zijn harde potlood eindigt
in een gom. Hij draait het
om en om en stuft vier lijntjes weg
Met het puntje van zijn tong
tussen zijn tanden veegt hij
licht de tekeningen in
Zo wist hij wat wij dachten
tot verschijnt wat hij doorziet
Wat als je even niet zou kijken
je dan misschien vanuit een ooghoek
ziet.

J. Bernlef
"De kunst van het verliezen"
Querido 1980

 

Giacometti - Allposters.com


Picasso       
you give us Things
which
bulge:grunting lungs pumped full of sharp thick mind
you make us shrill
presents always
shut in the sumptuous screech of
simplicity

(out of the
black unbunged
Something gushes vaguely a squeak of planes
or

between squeals of
Nothing grabbed with circular shrieking tightness
solid screams whisper.)
Lumberman of The Distinct
'sumptuous screech of simplicity'
allposters.com Picasso: Femme
your brain's
axe only chops hugest inherent
Trees of Ego,from
whose living and biggest

bodies lopped
of every
prettiness
you hew form truly

e.e. cummings

 

 

klik op afbeelding voor groter beeld
Paulus Potter

Sombre chagrin des ciels uniformément gris,
Plus tristes d'être bleus aux rares éclaircies,
Et qui laissent alors sur les plaines transies
Filtrer les tièdes pleurs d'un soleil incompris;
Potter, mélancolique humeur des plaines sombres
Qui s'étendent sans fin, sans joie et sans couleur,
Les arbres, le hameau ne répandent pas d'ombres,
Les maigres jardinets ne portent pas de fleur.
Un laboureur tirant des seaux rentre, et, chétive,
Sa jument résignée, inquiète et rêvant,
Anxieuse, dressant sa cervelle pensive,
Hume d'un souffle court le souffle fort du vent.

Marcel Proust



klik op afbeelding voor groter beeld
Antoine Watteau

Crépuscule grimant les arbres et les faces,
Avec son manteau bleu, sou son masque incertain;
Poussiëre de baisers autour des bouches lasses...
Le vague devient tendre, et le tout près lointain.

La mascarade, autre lointain mélancolique,
Fait le geste d'aimer plus faux, triste et charmant.
Caprice de poète - ou prudence d'amant,
L'amour ayant besoin d'être orné savamment -
Voici bargues, goûters, silences et musieques

Marcel Proust

 


Nieuwe Mail   

D. Walker Rodman 

(...)You see, I keep five Modigliani 
cutouts on my office wall, 
the young woman peachy and jazzy in her smock, 
the older man next to his tan bottle, 

the young artist in black, tie loosely drawn, 
the lovely formal woman, hair drawn up against 
her pale pink complexion, and lastly, the flushed 
young mother and child against the blue cupboard (...)


(Webmuseum)

 


   

[Rembrandt Print, Poster - The Jewish Bride]
Joods Bruidje (artprints-on-demand.com)

Het Rood van het joodse Bruidje

Ik heb het Rood van 't Joodse bruidje lief,
van toen ik het zag voor het eerst
en ik nog niet begreep,
welk een verkering ik die dag begon.
Ik kwam er ook op dagen zonder zon,
of dat haar licht zich even maar verhief
en vloeide weg in een wankele streep,
dan zocht ik de nuance, die het teerst
en toch nooit diep genoeg
mij lang te blijven vroeg.
Ik zag het Bruidje met de linkerhand
piano spelen op de rechter- van
haar door de tijd bedeesde man
en ik werd niet jaloers. Dat was hún band.
Ik kwam niet door hun minne-schikking treden,
het is mij om het Rood van haar kleed en
anders niets te doen,
ook niet om de entourage in goudig-groen.
Alleen díe kleur zien als een kleur van heden,
of Rembrandt naast mij er mee speelde
binnen de bronzen van de achtergrond
en welke kleuren hij er nog penseelde,
er toch die kleur voor alle tijden vond.
Ontstond zij met of zonder schilderstok,
het is zijn Rood, waarin hij zong Bruidjes rok;
het is mijn Rood, rondom haar rechterhand,
neen, geen juwelen, franjes of kant,
het is maar rood, het Rood, dat ik aanbid,
vooral als ik in de zon naast Rembrandt zit.

Pierre Kemp

 


Jan Theuninck


Jan Theuninck: "Holocaust"

Shoa

juif errant, juif maudit 
et nul mot sur eux est interdit
traités de crimes et de trahisons
ils ont été mis en prison

on les a torturés et tués
au nom d'une infâme idée
et maintenant plus que jamais
a qui le tour s'il vous plaît ?

   
     

eeuwige jood, vervloekte jood
en geen enkel woord is verboden
beschuldigd van misdaad en verraad,
zijn ze in de gevangenis gegooid

men heeft ze gefolterd en gedood
in naam van een schandalig idee,
en nu - meer dan ooit -
wie is de volgende a.u.b. ?
    

wandering jew, damned jew
and no words on them are forbidden
suspected of crimes and treason
they have been put in jail

they have been tortured and murdered
in the name of an insane idea
and now - more than ever -
who is next, please ?

© Jan Theuninck


"Shoa" was een waarschuwing voor een opkomende ideologische haat, "Holocaust" heb ik ook een teken van hoop meegegeven: het zijn zo van die zaken die onlosmakelijk in mijn geest verbonden zijn, met woorden maak ik een beeld en omgekeerd.
Jan Theuninck 8.3.'04


Museum het Spaans Gouvernement
Expositie: EIGEN AARDIG, het Limburgs landschap in woord en beeld
Van 15 november 2003 tot en met 15 februari 200


Pieter Defesche - Souvenir voor Limburg, 1957
(DSM Kunstbezit)

(...) "De keuze voor vrije associaties waarbij de intentie de link bepaalt, heeft ook de vrijheid geboden om werken uit verschillende tijden met elkaar in verband te brengen. Het is een gelijkgestemdheid die het verband tussen schilderijen en gedichten legt en niet een gelijktijdigheid van ontstaan. Zo kan een relatie worden gelegd tussen ‘Souvenir voor Limburg’ van Pieter Defesche uit 1957 en het gedicht ‘Terugkeer’ (uit: Jong leven, Louis Winkeler, Amsterdam 1920) van Felix Rutten uit 1920:

Daar komen, blauw, al in de vert.
De bergen met hun bosschen op:
Het land waar ik geboren werd,
De torens met het kruis in top.
Het wenkt mij alles wellekom!
En ‘k weet niet wat, en niet waarom:
Maar ‘k hoor mijn hart in mij schreien.

Zowel het schilderij van Defesche als de dichtregels die Rutten bijna 40 jaar eerder schreef, getuigen van een herinnering aan het land van hun jeugd, dat zij uit vrije wil hebben verlaten." (...) (meer op de website van het Museum)


   

Marlene Dumas
    
The Particularity of Nakedness
    
as ek jou ruik
raak my asem harig
my stem kry hoenderveel
jou mond proe na pit voor jy penetreer

jou bors die ene niktotien
en heuning jou bloesende
bedonnerde besnede penis
vou reukloos langs jou dye weg

in jou koel skrotum word sperm
met batterysuur opgemix
jou armholte draai haar poes na my

maar jy lê so sag en weerloos uitgestrek
dat ek vir die eerste keer in jare
kan asemhaal in die bloute van jou nek 

Antjie Krog

 


   
Jacob van Ruysdael: Zonlicht op de oever


Allposters.com

"luchtkastelen,
 lichtspinsels, 't vrijgespookte
 roer-me-niet, de windvlugge geest"

 Frans Kuipers over het werk van Jacob van Ruisdael.

 In de NRC van 24.08.03
 "Dichten bleek voor Kuipers een synoniem van wolken jagen. 
  Hij herkende zicht dan ook in het schilderwerk van 
  Jacob van Ruisdael (...)"

 Uit "Antjes Lied", de laatste dichtbundel van Frans Kuipers.

 Wat blijft is de weide waarin
 hun kleine bazuinen ten hemel geheven,
 blinkend, geel en veel,
 de boterbloemen staan. Wat blijft
 is de wind op de grasharp spelend.

 Onder het dorre blad van de dovenetel,
 in windsels als een mummie, de mug
 meedeinend in de flard van een web.

 Wat blijft is de wolkenherders hemellicht
 het bankroet van alle benul.

 Tot in je goudzwijgen verbabeld
 jij die uit de onzee komt.

 Meer bij de Internetboekhandel

 Meerdere afbeeldingen van schilderijen van Van Ruisdael


In an Artist's Studio

One face looks out from all his canvases,
One selfsame figure sits or walks or leans.
We found her hidden just behind those screens,
That mirror gave back all her loveliness.

A queen in opal or in ruby dress,
A nameless girl in freshest summer greens,
A saint, an angel, - every canvas means
The same one meaning, neither more nor less.

He feeds upon her face by day and night,
And she with true kind eyes looks back on him,
Fair as the moon and joyful as the light.

Not wan with waiting, not with sorrow dim,
Not as she is, but was when hope shone bright,
Not as she is, but as she fills his dream.

Christina Rossetti 
The Pre-Raphaelites

Prosperine
Allposters.com

 


"Angel Face"
Tanya L. Haynes

WAT ZIJ BEDOELEN

Schilders schilderen wanneer zij 't kunnen 
't engelgezicht van wie zij beminnen
maar ik die niet schilder
wat moet ik beginnen

In lied in muziek klinken tonen van liefde
die 't luisterend oor van beminden bekoren
maar ik die niet speel
kan mij niet laten horen

Anderen zijn er die fijn kunnen spreken
en schalks en levendig wat zij bedoelen
kunnen vertellen
ik kan 't alleen voelen

Want mij werd tot nu toe het lot slechts beschoren
om ver van je weg en in somber verlangen
met onzichtbare draden
aan je beeltenis te hangen

Jan Hanlo (1912-1969)

 

 



Henri Rousseau: Banks of the Oise 
Henry Rousseau World Website

rousseau le douanier

parijs is twee meter hoger dan mexico
parijs is een grijs zeil
mexico een bonte boot

wij gaan als slangen varen
de familie gaat varen
de moeder draagt een ei
de vader torst een tak

het kind staat en is 
de starende maan

Lucebert

Andere Rousseau websites:
Webmuseum Paris
Wetcanvas
Glossery


miró

de krul vermenigvuldigt zich
de krul vermenigvuldigt zich zeer snel
heeft nog geen weet van geboorteregeling
de krul is onbewust

de ster de ster is een andere ster
zij vertrekt voortdurend
zij reist geregeld naar haar eigen licht
de ster is de ster ver

helder echter is de zwarte vlek
zij is een ontzichtbaar meisje
zij wordt geboren als hij sterft

Lucebert

 

Femme, oiseau, etoile 
Joan Miro
Allposters.com


Paul Klee: Versunkene Landschaft
Allposters.com

klee

in het verheugde venster geuren de gekleurde vruchten van de dingen
in rust geuren de huid het hart geuren de ogen en de mond
het hart kust zijn venster
de huid ontsluit zich
de ogen kijken naar buiten
waar de mond wuift naar boven
overal bloeien de mensen wuivende bloemen geurige huizen
zij evenaren de aarde
zij vliegen in ronde en gebogen vruchten door het hoge hoofd van de 
       lucht
zuchten als de huivrende watervallen zij zingen
in spiegelgladde cirkels
zo ontwiklen zij de wereld:

de brandende draad van de geurende aarde loopt langs het gekleurde
        raam van de mensen

Lucebert

Andere Klee websites:
Webmuseum

The Artarchive


 

Nieuwe MailHet woordje kunst

Eerst dacht ik bij het woordje kunst alleen aan schilderijen,
die stilletjes gevangen zijn in lijsten aan de wand.
Ik vond dat zielig en ik wou een schilderij bevrij'en,
maar ach, ik mocht het zelfs niet eens beroeren met mijn hand.

Toen dacht ik bij het woordje kunst ook eens aan beeldhouwwerken,
die doodstil staan gevangen op een sokkel in de grond.
Ik heb een beeld gestreeld, maar of een steen een aai kan merken?
Ik weet niet eens of 't standbeeld zélf wel wist dat het bestond!

Nu denk ik bij het woordje kunst aan thuis en aan verhalen,
die opgeslagen liggen in een dichtgeslagen boek.
Ik kan er met mijn vinger en mijn ogen in verdwalen
en vind er soms een streling in als ik een streling zoek.

Ted van Liesthout

 


 

Nieuwe MailNaast architect was Le Corbusier ook schilder. Joseph Brodsky schreef over hem het volgende:

Le Corbusier deelt dit met de Luftwaffe;
dat beide fanatiek hebben getracht
het aanzien van Europa vorm te geven

(Kunstenaars café in Venetië. Artikel over Brodsky in de NRC).

 


Nieuwe Mail

 

"t Wordt voorjaar langs de IJssel bij Veecaten.
Wolken en licht, in wisselende staten
scheppen een Voerman: een opalen zwerk
dat hemels is en Hollands boven mate.

Ida Gerhardt
(Voerman Museum)
(met een foto van het IJssellandschap: Pictures and Poems)
(Een schilder met meteorologische inslag "Beeldenstorm" van de Avro met schilderijen van Voerman)

 


Nieuwe Mail

LANDSCHAPSCHILDERING

Uit dalen komen golven bovenstromen
en aan hun schuim ontkrult een wilde lucht
en uit dat zwerk valt dan een gouden vlucht
van vlinders en van vogels neer op bomen,
die wuivend buigen om een oud gehucht,
waar iedereen zijn tijd staat te verdromen
bij spel, muziek, goed eten en gerucht
van goden, die van verre bergen komen.

Op één der prauwen, die de zee doorvaren,
staat bij een zeil, met bloemen overschilderd,
een gaaf, naakt kind in die volmaakte rust,
die ieder mens in zich tracht uit te sparen
te midden van een wereld, die verwildert.

G.J. Resink (1911-1997)
uit: Op de breuklijn (1955)

 


Nieuwe Mail

Bij een schilder

Al deze dingen hier dicht om ons heen, 
die 'k rakelings bereik, en wilde mijen,
wijl ze zo wankel lijken en niet lijen
dat iets ze roert: geen hand, geen blik, geen naam...

hij bracht ze in dit kleine huis tesaam
van heinde en verre tijden en kontrijen -
maar in het Droomheelal der schilderijen
stelde hij ze vást, als werelden uiteen.

Zoals hij door het huis loopt, en niet rept,
maar wandelt argeloos en reeds ontwend
aan een van deze dingen nog te roeren.
is er een lichte hoede: 't sentiment
dat, tussen al de vormen die het schept,
de ruimte wederbaart uit de kontoeren.

Hein de Bruin (1899-1947)

 

Nieuwe MailOp een Schildery waer in verscheyde natien ider met haer kleederen waren afgebeelt

 


Dichters:

Kunst van:

relevante links: 

 

Boeken

  • "Misschien het tedere begrijpen" - dichter bij kunst- 
    Jos en Maurits Smeijers 
    ISBN: 90-6306-397-0.
  • Anton Korteweg:  "Een engel zingend achter een pilaar" 
    gedichten over schilderijen
    SDU 1992

     

 

 

 

Nieuwe Mail

 

Annunciatie

het zal je maar gebeuren
leef je gewoon je meisjesleven
knielt er ineens een engel aan je deur
je draait je lichaam
heft handen in afweer
vindt elke vluchtweg afgesneden -
het goed is al geschied
en jij krijgt het te dragen

Edith de Gilde 2001 

Anunciata
Deze Annunciatie van Fra Filippo Lippi 
(hij schilderde er vele) is te vinden in de
San Lorenzo, Florence.
Klikken op de foto voor een groter beeld.

 


Nieuwe MailVan Meanderredacteur Joop Leibbrand, gepubliceerd in Meander op zondag, maart 2001:

Bedevaart

Ik liep de route van de Medici's,
liet me van het Piazza voor Palazzo Pitti
via de oude brug langs het Uffizi dringen
tot in Palazzo Vecchio's dwingende domein.
Ik kwam voor Niccolò, maar zalen Vasari
en reeksen Hercules hielden mij krachtig vast,
geen verstand dat hier kon triomferen - 
misschien dat daarom flitsen hier verboden was.
Ik vond hem achteraf zoals hij was,
Machiavelli achter spiegelend glas,
pal voor het raam dat hem verblindde, 
smalend om de spot die hem daar dreef.
Denk je de mantel weg dan zag je nooit
moderner een gezicht: ogen en haar,
de hoge hoeken om de scherpe mond - 
ze zeggen dat het nu is dat hij leeft.
Hij doorzag de dingen snel, maar was niet sluw,
gewetenloos genoeg; sprekend zichzelf 
schreef hij hardhandigheid slechts anderen voor.
Hij wist: de mens is slecht en slechts getemd
kan hij gedwongen worden tot iets goeds.
Hier zwijgend afgebeeld, voor zijn gehoor.

Joop Leibbrand

Meer werk van Joop Leibbrand in Meulenhoffs Poëziekalenders 2000 en 2001en op zijn website


     

Nieuwe MailBij het schilderij van Rembrandt - David speelt harp voor Saul:

Meesterwerk

Wat nu de Saul van Rembrandt betreft,
mij ontbreekt het wel eens aan een tulband en iemand
die harp of harpsichord speelt,
aan een scepter en een bescheiden gordijn
waarmee ik tranen kan drogen.

J.A. Emmens


Nieuwe Mail

Robert Browning

Andrea del Sarto 

"No sketches first, no studies, that's long past:
I do what many dream of all their lives,
- Dream? strive to do, and agonize to do,
And fail in doing. I could count twenty such
On twice your fingers, and not leave this town,
Who strive - you don't know how the others strive
To paint a little thing like that you smeared
Carelessly passing with your robes afloat -
Yet do much less, so much less, Someone says
(I know his name, no matter) - so much less!
'Well, less is more , Lucrezia; I am judged."

 Del Sarto de 'onberispelijke schilder'

 

 

 



Eisjen

 

     

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 18/06/07  Eisjen

Terug naar top pagina