Boekgrrls

 

 

 

Aanbevelingen   Leeslijst tweede helft 2000


knipoogtrans.gif (7302 bytes)

*Abdolah, Kader: Spijkerschrift

Ik heb de eerdere boeken van Kader Abdolah met genoegen gelezen en daarom wil ik zijn nieuwste (pas verschenen) roman graag nomineren. Het is het verhaal van Ismaiel die na de dood van zijn doofstomme vader een door hem geschreven boek vindt, in een uniek letterschrift. Ismaiel probeert het boek te ontcijferen en zijn vader een stem te geven. De schrijver Kader Abdolah is een in Nederland wonende Iraniër, die zijn boeken rechtstreeks in het Nederlands schrijft. Dit maakt dat er in zijn boeken (althans in die ik heb gelezen) geen woord te veel staat en daar houd ik wel van. Overigens is het toch heel beeldend wat hij schrijft.

*Anaya Rudolfo : Albuquerque

Na het lezen van alle Hillermannen, vanwege de couleur locale van het wilde westen, werd mij Anaya aangeraden, die hetzelfde betekent voor de Spaanse kleuren aldaar.

*Andersch, Alfred: Sansibar oder der letzte Grund (in 1958 vertaald als Zanzibar)

'Das Buch händelt sich um mehrere Personen, der Verfasser erzählt jedem Mal über eine andere Person in einem anderen Kapitel. Es gibt der Junge, der traumt von weglaufen; Gregor, der durch die Kommunisten erzieht ist und offiziell Gregoriji heißt; der Pfarrer Helander, der einen Bild verstecken will ins Schweden, weil die Nazis ihn vernichten wollen; Knudsen, ein Fischer mit einem eigenen Boot; und Judith, ein jüdisches Mädchen, ungefähr sechszehn Jahre alt, deren Vater und Mutter schon gestorben sind, auf dem Flug für dieselbem Grund wie das Bild des Pfarrers. Es spielt in einem Fischerdorf, Rerik, so um 1942.'

Een mooi boekje, met de sfeer van kleine vergeten Oostzeedorpjes. 

* Atkinson, Kate; "Emotionally Weird"

Na 'Behind the Scenes at the Museum' en 'Human Croquet' ben ik erg benieuwd naar Atkinson's derde roman. Beide eerdere romans - en naar ik begreep uit de recensie ook deze - lezen soepel. Familierelaties spelen een belangrijke rol. Ik ben dol op boeken waarin verschillende generaties geportretteerd worden. 'Emotionally Weird' (een van jullie mailde al een keer de achterflaptekst) zit een moeder en een dochter centraal. En ze IS inderdaad zo'n solide 'gOEde' schrijfster waarvan ik me niet voor kunt stellen dat ze nou een slEcht boek zou kunnen schrijven.

*Barker, Pat; Een andere wereld / Another world 1999

In de Noord-Engelse stad Newcastle woont het gezin van Nick en Fran. Ze zijn pas verhuisd naar een groot, oud huis. Het huis heet: Lob's Hill. Het is er nogal chaotisch, De 13 jarige dochter van Nick komt logeren omdat haar moeder in een inrichting is opgenomen. Het kind van Fran is een pestkop en zit de hele dag achter de computer. Hun gemeenschappelijke kind is een jaar of twee en Fran is een maand of 7 zwanger. Als ze de woonkamer opnieuw willen behangen, doen ze een griezelige ontdekking, die een waarschuwing lijkt voor wat hen te wachten staat. Een afbeelding van de vorige bewoners. (De levenden staren de doden aan. Waarschijnlijk komt bij hen allemaal dezelfde gedachte op, maar het is Miranda die met een stem die grenst aan het hysterische uiteindelijk zegt, wat ze allemaal denken. Dat zijn wij. Nee niet waar, zegt Fran schor, met een stem die ze niet als de hare herkent. Zij is niet zwanger.) (Het is gruwelijk. Dat gevoel krijgt Nick ook. Zijn eerdere opwinding begint plaats te maken voor ontzetting als van minuut tot minuut duidelijker wordt dat het portret een studie van haat is). Later ontdekt Nick dat er een kind van deze familie (wapenfabrikant) vermoord is en een andere zoon in de eerste Wereldoorlog is vermist. Tussen al deze beslommeringen door bezoekt Nick zijn doodzieke, hoogbejaarde grootvader Geordie, die opnieuw beleeft hoe zijn broer Harry sneuvelde in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Nick is met zijn opa naar Belgie en Frankrijk geweest om de begraafplaatsen te bezoeken. Een van Nick helderste herinneringen is die aan Geordie staande op een Duits kerkhof, waar smalle donkere kruisen blauwe schaduwen werpen op sneeuw, als sporen van vogelpootjes. Geordie voelt zich schuldig aan de dood van zijn broer. Zijn moeder zei tegen hem dat de verkeerde was gesneuveld. Hij ( hij is 101 jaar) is verliefd op Helen die onderzoek doet naar de Eerste Wereldoorlog. Ook Nick is gecharmeerd van Helen. Het verhaal zit goed in elkaar en de spanning wordt langzaam opgebouwd. Pat Barker beschrijft vol mededogen een stervende, oude man en de liefdetussen grootvader en kleinzoon. Ook Fran , haar zwangerschap, het gevoel het niet aan te kunnen met al die kinderen en hun problemen, de chaos om haar heen, haar relatie met Nick die steeds naar zijn grootvader gaat om te waken, is heel invoelend beschreven.

*Baricco, Allessandro: "City"

Op de achterflap: "Ik heb er drie jaar rondgereisd, in City. De lezer kan nu, als hij wil, dezelfde weg afleggen als ik heb gedaan. Dat is het mooie, en het moeilijke, van alle boeken: kan je in het voetspoor van een ander reizen? Zomaar, voor de kronieken, wil ik vermelden dat ik voor het eerst een boek heb geschreven dat zich, tenminste gedeeltelijk, in onze tijd afspeelt. Er komen auto's in voor, telefoons, bussen, er is zelfs een televisie, en op een gegeven moment is er een meneer die een caravan verkoopt. En er is een geniaal jongetje dat Gould heet en een meisje dat Shatzy Shell heet (geen familie van die van de benzine). Ik zal ze missen."

*Bolger, Dermot (ed): "Ladies night at the Finbar's Hotel"

Dermot Bolger heeft een boek ge-edit waarin hij zeven Ierse schrijvers (m/v) heeft uitgenodigd een hoofdstuk te schrijven. Doyle is een van hen.

Finbar's Hotel heet het boek. Echt een aanrader. Er schijnt ook een vervolg (Ladies night at the Finbar's hotel) en een vervolg op het vervolg geschreven te zijn. Aardige van deze formule is dat de schrijvers hebben afgesproken niet te vertellen wie welk hoofdstuk heeft geschreven. Dit is dus dat vervolg. Bij Waterstone's staat er nog bij: "Seven Irish women writers - Maeve Binchy, Clare Boylan, Emma Donoghue, Anne Haverty, Ellis Ni Dhibhne, Kate O'Riordan and Deirdre Purcell - tell stories ranging from a reworking of the immaculate to a poignant encounter involving a long-married couple." Het lijkt me een leuk boek voor de boekgrrls. Komen wij erachter wie wat heeft geschreven?

*David Neel, Alexandra: Een vrouw trekt door Tibet

Alexandra David-Neel was de eerste vrouw begin 20e eeuw die het klaarspeelde de grens van Tibet over te steken en in Lhasa terecht te komen, toen nog een gesloten stad. Het is een ontzettend mooi boek over haar ontberingen terwijl ze Lhasa probeert binnen te trekken. Een korte beschrijving op de achterflap: Door het verlaten landschap van het onherbergzame Tibetaanse land trekken twee armoedige bedelpelgrims voort.....een vrouw van middelbare leeftijd en een jongeman.....wie zou vermoeden dat een van deze armoedige reizigers een goed vermomde blanke vrouw is uit het verre westen.... afkomstig uit parijs.....een van de eerste ontdekkingsreizigers en zeker de eerste vrouw die in het begin van deze eeuw het ondoordringbare Tibet wist binnen te komen.... geeft een prachtig beeld van het lezen in dat geheimzinnige, woeste, onherbergzame land.

Zij heeft zich na haar vele reizen gevestigd in Digne, in het huis waar nu een museum aan haar is gewijd. Er staan allerlei persoonlijke spulletjes in en er worden Tibetaanse sieraden verkocht (o.a.). Haar assistente woont er nog steeds.

*Dros, Imme: De reizen van de slimme man

"Lang geleden toen ik klein was, hielden mijn ouders van dansen en uitgaan. Ze woonden met mij op een bovenhuis in Amsterdam, driehoog en ze hadden weinig geld en veel schulden. 'Ja Niels we waren arm ja, maar het kon ons NIETS schelen. Geld maakt niet gelukkig'. Ik vond toen, lang geleden, van wel." Een boek over lezen en voorlezen, over de klank van een verhaal, die je jaren bij kan blijven, en over verliefd zijn en volwassen worden.

*Dunant, Sarah: Mapping the Edge

Schrijfster van thrillers en detectives. Ze schrijft geestig en er staan leuke observaties in haar boeken. Het beste vind ik 'Mapping the edge'. Dit spannende verhaal gaat over een alleenstaande vrouw, die plotseling verdwijnt. Haar vrienden en dochtertje Lily blijven ongerust achter. Waar zou zij zijn?! Het verhaal bestaat uit drie, elkaar afwisselende lijnen:

  • 1 die van de achtergebleven vrienden,
  • 2 de verdwenen vrouw in Florence, die slachtoffer wordt van een ontvoering,
  • 3 de verdwenen vrouw in Florence, die weer iets heel anders en eveneens spannends meemaakt.

Dat klinkt ingewikkeld, maar is het niet. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen. Het is alweer in de bibliotheek, dus prachtige passages kan ik niet meer citeren. Lees het zelf!

*Eco Umberto: Misreadings

De tijd knap dooreen gehusseld. Een luchtig werkje met meesterlijke en fantastische verhalen.

*Felinto, Marilene: De vrouwen van Tijucopapo (oorspronkelijke titel As mulheres de Tijucopapo) '
De vrouwen van Tijucopapo is een bijzonder heftig boek. De ik-persoon is een 'angry young woman' die losbreekt uit haar arme, liefdeloze gezin. Ze wordt gedreven door woede op haar moeder die haar nooit in de armen sloot en op haar vader die haar moeder bedriegt met andere vrouwen. Woede op de armoede waarin ze opgroeit en op anderen die het beter hebben. Maar ook haat tegen zichzelf omdat ze niet in staat is vriendschappen te sluiten en omdat ze zich geen raad weet met haar eigen kwetsbaarheid. De roman is een grote woede-uitbarsting, maar daaronder voel je de wanhopige behoefte aan liefde, geborgenheid en geluk.'

*Fontane, Theodore: Effie Briest

Hebben jullie Effie Briest van Theodor Fontane gelezen op school? Dat vind ik een van de mooiste boeken uit de Duitse Literatuur. lazen we niet op school, maar is inderdaad ook een Meesterwerk. Erg geschikt voor de lijst -Zal wel in elke bieb in `t Nederlands te krijgen zijn.

*Friedman, Kinky; Road Kill

ahah! Dat was weer even rennen, trappelen, schoppen tegen heilige huisjes. En voelen. Soms is het of hij maar voortraast, maar alles is weloverwogen en functioneel op zijn plaats. Bijna aan het einde van het verhaal een prachtig beeld, kunst! Het leent zich voor een film -maar dan zitten we met z'n allen naar één interpretatie te koekeloeren en in het boek mag een ieder zelf toveren. Ja, Kinky, doorgaan met balletjes trappen en mogen het dan golfballen zijn?

*Gellings, Paul (1953-): Antiek Fluweel (Poëzie)

Nederlandse dichter, dit is zijn derde bundel. Ik denk wat je noemt een visuele dichter, maar ook : "mooie vormvaste versregels" . Paul Gellings was voor mij een cadeau; wat er ook gebeurt, hoe het ook gaat; altijd is er een boek, een verhaal, een gedicht, dat me raakt waarover ik denk, waar ik blij mee ben. Die zekerheid dat dat altijd weer zal gebeuren dat is waarom ik van 'woorden' hou, en waarom ik deze lente gelukkig was met o.a. Paul Gellings!

----------------------------------------------

Couveuse

Kijk hoe stil ze worden bij de luier
die het klein karkas omvat, zoals de
scherf van een eierschaal het beetje
leven dat de avond niet zal halen
De telefoon eruit, gordijnen dicht,
zo groot en zo onwerkelijk hun huis
vandaag. Kijk hoe stil ze zijn nu,
niet ontwaken uit hun boze droom.

Erheen, steeds maar weer erheen;
in kijken schuilt nog altijd wat
beweging en in traanvocht hoop.
Kijken - en vooral niets zeggen,
want in het woord loert gevaar:
is het gezegd, dan is het waar.

*Gorman Ed: The day the music died

Een aardig boekje waarin de speurder zijn liefdesperikelen heeft en ook nog ontdekt hoe de zaak in elkaar steekt. De titel heeft te maken met de dood van Buddy Holly. Het boekje is in 1999 geschreven en gaf me plotseling het gevoel dat ik een historisch romannetje las. Ja, we worden een dagje ouder, om met de Moeder Van Nicoline te spreken -maar laat ik het dáárover niet hebben

*Gowdy, Barbara: Falling Angels (Vallende Engelen)

In de herhaling, want vorige keer *net* niet gehaald Het boek is geen whodunnit (whathappenedexactly) maar gaat over een "family that goes mad together stays together" ivm de volgende eh.. gebeurtenis.  Sandy climbed into Norma's bed, under the covers. She made a slow,  unfurling motion with her arms. "Mommy threw our brother over Niagara Falls," she said whistfully. "Dropped him over," Norma said. "It was a tragic accident," Lou snapped from the next bed. She didn't want the damn kid to start crying and get them into trouble.

Vorige keer schreef ik: "Gowdy is een jonge Canadese schrijfster die absurde situaties weet te brengen alsof ze alledaags zijn, die gruwelijke gebeurtenissen laat plaatsvinden *bijna* zonder dat je d'r erg in hebt (maar natuurlijk dringen ze net nog in volle ernst tot je door) en die je tot in je hart weet te raken. Nou ja, mij wel dus." En als we 'm niet samen gaan lezen dan begin ik gewoon weer in m'n uppie.

*Grunberg, Arnon: "Fantoompijn"

Van de achterflap (dit is ook zo'n proberen-uit-te-stellen-tot-de-vakantie- boek) "Mehlman, schrijver van 268 op de wereldranglijst en werkend aan zijn magnum opus, ziet zichzelf als een parasiet die naar verlossing zoekt. In plaats daarvan vindt hij roem, met zijn internationale bestseller "de Pools-joodsekeuken in 69 recepten". Kookboekenschrijver was niet zijn eerste keus, en roem is een lek luchtbed, maar dat beseft hij pas als hij midden op zee zit." En uit een resencie : Waren Grunbergs eerdere romans bijna oeverloos, in Fantoompijn heeft hij de vorm gevonden die hem het best past. ... Door van zijn hoofdpersoon een schrijver te maken die van zijn absurde leven nog absurdere literatuur maakt, krijgen alle onweestaanbare zijsprongen en bij-anekdotes hier een vanzelfsprekende plaats.

*Hardy, Thomas:

Misschien moet ik eerst wat over de algemene stijl vertellen. Hij is een soort... Austen zonder de obligaat happy ending, Dickens zonder sentimentaliteit. Eigenlijk meer een poet dan een romanschrijver, maar vergis je niet - Een Goede Verhaal zet hij ook iedere keer weer neer. Eigenlijk een soort... meer prolific en mannelijke versie van Emily Brontë, zeg maar.

*Hardy, Thomas: The Mayor of Casterbridge

Vond ik een pracht verhaal - begint met een dronkenlap die zijn vrouw verkoopt op een markt en de volgende dag spijt van heeft en zweert om 21 (?? zoiets dan toch wel) jaar niet meer te drinken. Dat doet hij dus ook en in de tussentijd wordt hij een opstaande burger - de burgermeester van Casterbridge zelfs! Maar met zijn doorverkochte vrouw is er ook natuurlijk van alles gebeurd in de 21jaren... Hoe het afloopt? Lees maar zelf.

*Hardy, Thomas: The Return of the Native

is ook een hele bekende (ik kan me werkelijk nIX van het verhaal  herinneren - wacht even - moet ik nu toch het boek pakken) van de blurb:

"both powerful and sombre, is sometimes considered the most representative of Hardy's novels. <----> set in Egdon Heath whose lowering, titanic presence dominates the men and women who live on it." Yep, its the low-level re-run: Woeste Laagtes ... starring Eustacia en Clym ipv Heathcliff en Cathy...

*Hardy, Thomas: Jude the Obscure

En dan is er Jude...en juist DIE wil ik aanbevelen. Jude the Obscure. Met dat oh zo vaak geciteerde afschuwelijke zin (ook door Coetzee in Disgrace) 'Done because we are too menny.' Ik kan me nog herineren hoe geschokt ik was toen ik dat de eerste keer las...(ik was 18 - lange hete zomer in London - Di trouwde met Charles - zOOitje op straat de volgende dag! - en ik bedelde een compleet set Dickens van een oom in Bromley waar ik vaak weekenden doorbracht tussen de slavernij van de hotelkeuken waar ik werkte) maar als ik nu vertel waarOm het zo schokkend is, is dat dan een soort verklapper.... Nou dan, laten we het over Sue hebben - die trouwt met Jude en dan 'Ironically , when tragedy strikes it is Sue, the emancipated thinker - who is unequal to the challenge.' Tja, het loopt nooit zo hEEL goed af met Hardy's vrouwen...maar toch, ze zijn echte sterke geloofwaardige vrouwen. fOUT!!! ze trouwt juist nIET met hem... ze woonden 'in sin' zoals dat toen heette, en oh oh oh wat een schandaal dat was in die tijd. Hardy kreeg zoveel kriticism over het feit dat hij zo'n immoreel boek had geschreven dat hij besloot om nooit meer een roman te schrijven.

*Harpman, Jacqueline: Orlanda

Het is al door enkele grrls gelezen, en ik ben zo vrij geweest daar wat van te plukken. Maar eerst iets uit een recensie, waardoor ik zin kreeg omdit boek te lezen (heb ik nog niet gedaan, maar als het nu gekozen komt het er in ieder geval eindelijk een keer van!):

Jacqeline Harpman (1929) is een Belgische en woont in Brussel. Met dit boek won zij in 1996 de Prix Médicis. Het boek heeft 299 blz. Orlanda is een curieus boek met een opmerkelijke invalshoek. Het stelt zich voor hoe de wereld eruit zou zien als vrouwen hun verdrongen mannelijke eigenschappen openlijk zouden laten spreken en mannen hetzelfde zouden doen met hun vrouwelijke karaktertrekken (...). Orlanda, de mannelijke helft van de vrouwelijke hoofdpersoon, ontsnapt en vestigt zich in het brein van een jongeman. Hij heeft er genoeg van onderdrukt te worden en voelt een grote behoefte zich nu eens als een echte kerel te uiten. Vooral wil hij ontsnappen aan de eeuwige verveling die het instandhouden van een rustig geweten met zich meebrengt. (...) Niet alleen analyseert zij Woolfs roman op een originele en diepgaande manier, ze wandelt ook met kennis van zaken door Proust en Balzac en beschrijft en passant de perfecte moord.*

In maart 1998 schreef Marieke er onder andere over: Door een opmerking op deze lijst heb ik even terug "Orlanda" gelezen, vond dat fascinerend.  Tjitske schreef in oktober van dat jaar onder meer: Nu lees ik Orlanda, ook van Jaqueline Harpman. Dit boek weet me meteen te boeien. Het boek is een verwijzing naar Orlando van Virginia Woolf (--> heb ik echter niet gelezen) Volgens Margot Dijkman, NRC Handelsblad zegt Jaqueline in dit boek hardop wat Virginia zich in stilte afvroeg. In het boek gaat de schrijfster zo nu en dan ook in gesprek met Virgina en biedt soms haar excuses aan wanneer ze denkt dat ze te vrijpostig is. Ik ben nog maar net begonnen maar vind het een orgineel boek en betrap me zelf erop dat ik zo nu en dan m'n adem inhoud.

*Hart, Maarten 't; Een deerne in lokkend postuur.

Voor mij was dit een hernieuwde ( sinds mijn humanioratijd ...)  kennismaking met de schrijver.Ik vond dit boek zeer vlot geschreven. Het boek bevat een vleugje kritiek ( ook zelfkritiek ) dat er mag wezen en onze hedendaagse maatschappij gezellig op de korrel neemt. Ik heb me goed geamuseerd ( 't Hart was soms echt humoristisch, de beschrijving van de rijlessen bvb ...)en raadt iedereen aan zich in 't Harts dagboek te verdiepen .De auteur drukt zich uit in een hele duidelijke en vlotte taal en zet er wel vaart achter.Ik heb het boek in één ruk uitgelezen . 

*Hemingway, Ernest: Death in the afternoon (in 1983 vertaald als Dood in de namiddag)

'Hemingway's passion for Spain and for the bullfight is famous and in Death in the Afternoon he shares the sights, the sounds, the exitement and, above all, the knowledge wich fuelled this passion for 'the emotional and spiritual intensity and pure classic beauty that can be produced by a man, an animal, and a piece of scarlet serge draped on a stick''. Ik heb aan dit boek een liefde voor stierenvechten overgehouden. 

Reactie: sorry, maar hier word ik letterlijk licht misselijk van -  stierenvechten is puur dierenmishandeling - ik wil absoluut geen grote discussie hier over beginnen maar ik wil ook absoluut geen book lezen waar dierenmishandeling gepromoot wordt als 'spiritual intensity and pure classic beauty'.

Reactie: No offence. Ik was voor ik het boek las ook bepaald niet pro. Het boek maakt voor mij begrijpelijk waarom mensen er aan mee doen. 

Reactie: all the more reason om het nIEt te lezen, lijkt mij. Er zijn ook zeker boeken waar het 'begrijpelijk' wordt waarom mensen aan Auschwitz meedeed. Of moet ik het juist wEL lezen dan...?? In de kader van 'know your enemy'...??

*Hesse, Herman: Demian

Wat ik me herinner van Demian is dat het boek me hevig fascineerde. Vooral dat het aanzet je blik te verruimen en niet zomaar aan te nemen wat door anderen al bestempeld is als goed of kwaad. In een ander licht bezien kan kwaad ook goed zijn. Ben erg benieuwd wat ik er nu van zal vinden! 

*Jonker, Ingrid (1933-1965): Ik herhaal je (Poezie)

Een beeldschone tweetalige bundel, vertaling van Gerrit Komrij. Met een  biografie van Henk van Woerden.Haar leven was kort- aangrijpend - dramatisch.

De Zuid-Afrikaanse versie spreekt het meest aan; de melodie, soms zo moeizaam te pakken in poezie, grijpt je onmiddellijk, is schrijnend - triest - onvermijdelijk fataal Dit gedicht las Nelson Mandela bij de opening van het parlement in 1994

----------------------------------------------

Die kind wat doodgeskiet is deur soldate by Nyanga
Die kind is nie dood nie
die kind lig sy vuiste teen sy moeder
wat Afrika skreeu skreeu die geur
van vryheid en heide
in die lokasies van die omsingelde hart
Die kind lig sy vuiste teen sy vader
in die optog van die generasies
wat Afrika skreeu skreeu die geur
van geregtigheid en bloed
in die strate van sy gewapende trots
Die kind is nie dood nie
nòg by Langa nòg by Nyanga
nòg by Orlando nòg by Sharpeville
nòg by die polisiestasie in Philippi
waa hy lê met 'n koeël deur sy kop
Die kind is die skaduwee van die soldate
op wag met gewere sarasene en knuppels
die kind is teenwoordig by alle vergaderings en wetgewings
die kind loer deur die vensters van huise in die harte van moeders
die kind wat net wou speel in die son by Nyanga is orals
die kind wat 'n man geword het terk deur die ganse Afrika
die kind wat een reus geword het reis deur die hele wêreld
Sonder 'n pas

*Kadare Ismail: Een breuk in april

Een confrontatie met het leven naar keiharde middeleeuwse wetten. Het deed me sterretjes zien. Zó haaks als de normen in dit Albanië staan op wat wij, nu, als rechtvaardig zien.

*Kosinski Jerzy; Being there

Kent iedereen al, denk ik. Ook al tijdenlang als film, die ik niet erg geslaagd vond, trouwens

*Mills Magnus : The restraint of beasts (De hekkenbouwers)

'Tam and Richie are two itinerant Scots fencers and would-be heavy  rockers with a predilection for beer, distressed denim and long silences. Supervising their work is a task that the narrator understandibly regards with some trepidation, particularly after the boss's dramatic announcement that "Mr McCrindle's fence has gone slack"'. 'A heaving cauldron of black humour ... I can guarantee that if you buy [read] this book you'll never look at a stretch of high-tensile agricultural fencing in quite the same way ever again'

Reactie: Ik kwam er in ieder geval niet doorheen, pagina na pagina ging het over hekkenbouwen en mischien dat daarna nog een keer het leven zelf en wat al niet meer aan bod kwam maar toen was ik al afgehaakt. 

Reactie: Ik ben niet afgehaakt, hoor. Ik heb het in 1 ruk uitgelezen. Wat op de flaptekst staat 'je kijkt nooit meer normaal naar afrasteringen' (mijn vertaling) geldt voor mij helemaal. Ik betrapte me er al fietsend zelfs op dat ik mijn lief uit wilde gaan leggen waarom een bepaald type ijzerdraad niet voldeed bij de gegeven lengte van de dwarslatten! Ik vond het een zeer origineel, boeiend boek. Ik zou het graag met de grrls bespreken. Bijvoorbeeld jullie mening willen horen over de laatste alinea, want, o gruwel, ik snapte 't niet!

*Morgan, Marlo: Mutant message down under / Australie op blote voeten

Grandioos! Dit heeft mij dus een nacht slaap gekost. Een Amerikaanse arts zet in Australie een project op voor Aborigenee jeugd die moeite heeft met het vinden van een plek in de samenleving. Als dank daarvoor wordt ze uitgenodigd door een groep Aboriginals die nog op de traditionele manier leven. Zij denkt voor een middag of een lunch. Het worden drie maanden waarin zijn met hen door de woenstijn zwerft en leeft als een van hen. Het boek is een beschrijving van de tocht die ze maken. Je komt heel veel te weten over het leven en de cultuur van Aboriginals. Er schijnt een discussie te zijn of Morgan dit nu werkelijk heeft meegemaakt of dat het een verzonnen verhaal is maar dat maakt mij niet zoveel uit. Het is gewoon een prachtig verhaal

Reactie 1. Daar zijn de aborigines het helemaal niet mee eens! Die wilden zelfs dat het boek uit de handel werd genomen vanwege feitelijke onjuistheden. Ik heb de recensie nog in het boek zitten. (Ik scan het wel in als we het boek gaan lezen).Ik heb het 5 jaar geleden gelezen toen ik in Australie was. Het is wel een spannend verhaal maar ik denk dat je het allemaal met wat scheppen zout moet lezen. Ik vond het wel een duidelijk New Age boek: de leefwijze van primitieve volkeren wordt de hemel in geprezen en in dit geval die van de Aborignes. Als we het gaan lezen, kunnen we in ieder geval een leuke discussie tegemoet zien ;-).

Reactie 2. Nou dat is een understatement, want er is met name onder de Aborigines nogal wat te doen geweest over het boek. In Australië is destijds een heus onderzoeksteam aan de slag gegaan, dat uiteindelijk met een zwartboek is gekomen over de feitelijke onjuistheden van het boek.Meer info op o.a.: http://www.stelling.nl/simpos/morgan_australië.htm. In dit geval maakt het mij nou juist wel uit dat het een verzonnen verhaal is. Ik vind het op z'n zachts gezegd nogal goedkoop om je zakken te vullen met een onjuist verhaal over Aborigines. Het getuigt van weinig begrip en respect.

*Pirandello, Luigi; One, No One & One Hundred Thousand

Heel bijzonder. Een eeuw oud. Over het bewust worden van je eigen lichaam, van je geest, van je zelf; en de vraag of je al dan niet jezelf of een ander, nee duizenden anderen bent.

*Sachs, Oliver; The Island of the Colorblind

Het is alweer een tijdje geleden dat ik het las. Het is een reis naar een geïsoleerd eiland, maar vooral ook een reis in de menselijke geest. 

*Roth, Philip: The human stain

Speelt in Amerika in 1998 tegen de achtergrond van de Clinton/Lewinsky- affaire en gaat o.a. over het multiculturele drama en de gevolgen van de politieke correctheidscultus voor de hoofdpersoon. Deze Coleman Silk is een van huis uit zwarte man, die als blanke, of om preciezer te zijn, als jood door het leven gaat, carrière maakt als hoogleraar klassieke talen maar uiteindelijk zijn prestige en zijn baan verliest als hij slachtoffer wordt van een soort omgekeerd McCartyisme. Hij zou zwarte studenten beledigd hebben en wordt door de politieke correctelingen, die het voor het zeggen hebben voor racist uitgemaakt.. Het is de roddel die hem dan fataal wordt. Als zijn vrouw dan aan een hersenbloeding sterft wordt hij gek: zijn voormalige collega's hebben zijn vrouw vermoord volgens hem. Vanaf dat moment zoekt hij contact met zijn buurman Zuckerman (bekende alter ego van Roth, die hem zelf zijn alter brain noemt overigens). Z. vraagt zich dan in zijn bespiegelingen over de vreselijke gevolgen van de roddel af wat we uiteindelijk eigenlijk van elkaar kunnen weten. Later begint Silk een affaire met de 34jarige concierge Faunia, analfabete..etc. Het gaat ook over zijn identiteitswisseling en hoe Coleman vindt dat hij daarvoor de banden met zijn familie en verleden moet verbreken en hoe zijn moeder dan reageert. (uit recensies van JZwagerman in VN en Elsbeth Etty in de NRC).

*Rosenboom, Thomas: Publieke werken

Ik ben er net in begonnen, dus ik kan er nog niet veel over zeggen, maar het leest in elk geval lekker vlot. Ik zou dit boek graag met de andere grrls bespreken omdat het zoveel positieve aandacht in de media krijgt. Het heeft onlangs ook de Libris Literatuurprijs gewonnen (als ik me niet vergis in de naam van de prijs). Het speelt zich af in Amsterdam en Hoogeveen aan het eind van de 19de eeuw. Voor de inhoud citeer ik de achterflap: "Het is 1888. De Amsterdamse vioolbouwer Walter Vedder leest in de krant dat er op de plaats van zijn huis een groot hotel gebouwd gaat worden, en onmiddelijk begrijpt hij de kracht van zijn onderhandelingspositie tegenover de NV Victoria Hotel, die hem immers zal moeten uitkopen. In dezelfde tijd, maar dan in Hoogeveen, krijgt zijn neef, de oude apotheker Anijs, een nieuwe concurrent. Wanneer hij ontdekt dat die jongeman, anders dan hijzelf, een universitaire graad in de farmacie bezit, besluit hij zijn ambitie te verschuiven van het medische, waarin hij toch al overvleugeld is naar het medemenselijke: het gebrek in een naburig turfstekersgehucht is groot; de mensen zouden eigenlijk moeten worden verplaatst, maar dat kost een vermogen - precies het vermogen dat Walter Vedder wel voor zijn huis meent te bedingen. Vanaf dat moment slaan beide verhaallijnen ineen tot één grote intrige, en houden de twee hoofdpersonen elkaar onbedoeld vast in een wederzijse wurggreep, die ook de lezer zal benauwen, tot de bevrijdende finale aan toe: Amerika."

*Rowling, J.K. (Joanne): Harry Potter & de Steen der Wijzen (HP & the Philosopher's Stone)

Dit is het eerste deel uit de Harry Potter serie van deze Engelse schrijfster. Het zijn eigenlijk kinderboeken, maar ook door volwassenen worden deze boeken gretig gelezen. Deze boeken staan al een tijdje op mijn nog te lezen lijstje, maar ik kom er steeds niet aan toe. Daarom nomineer ik Harry Potter nu voor de leeslijst, misschien dat andere grrls ook nieuwsgierig zijn. Van de achterflap: "Harry Potter is een doodgewone, maar ongelukkige jongen die sinds de dood van zijn ouders bij zijn saaie en hardvochtige oom en tante woont, in de bezemkast onder de trap. Op een dag arriveert er een geheimzinnige brief voor hem. En daarna nog een, en nog een. De brieven veranderen Harry's hele leven: hij wordt gered door een woeste figuur op een vliegende motorfiets en hij komt erachter wie zijn verongelukte ouders waren. Met een speciale trein die vertrekt van Perron 9 3/4 belandt hij op Zweinsteins Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus, waar hij alles leert over bezemstelen, toverdranken en monsters. En uiteindelijk moet Harry het opnemen tegen zijn aartsvijand Voldemort, een levensgevaarlijke tovenaar. (...) Een verhaal vol grapjes en verrassingen: vergelijkingen met Roald Dahl zijn nu eens wel gerechtvaardigd (The Sunday Times)".

*Rushdie, Salman: Midnight's Children (Middernachtskinderen)

'If I am to do more than describe my pleasure in this book, if I am to summarize and interpret, I would have to start by saying that ''Midnight's Children'' is about the narrator's growing up in Bombay between 1947 and 1977 (and about the 32 years of his grandparents' and parents' lives before that). It is also a novel of India's growing up; from its special, gifted infancy to its very ordinary, drained adulthood. It is a record of betrayal and corruption, the loss of ideals, culminating with ''The Widow's'' Emergency rule.'

deze krijgt absoluut mijn stem. Ik wil zeker wat van Rushdie uitlezen voordat hij volgend jaar onze boekenweekgeschenk schrijver wordt. En ik hEb dit boek op mijn planken - tijdje geleden aan begonnen en ik geloof dat het een goede is, maar ik moet er meer rust voor hebben om het te lezen. Voor November misschien? Lange avonden enzo...) En zo'n bijna klassieker is ook zeker makkelijk te krijgen in de bieb/in vertaling/overal.

Is ook de Booker prize winner van 1981 - laat mij een paar mooie citaties ertegenaan gooien om te helpen met stemmen winnen. 'I was born<---> on the stroke of midnight. Clock-hands joined palms in respectful greeting as I came' 'His face was a sculpture of wind on water: ripples made of hide.'

Verder is er een prachtig omschrijving van hoe een jonge dokter de  dochter van een rijke man stukje bij stukje krijgt te zien door 15cm gaten in een stuk stof als ze allerlei soorten obscure kleine ziektes krijgt die hij moet behandelen. Ik ben tijdens de eerste poging alleen tot pagina 80 gekomen - niet omdat ik het niet goed vond, maar het is een boek dat meer aandacht eist dan ik ter beschikking had toen ik het eerst ter handen nam.

*Servando Fray; The Ill-fated peregrinations

Reinaldo Arenas (met een knipoog naar Don Quixotte; wat een ellende, de tijd van heksen en inquisitie; ons broederke raakt steeds weer in gevangenschap. Hoe het met hem afloopt moet ik nog lezen. Het woord perigrinations staat overigens niet in mijn Webster; omzwervingen, zou ik zeggen)

*Schouwenaerts Clem: De seizoenen

Schouwenaerts is een boeiend verteller. De autobiografische elementen in zijn romans zijn ook zo typisch menselijk. Het verslag vanuit de ik- persoon de hoofdrolspeler) is een goed relaas van een levenshouding. Deze roman verhaalt de vlucht uit de realiteit en een stukgelopen huwelijk van een schrijver die alles achter zich laat. In een godverlaten oord wil hij zich volledig wijden aan literatuur en schrijven. Helaas heeft de schrijver af en toe te kampen met geld- en drankproblemen die gelukkig maar van tijdelijke aard zijn. Eenzaamheid doet mijmeren en leidt tot diepzinnige gedachten. Een heel mooi boek dat ik nog regelmatig herlees.

*Shields, Carol: "Dressing up for the Carnival"

Dit is de laatst verschenen titel van deze Canadese schrijfster. Ik heb haar hele oeuvre gelezen, nadat ik als eerste 'Swann' van haar had gekregen. Ooit ook gelezen door de boekgrrls. Ik houd van haar. Zij schrijft met zoveel liefde over mensen dat je er je eigen cynisme, vooroordelen of wat dan ook even door vergeet. "Happenstance" en "Republic of love" zijn ook prachtige boeken van haar. "Dressing up for the Carnival" is een verhalenbundel. Het staat in gebonden uitgave op de plank boven mijn bed op me te wachten.

*Slot, Pauline: "Blauwbaard"

'Zuiderkruis', Slot's eerste roman, vond ik boeiend, hoewel niet  fantastisch. Matthijske en Tjitske hebben het in ieder geval al gelezen. Voor Matthijske een onverdeeld, voor Tjitske geen onverdeeld genoegen, concludeer ik uit hun mails. Matthijske schrijft: Wat een prachtig boek, nog mooier dan "Zuiderkruis". Het gaat over de relatie tussen een psychiater en haar echtgenoot, een archeoloog. De familerelaties en familiegeheimen komen aan bod en tevens geheimen die ertussen de partners bestaan. Voor mij genoeg reden om het boek te nomineren.

*Smith Zadie: "White Teeth"

Het feit dat iemand van 24 (ja 24!) zo'n boek kan schrijven met zoveel inhoud, met zo'n mooie toon en humor, met zulke rake typeringen, met zulke verrassende opmerkingen over alles wat maar ter sprake komt. Het is zo'n multicultureel boek dat dat woord eigenlijk niet meer te gebruiken is, het is gewoon Engeland nu. Wat een vaart! Salman Rushdie heeft gezegd "dit boek heeft 'bite' " en ook al had ik nog nooit van die uitdrukking gehoord weet ik wel zeker dat dat een prima typering is. Wat, vrij willekeurig gekozen citaten .

"Even when the lights went out and the wind was beating the shit out of the double glazing, Alsana, a great believer in the oracle that is the BBC, sat in a nightie on the sofa, refusing to budge. 'If that Mr Fish says it's OK, it's damn well OK. He's BBC, for God's sake!'" 

"And then there was Hortense's horror of wheather reorts. Whoever it was, however benign, honey-voiced and inoffensively dressed, she cursed them bitterly for the five minutes they stood there, and then, out of what appeared to be sheer perversity, proceeded to take the opposite of whatever advice had been proffered (light jacket and no umbrella for rain, full cagoule and rain hat for sun). It was several weeks before Irie understood that weathermen were the secular antithesis of Hortense's live work, wich was, essentially, a kind op supercosmic attempt to second-guess the Lord with one almighty biblical exegesis of a weather report. Next to that weatherman were nothing but upstarts ...."

*Springer, F.: Kandy

De laatste van Springer tot nog toe. Mooi geschreven en weemoedig boek over de man Fergus Steyn die wordt gevraagd om op een congres een lezing te houden over zijn repatriëring uit Nederlands-Indië na WOII. Daardoor gaan zijn gedachten terug naar de chaotische naoorlogse tijd, waarin hij samen met zijn moeder op zoek gaat naar zijn vader die zich in Bangkok bevindt. Maar de tocht verloopt minder voorspoedig dan gehoopt, waardoor ze zich aansluiten bij een groep lotgenoten. Dit zijn ook moeders met kinderen die op zoek zijn naar hun mannen uit het kamp in Bangkok, Siam. De groep komt terecht in Kandy, een voormalig kamp op Ceylon. Hier en op het schip hiernaartoe beleeft Fergus Steyn samen met de andere kinderen (met wie hij een 'geheime club' vormt) allerlei gebeurtenissen die bij hem als volwassen man nu nog allerlei vragen oproepen.

*Sutcliffe, William: "The Lover Hexagon" ("De Zeshoeksverhouding")

Ik werd enthousiast door een recensie in NRC van 26 mei j.l. In de kop stond: 'de 28-jarige Britse schrijver werd bekend met 'Ben je ervaren?', een kritische roman over rugzaktoeristen in India. Zijn nieuwe roman gaat over het hectische Londense leven. Waterstone's zegt onder meer: "Six good friends, all in their twenties, cheerfully confide their feelings to and for one another as they pursue the ever elusive big romance. [...] Sutcliffe has taken the lid off of modern love and spooned the contents across the pages of this bright, witty and often moving book".

*Szymborska Wislawa: Uitzicht met een zandkorrel -

schitterend ‘'eenvoudige'‘ gedichten

*Svevo: Bekentenissen van Zeno.

Ik wil een boek voordragen dat op mijn verlanglijst staat omdat ik het steeds vaker hoor en lees noemen als favoriete boek aller tijden van deze of gene: Bekentenissen van Zeno van Svevo. Een klassieker uit het begin van de vorige eeuw waarin zakenman Zeno op aanraden van zijn psychiater zijn levensgeschiedenis vertelt op zeer geestige wijze Bekentenissen van Zeno is een klassieker die je gelezen moet hebben, en niet voor het moeten maar voor het plezier. Ik ben er zeker van dat je het boek nooit meer zult vergeten. Willem Elsschot was een fan, en Elsschots werk wordt qua klasse met dat van Svevo vergeleken. Need I say more?

reactie :Een paar citaten: "Bekentenissen van Zeno is de scherpzinnigste en tegelijkertijd meest komische psychologische roman die ik ken." "Zeno is altijd bezeten geweest door 'een onstuimige drang tot zelfverbetering'. Zijn autobiografie is het verslag van zijn halfzachte pogingen om 'een edeler, sterker mens te worden. Zijn leven blijkt een voortdurende herhaling van voornemens waar steeds niets van terechtkomt." "Hij beschikt over een vrijwel onbegrensd vermogen overal een mouwtje aan te passen, het ongerijmde te rijmen, recht te redeneren wat krom is en zijn nederlagen om te toveren tot overwinningen.(...) Svevo's ironische zelfspot maakt Bekentenissen van Zeno tot een buitengewoon vermakelijk boek, een lachspiegel voor de lezer."

*Trevor William; After Rain

Heb ik al eens genoemd, dacht ik. Verhálen...oh! Verrassend en...nou ja, lees zelf maar.

*Vargas Llosa, Mario: Death in the Andes

Een voorbeeld van goed geschreven afschuwelijkheid; een aanrader? Ik heb het nog niet uit. Dagelijkse ellende verpakt in verhalen over liefde. Misschien begin ik vast in The praise of the stepmother, ook van Mario Vargas Llosa: a playful exploration of polymorphes perversity..... Eens kijken of het wat prettiger kan...)

*Vine, Barbara: Grasshopper

Behoeft Vine nog introductie? Dit alter ego van Ruth Rendell schrijft psychologische misdaadromans waarin de misdaad soms niet meer dan een bijrol heeft. Het uitkomen van een nieuwe Vine is altijd weer een hoogtepunt. Citaat uit de samenvatting van Waterstone's: "Brimming with tension and psychological unease, 'Grasshopper' is a masterful novel and, like the best of Vine's work, a riveting exploration of the unsettling, often unexplored, world of the young."

*Vogels, Frida: "De harde kern"

Het is om te beginnen erg veel leesplezier. Zo'n kleine 2000 blzz. De harde kern bestaat uit drie boeken.( Twee paperbacks in foedraal voor f 25,-, maar er zijn ook deftiger uitgaven.) In de boeken probeert Frida tot de kern van haar eigen bestaan door te dringen, de knoop van haar leven te ontwarren, zoals ze het zelf noemt. Als een rode draad loopt er haar anders-zijn doorheen. Ze is anders in de zin van de seksuele geaardheid, maar ook haar uitzonderlijke begaafdheid maakt haar anders dan anderen. 

Het eerste boek heet Kanker. Ze schrijft dit boek, dat een gedetailleerd verslag vormt van de verhoudingen tussen de mensen rondom het ziekbed van de stervende Mario, de Italiaanse oom van haar echtgenoot Stefano vooral om deze laatste duidelijk te maken wie Berta (=Frida) is, maar in die opzet slaagt ze niet. Dat wil zeggen Stefano begrijpt het niet. 

In het tweede boek 'De naakte waarheid' een beschrijving van haar leven met Stefano, de verhouding met haar vader, de omgang met vrienden. Uiteindelijk wil ze met Stefano breken maar daar komt het toch niet van. In het derde boek 'Met z'n drieën' wordt vooral haar jeugd beschreven en ontrafeld maar ook komt het vervolg van haar leven aan bod. De zeer pijnlijke scheiding van haar ouders, de moeizame verhouding met haar broer, haar moeder die haar als steunpilaar beschouwt, het beëindigen van haar studie en haar jaren in Parijs vinden een plaats in dit boek. De verhouding met Stefano verandert in een bijzondere zin. Ook is er sprake van een nieuwe liefde voor een vrouw, ene K. maar veel komen we daarover niet te weten.  De gebeurtenissen spelen zich gedeeltelijk af in Nederland en overigens in Italië. Veel mooie beschrijvingen van prachtige wandelingen vooral in Italië maar ook wel in Nederland.

Al met al, met zelf nog zo'n 200 blzz te gaan, kan ik alle grrls van harte aanbevelen om 'De harde kern' te lezen. Boeiend, veel heldere analyses, mooie beschrijvingen en taalgebruik. Ik zal Frida en haar moeizame gang door het leven niet licht vergeten.

Reacties, vragen en reacties;

Durf, kan of wil je de De Harde Kern op enigerlei wijze vergelijken met het werk van J.J. Voskuil? Ik vraag dat omdat in Voskuil's Bij Nader Inzien de persoon Henriette Fagel staat voor Frida Vogels. En ook in Het Bureau komt Henriette zo nu en dan op de proppen. Ik vraag het ook omdat ik Het Bureau zo fantastisch vind. Een vergelijkbare leeservaring ga ik niet uit de weg!

Antwoord:

Het bureau heb ik niet gelezen dus een vergelijking is voor mij moeilijk. Wel herken ik in bepaalde onderdelen in Frida de persoon Henriëtte Fagel uit 'Bij nader inzien.' Voskuil zelf schrijft over Vogels :" Frida Vogels behoort tot de zeldzame schrijvers die schrijven omdat ze schrijven moeten. Ze hakt zich een weg door haar leven om het voor haarzelf toegankelijk te maken. Ik vind dit bewonderenswaardig"  Ter aanvulling: De harde kern lezen als je Het Bureau kent geeft er een extra dimensie aan. Wat Voskuil over het werk van Vogels schrijft is ook op hem toepasbaar en in die zin zijn ze vergelijkbaar. Verder zijn ze in stijl uiteraard verschillend en ik vind Vogels vooral uiterst scherp en kritisch tegenover zichzelf en veel minder over anderen; dat is toch ook wel echt anders dan bij Voskuil. Tenslotte is het heel aardig om het echtpaar Voskuil (Loesje = Nicolien in Het Bureau = Wiesje bij Vogels en Han = Maarten in Het Bureau = Jacob bij Vogels) door Vogels' ogen te zien. Herkenbaar en toch heel anders.  In mijn ogen zijn er zeker overeenkomsten tussen Voskuil en Vogels. Beide zijn afkomstig uit dezelfde studentengroep, die beschreven wordt in "Bij nader inzien" en ik denk dat tamelijk veel invloed heeft gehad. Thema's als solidariteit, vriendschap, "vuile handen maken", "links zijn", kritisch zijn op eigen handelen, komen bij beiden voor. Ook de liefde voor taal en literatuur, het zoeken naar de betekenis van het eigen leven, poezen, wandelen en het woord "mieters" zorgen voor een verwante sfeer. Voskuil leest (vind ik) makkelijker, Vogels heeft (nog) meer indruk op me gemaakt. Misschien omdat het een echt "vrouwenboek" is, waarmee ik wil zeggen dat ik me nauwelijks kan voorstellen dat een man een dergelijk boek zou schrijven, al kan ik me daar natuurlijk in vergissen. Als je van Voskuil houdt, lijkt de kans me groot dat je ook van Vogels houdt. Hoewel ik een Voskuilliefhebber ken (een man) die Vogels vreselijk vind... Ik zou het maar proberen als ik jou was! In "De harde kern" komen Maarten en Nicolien ook voor, onder andere namen, evenals Frans Veen.

Tot slot een gedicht van Frida Vogels:

Levens zijn niet mooi en afgerond
maar vol breuken en scherven, tragische gebeurtenissen,
toevallige ontmoetingen, dingen die men begon
maar in de steek liet of vergat of verving door iets anders,
reeksen misverstanden ook, met komische uitslag;
dat alles wringt zich dooreen, onherkenbaar geworden
als een dorp na een aardbeving: waar men wroet naar wat men bezat
niet omdat het -een kromgetrokken lepel bijvoorbeeld-
nog zou kunnen dienen, maar om
half uitzinnig, de heilige grond te kussen:
'Hier was het!'

*Winterson, Jeanette: The Passion

Historische roman over een soldaat die Napoleon volgt. Unieke stijl. Zó sprekend neergezet, dat de lezer het gevoel heeft ooggetuige te zijn. Dit woord kwam bij me op tijdens het lezen en ja hoor, het staat ook op de achterflap.

*Wispelaere, Paul De; Het verkoolde alfabet

De Wispelaere is een schrijver die leest als een trein. Zijn taal is mooi en soms ook wel poëtisch. Ik vind een beetje gelijklopende dingen bij 't Hart en bij Clem Schouwenaerts die ik eigenlijk ook zou willen nomineren. De Wispelaere verheerlijkt de natuur( zijn tuin bvb is zijn heiligdom als het ware ...) en houdt van rust en stilte. Hij is een levensgenieter met een filosofische inslag.  Het is zeer recent opnieuw uitgegeven.

transwurmli.GIF (2800 bytes)

 

          

Laatste keer bijgewerkt: 03/01/01   Eisjen

Terug naar top pagina