Martin Winckler: De Ziekte van Sachs
Wie is Bruno Sachs?
Daar kom je langzamerhand achter door de verhalen te lezen die zijn vrienden, geliefde, moeder, assistente,overbuurvrouw, werkster, collega's maar vooral zijn patiënten vertellen. Bruno Sachs is een plattelandsdokter in een Frans dorpje. Hij is pas begonnen, en de dorpelingen moeten het nog even aankijken.
Hoe ziet hij eruit? Volgens mevrouw Destouches(bejaarde vrouw met geestelijk invalide zoon, open been)zo: 'Je kijkt me over de rand van je ronde brillenglazen aan. Je haren zijn iets te lang. Je gezicht heeft een baardschaduw, zelfs als je pas geschoren bent. Je hebt vaak een spottend glimlachje, maar vandaag niet. Je hebt een versleten leren jasje aan, je zakken lijken altijd propvol te zitten. Je bent altijd erg aardig voor mij geweest, alsof we elkaar al heel lang kennen. Aan jou heb ik het te danken dat ik nog leef.'
Maar een ander zegt: 'Ik ga nooit meer naar hem toe, ik heb geen vertrouwen in hem, hij is beslist niet zuiver op de graat, op een dag zat hij in dezelfde videoclub als ik naar een pornofilm te kijken.'
Het blijkt al gauw dat Sachs een geweldigehuisarts is, die leeft voor zijn patiënten. Geen engel godzijdank, iemand die fouten heeft gemaakt, en vaak zwaarmoedig en somber is, slecht voor zichzelf zorgt voordat hij eindelijk ( zou hij niet homoseksueel zijn? vraagt zijn moeder zich af, maar nee: 'Hij is eerder iemand die niet van veel mensen houdt.') een vriendin krijgt.
Behalve een goede arts is Sachs ook een goede luisteraar, en heeft oog voor de psychische kant van degene die zijn spreekkamer binnen komt. Natuurlijk kan dat ook mis gaan, zoals bij de patiente met buikpijn: ' Hij zei dat het heel goed psychisch kon zijn.(...) Op een keer had ik geen zin meer om hem mijn levensverhaal te vertellen en heb ik mijn afspraak afgezegd. Toen ik een paar dagen later naar de wc ging vond ik mijn verklaring.(...) Psychisch! Aan mijn hoela! Een lintworm is toch niet zo moeilijk te behandelen.'
Tussen de verhalen van al die mensen, die Sachs meestal met je aanspreken, en beschrijven wat hij doet en zegt, terwijl ze hun klachten vertellen, staan ook geschriften van Sachs zelf, over zijn ervaringen in ziekenhuizen, met de zieken, de doden,de zelfmoordenaars,z ijn en andermans blunders, zijn visie op de medische wetenschap,( 'Morfine hebben we sinds 1805, maar hier, in dit duizendjarige land, dit land van de Verlichting, dit land van Cultuur, moesten ze wachten tot het eind van de twintigste eeuw eer de artsen, die toonbeelden van deugd en menselijkheid waarom de hele wereld ons benijdt, begrepen dat bij een kind het stilzwijgen een teken is van het ergste lijden en besloten hun morfine te geven om dat lijden te verlichten.') Zijn ideeën over het huwelijk, ('De meeste paren haten elkaar en willen daaraan niets veranderen. De materiële, symbolische, sociale en affectieve afhankelijkheid is voor beide partijen zo groot dat ze weigeren uit elkaar te gaan, omdat ze weten dat wat ze samen niet klaarspelen niet in staat zijn alleen te doen.') Zijn aantekeningen: 'Wat voert u naar mij toe? -In ieder geval niet de zon.- -Ik zou liever niet zijn gekomen.- -Het gaat om mijn man, hij wilde niet komen, de laatste zes maanden doet hij niets anders dan hoesten en drinken en maakt zich voortdurend kwaad op mij, de kinderen en iedereen, zijn baas zegt dat hij hem niet kan handhaven als dat zo doorgaat.- -Ze zeggen dat u goed bent in het behandelen van astma/sinusitis/migraine/depressie/reumatiek/steenpuisten/oude mensen en erg zacht bent voor kinderen. Maar ik waarschuw u, ik ben een bijzonder geval!-
Hoe maakt u het sinds de laatste keer?
-Niet best, anders was ik niet gekomen.-
-Hetzelfde. Uw behandeling heeft me niets gedaan.-
-Nou, ik heb geen pijn meer, maar het jeukt zo.-Wat is er mis?
-Ik heb buikpijn.-
-Mijn haar valt uit.-
-Ik heb doorlopend dorst.-
-Ik kan niet meer.-Waarom bent u vanavond gekomen?
-Omdat ik pas dertig ben en overal pijn heb.-
-Omdat ik al veertig ben en ongerust begin te worden.-
-Omdat ik al vijftig ben en het tijd wordt.-
-Omdat ik bijna zestig ben en het nog lang niet moe ben.
-Omdat ik zeventig ben en mijn zoon zich zorgen maakt.- -Omdat ik binnenkort tachtig wordt en thuis wil sterven.
-Omdat ik negentig ben en er genoeg van heb, weet u?-Wat mankeert eraan?
-Ik weet het niet, dat moet ú me zeggen!Ik ben geen dokter.-En natuurlijk leren we Sachs' patiënten goed kennen uit hun persoonlijke verhalen (te lang om hier op te nemen), allemaal net zo verschillend als hun ziekten zelf, grappig soms, ontroerend en tragisch tegelijk. Het leven is lijden, dat is wel duidelijk, en de plattelandsarts zit er praktisch dag en nacht middenin. Hulde dan ook voor de schrijver, wiens naam dan eindelijk wordt genoemd: Martin Winckler, die niet alleen huisarts is, maar ook nog schrijver, en wat voor één!
'Het voornaamste verschil tussen God en een arts is dat God niet denkt dat hij een arts is.'
Trude
Relevante links toe te voegen, of commentaar? Laat me het even weten: eisjen@boekgrrls.n
Laatste keer bijgewerkt: 26/03/02 Eisjen
