Op 16 april 1942, schrijft Warren de eerste regels in zijn Geheim
Dagboek: "In mijn natuurdagboek, dat ik nu twee en een half jaar bijhoud,
schreef ik soms dingen op die ik liever voor ieder verborgen wil houden.
Omdat ik een uitlaatklep moest hebben voor mijn spanningen; om te praten
in eenzaamheid of verdriet. Nu ga ik een tweede, geheim dagboek beginnen."
Tot aan zijn dood heeft Hans Warren zijn geheime dagboeken bijgehouden
en is daarmee uniek in Nederland. Wat maakt zijn dagboeken zo mooi,
bijna verslavend, om te lezen? Is het zijn openhartigheid? Of is het
omdat hij de gebeurtenissen in zijn leven zo prachtig weet te verwoorden?
Ook dit geheim dagboek staat bol van beschrijvingen, bespiegelingen,
kritiek, ruzies, luxe etentjes enz. wat we van Warren gewend zijn. Toch
blijft het elke keer opnieuw boeiend. Het ene moment voelt hij zich
ongelooflijk gelukkig en tevreden met zijn bestaan, zelfs met het ouder
worden om een paar bladzijden later over zichzelf te zeggen: "Ik ben
immers een lastige bejaarde aan het worden [...] Ik voel me nutteloos.
Wat een onzin om te denken dat ik van enig belang ben." Warren is een
zeer productief mens. Samen met zijn vriend M. werken ze in die jaren
aan het boek "Ik ging naar de geheime kamers" over de dichter K.P.
Kavafis. Aan "Spiegel van de Griekse poëzie van Oudheid tot heden", aan
"Meulenhoffs dagkalender 1989, Nederlandse poëzie" en Hans Warren zelf
aan zijn geheim dagboek VII. Het werken aan het persklaar maken hiervan
vindt hij een verschrikking en stelt het dan ook steeds uit. Warren kan
ontroerd raken door het enthousiasme van M. en weet dat het leeuwendeel
van het werk verricht wordt door M. Maar... kan zich ook enorm aan hem
ergeren. Een normale relatie dus. Het wordt moeilijk als M. verliefd
wordt op Mietzie. Warren probeert niet al te jaloers te reageren maar
het kost hem wel moeite.
Warren kan enorme kritiek hebben op vertalers, kunstwerken, schrijvers
enz. "De ontstellende lelijkheid van De vrolijke drinker door Frans Hals.
Er zit geen vent in dat pak, de kop is afschuwelijk geschilderd." "Onbegrijpelijk
hoe zo'n non-valeur, zo'n vale pummel als Koos van Zomeren een náám in
onze literatuur is kunnen worden." Daarentegen is hij lovend over het
debuut van Brigitte Raskin, later worden zij ook vrienden. en... "Anne
Frank was als jong meisje al een indrukwekkend schrijfster. Etty
Hillesum hoort tot de grootste auteurs van onze literatuur
Hilarisch is zijn deelname aan het tv-programma Triviant. Zijn vriend
vindt het geweldig dat Warren gevraagd is en pushed hem heel erg om mee
te doen. Warren vindt het een verschrikking. "Met Triviant hoop ik nog
steeds de dans te onspringen. [...] In een brief heb ik gezegd dat ik
niet op mijn toezegging terug wil komen, maar mezelf toch niet de
geschikte persoon voor deze quiz acht. [...] er is een kans dat men
denkt: dit mogen we die arme Hans Warren niet aandoen." Na de opnamen...
"Het was gruwelijk, maar het is voorbij. De nacht voordien kon ik haast
niet slapen.[...] De onmogelijkse vragen wisten ze juist te beantwoorden,
en bij de stand 19-1 werden we (Boudenwijn Buch en Hans Warren)
afgevoerd.
Verder wordt er nog zoveel meer vermeld in "Geheim dagboek" o.a. de
jurering voor de AKO-literatuurprijs. De reizen en museabezoeken, het
aanschaffen van kunstvoorwerpen, het hernieuwde contact met Mabel,
Warrens ex-vrouw, de constant om geld vragende zoon Gideon. Maar ook het
genieten van de natuur, de constante zorg om het oude huis waarin zij
wonen, kortom ik kan eindeloos doorgaan, beter is het om dit boek zelf
te lezen en te genieten van de mooie taal en verhalen van Warren.
ISBN 9050187102,
uitgeverij Balans,
362 pagina's,
oktober 2005
Dettie
|
Hans Warren:
Een vriend voor de schemering
Tussen Borssele en Parijs |