Zo! Wat een roman, vrouwen! Vuig en voos, zal 'k maar zeggen. En
tegelijk
zeer hilarisch en ontroerend en uitbundig. Wat is Roth toch een
veeelzijdig auteur - iemand met zoveel schrijfsmoelen. Althans voorzover
ik hem las. Patrimony (1991) - een prachtig egodocument over zijn vader.
Zuckerman Unbound (1981) - leuk-leuk! A Human Stain (2000) - ja, mooi.
Het Contraleven (1986) vond 'k al wat taaier. En I married a Communist
(1998)- zo dogmatisch-saai, dat 't boek halfuitgelezen naar de kringloop
ging.
Nou over Sabbaths Theater, bekroond met de National Book Award. Ik las
een
uitgave in de Rainbow Pockets, 629 pag's. Zeer aangenaam bekkend
vertaald
door Babet Mossel. De hoofdpersoon is Mickey Sabbath, 64 jaar. En hij is
doende zijn zelfmoord voor te bereiden, want hij heeft geen zin meer in
de
puinhoop van z'n leven. Huwelijk nu definitief naar de knoppen: z'n
alcoholische vrouw is een onverdraaglijk zweverige ex-AA-ster geworden.
Z'n geliefde minnares - die er wel pap van lustte - ging dood. En hij
kan
z'n vak (hij was handpoppen-speler) niet meer uitoefenen door de reuma,
z'n handen zijn nu misvormd. Wat is er nog voor leuks te beleven? (Nou
-dat weet ie wel!)
Een aardige man, die Sabbath? Iemand met wie ik wel es borreltje zou
willen drinken? Absoluut niet! S is een catastrofale, genante, ordinaire
erotomaan (hij maakt slechts "het hormoon pervesteron" aan) en dat zal
de
lezer weten. Veel pagina's vol van die verrukkelijke f-ervaringen.
Pornografisch? Zeker niet. Meer genotterig vitalistisch. En oversausd
met
die uitbundige humor van Sabbath = Roth.
Bovendien is 't een boek vol tragiek. Want Sabbath weet best dat ie van
z'n leven een zooi heeft gemaakt en permanent langs de afgronden van het
bestaan heeft gescharreld: "het leven van de totale tinnef". En "mijn
leven stroomt snel langs de stoepranden van het leven". In die zin is S
een ontroerende figuur, van wie ik toch ging houden. Onderweg naar z'n
geplande einde, herdenkt hij alles waarover hij immens veel verdriet
heeft
(en natuurlijk ook z'n vele 'avonturen' - maar dat terzijde). De vroege
dood van z'n geadoreerde oudere broer Morty (z'n vliegtuig werd
neergeschoten tijdens WOII) heeft ie nooit kunnen verwerken. Z'n eerste
vrouw verdween zomaar opeens en eigenlijk is hij haar z'n hele leven
blijven zoeken. Z'n moeder ging verbitterd (Morty) dood en S mist haar.
Heel mooi hoe zij bij tijd en wijle bij S in de auto komt 'zitten' en
met
hem praat.
Samenvatten dit verhaal? Lukt me niet. Of in erremoei - dit was 't dan.
Een slotscene is misschien genoeg. Sabbath neemt definitief afscheid van
z'n geliefde minnares. Hij staat op haar graf, gehuld in de Amerikaanse
vlag. Op z'n hoofd het keppeltje van z'n broer met 'God bless America'
erop. En hij pist op haar graf - als ultiem eerbetoon en dierbare
herinnering.
Mart
|
Philip Roth was born in 1933 in Newark, New Jersey, and grew up in
the Jewish neighborhood of Weequahic. His early fiction frequently drew
on Jewish culture and family life in Newark, and the story collection
Goodbye, Columbus (1959) cemented his reputation as a top young American
writer. Reviewing his youthful worldview, Roth (referring to himself in
the third person) later wrote, "His cultural ambitions were formulated
in direct opposition to the triumphant, suffocating American
philistinism of that time: he despised Time, Life, Hollywood,
television, the best-seller list, advertising copy, McCarthysim, Rotary
Clubs, racial prejudice, and the American booster mentality."
(Van de
Daze
Reader website, waar andere titels van Roth ook uitgebreid besproken
worden en met veel links naar andere sites)
Foto van de
Philip Roth Society website
Een bibliografie bij
De Boekenplank
Boekgrrls over:
|
