Philip Robinson: Maanvijver
Oorspronkelijke titel: That We Might Never Meet Again


“Je vroeg of we ook dieren doodmaken. Ik wist niet of je ongedierte bedoelde of wild. We maken ze allebei dood, natuurlijk.”

De eerste, indringende zin van dit boek en je vraagt je meteen af; Waar gaat dit heen? Wat voor ongedierte en welk wild?
 

Waar het heen gaat is een groot landgoed, Ichnamactaire, in Ierland, waar de dagelijkse gang van zaken behoorlijk in opschudding komt als kunstenaar Michael en zijn vrouw Lydia hun intrek nemen in het Weduwenhuisje. Michael heeft de opdracht om de landheer en zijn dochter te schilderen. De eerste is echter nog op reis en zijn terugkomst wordt telkens uitgesteld. Michael, die hevig onzeker is over zijn werk en zich in zijn uitspraken over kunst verbergt achter de meningen van anderen, heeft alle tijd om de natuur om zich heen te ontdekken, daarbij een nieuwe manier van schilderen te ontwikkelen en om zich met de mooie, doch enigszins mentaal achtergebleven dochter, Magda, bezig te houden. Magda, volkomen één met de natuur en het landschap, voelt bijna intuitief aan waar de schilder naar op zoek is en dwarrelt constant om hem heen en geeft zelfs aanwijzingen.

Echtgenote Lydia heeft meer dan genoeg van haar man. Is diep teleurgesteld in zijn werk en in hun relatie. Zij is fotografe en stort zich op haar manier op het vastleggen van de natuur en de mensen.

Ze stort zich ook letterlijk op de tuinman waar ze voor valt als ze hem aan het werk ziet in de tuin:

“Ze had vroeger een relatie met een pottenbakker gehad en vond het manipuleren van objecten nog steeds verleidelijk “

Er is heel weinig voor nodig om die twee op de zachte grond van, het prachtig aangelegde en beeldend beschreven doolhof, tot elkaar te laten komen.


Philip Robinson (Ierland, 1973) studeerde filofosie aan de universiteit van Oxford en werd daarna professioneel tuinman op een landgoed in Northumberland, waar hij woont en werkt. Maanvijver is zijn debuut.

Querido / 2006
ISBN 90 214 76282

Genoemde kunstenaars in het boek:

Damien Hirst
“ Maar de kunstenaar had de paarden op een bepaalde manier laten slachten, daarin schuilt het geniale van het werk – een ondergraving van de centrale katholieke paradox dat de dood iets moois is”.

El Greco
"En kon de verleiding niet weersteen om met zijn hand, de voorvingers gebogen als van een El Greco-heilige die een zegen verleent, de lijn van een rib te volgen. Haar adem stokte..."
(Engelse website)
 

De tuinman is een man met ervaring op meedere gebieden. Heeft filosofie gestuurd en is geïntrigeerd door filosofen als Derrida, Lacan, Unamuno en Hegel en heeft “een actiever socialer leven met veel muziek en theater” achter zich gelaten. Bij muziek wordt er dan verwezen naar ‘die Vier letzte Lieder’ van Strauss: Voorjaar, September, Bij het Slapen Gaan en Avondrood. De teksten van Herman Hesse van drie van deze liederen lijken aan te sluiten bij de sfeer van het boek. Gemoedsstemmingen die vergeleken worden met situaties in de natuur. En dan ook omgekeerd, dat het leven in en met de natuur je vormt:

"Ik denk dat de kou en de aanhoudende vochtigheid in de winter je karakter beinvloedt; het bepaald je bij de werkelijkheid van het land. Ik weet eigenlijk niet wat ik hier precies mee wil zeggen, maar het plaatst het jaar in context, vermoed ik. De zomer wordt je dierbaarder omdat je weet hoe zuurverdiend hij is geweest. Ik denk dat je er meer van geniet omdat de winters hier zo genadeloos zelfzuchtig zijn."

Het actievere socialere leven heeft de tuinman verlaten omdat hij:

“(...) als iemand die zelfdmoorde wilde plegen het stadium voorbij was waarin hij volgens andersman verwachtingen kon leven (...).”
 

De filosofen:

Richard Strauss en Herman Hesse

 

 
Op het landgoed schept hij zijn eigen wereld, zijn eigen leven waarbij de natuur de wonden heelt:

En avondmist, vooral nu die van het gras opstijgt en door de boomkruinen trekt of als tentakels uit het meer oprijst, alsof al dat water in het land op zoek gaat naar een zwakke plek waarin het overstromen en de littekens van de mens in de diepten der vergetelheid kan verdringen."

Voor iedereen die van tuinen houdt is dit boek een aanrader. De tuinontwerpen en de landschappen worden schitterend beschreven. Het doolhof, dat Lydia tot in detail fotografeert, is heel symbolisch voor het doolhof van het leven van alle hoofdrolspelers van dit boek waarin keuzes gemaakt moeten worden uit de diverse wegen die ingeslagen kunnen worden.

Ik ga niet meer vertellen over dit boek. Dit is een boek dat denk ik uitermate geschikt is als een boek van de maand om eens lekker uitgediept te worden. Er zijn zoveel diverse lagen die het boek zo veel meerwaarde aan je leeservaring kunnen geven als je je erin verdiept, dat me dat echt een boekgrrls activiteit lijkt zoals destijds ook is ontstaan rondom Patricia Duncker’s “De Foucault hallucinatie”.

Enkele van de genoemde planten en bloemen:


Allium, Blauwe regen, Gaspeldoorn, Jasmijn, Kamperfoelie, Wolfskers en Wolgras 

Je hebt de muzikale laag met de teksten van Hesse. De filosofische laag met als rode draad dat je ‘niet tweemaal in dezelfde rivier af kunt dalen, omdat de tweede keer de rivier en jijzelf veranderd zijn’ en dat het leven slechts waar valt te nemen door tegenstellingen. Dat het goede en het kwade een onmisbaar deel zijn. Door ziekte weten wat gezondheid is en door oorlog wat vrede inhoudt. Ook wordt in het boek nog een mythe verteld die je in twee delen krijgt voorgeschoteld. Dan is het denk ik voor grrls met interesse in kunst boeiend om te lezen hoe en waarom Michael zijn ontwikkeling doormaakt. Het is een spannend, sensueel en verrijkend boek.

The Guardian schreef naar mijn idee volkomen terecht:

"Robinson, die ook een hoveniers opleiding heeft gevolgd, beschrijft op zwoele wijze de smaak van druiven, de ervaring van de liefde bedrijven in een tunnel van taxis hagen en het exacte geluid van het huilen van een wijfjesvos in de bossen. Terwijl de spanning stijgt, wordt het duidelijk dat geweld en horror onder het landelijke fineer op de loer liggen - niet in het minst omdat het uitroeien van ziektes en het ruimen van ongedierte en wild deel uit maken van het plattelandsleven."

En met dat laatste zijn we weer terug bij de eerste regel van het boek. :-)
 

Oh, nog even over de vertaling. Nergens heb ik me tijdens het lezen afgevraagd "wat zou daar in het Engels gestaan hebben”. Voor mij een teken dat Ko Kooman/Em.Querido goed werk hebben afgeleverd.
 

 
Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 07/03/06  Eisjen

Terug naar top pagina