Eenzaam in Mekka is een waargebeurd en persoonlijk reisverslag van de in
India geboren doch in Amerika opgroeiende moslima Asra Q. Nomani,
journaliste van beroep. Dochter van een hoogleraar Voedingskunde (vader)
en eigenaresse van een boetiek (moeder). Beide ouders zijn overtuigd
moslim, ouders vertrekken eerder naar Amerika dan de kinderen om daar
een bestaan op te bouwen. Asra is (was) een goede vriendin van de in
Irak onthoofdde Daniël Pearl (ze waren collega's bij de Wall street
Journal) en heeft zijn vriendin Mariane bijgestaan bij de ontvoering en
zoektocht naar Daniël en haar bevalling (Mariane was zwanger van Daniël).
Asra zelf raakt in die tijd zwanger doch haar vriend verliet haar en ze
gaat als ongehuwde vrouw en moeder het gevecht aan met haar eigen
religie die haar niet accepteert. Ze heeft het moeilijk dat Daniël is
vermoord in naam van haar eigen geloof. Het boek is een reisverslag in
letterlijke en in figuurlijke zin. In letterlijk zin omdat Asra met haar
ouders, zoontje Shibli (2e naam Daneel naar Daniël) en een nichtje en
neefje de Hadj doet (de reis naar Mekka en Medina; die deze dagen weer
plaatsvindt). Een reis die elke moslim 1x in zijn leven moet maken.
Daarnaast is het een figuurlijke reis op weg naar haar relatie met haar
geloof en wat het voor haar betekent.
Er gebeurt zoveel dat het moeilijk is samen te vatten.
Het is interessant om te lezen hoe de pelgrimstocht Hadj verloopt en
welke heilige plaatsen worden bezocht en waarom. Het stuit
tegelijkertijd tegen de borst. Het viel me moeilijk door te gaan met te
lezen hoe vrouwen onderdrukt worden in de Islam en hoe vergelijkbaar met
de strijd die vrouwen hebben moeten aangaan in andere religies. In feite
is Asra een feministe binnen haar eigen geloof, maar ik kan persoonlijk
niet begrijpen dat ze een aantal rituelen van haar geloof uitvoert (zoals
stenen gooien tijdens de Hadj (hoe actueel, vandaag 345 doden....) en
hoe ze Shibli kaalscheert tijdens zijn naamgevingsritueel. Ze accepteert
niet dat in haar eigen moskee (in Amerika) de vrouwen en mannen
gescheiden worden terwijl in Medina en Mekka tijdens de hadj de vrouwen
en mannen gewoon gezamenlijk alle ruimten betreden. Maar op de hadj is
het ook niet alles. Niet-gelovigen (ik dus) mogen de heilige steden niet
bezoeken (staat op grote borden langs de snelweg), maar tegelijkertijd
is er wel een Kentucky Fried Chicken in Mekka. Ze accepteert niet dat ze
als ongelovige wordt beschouwd omdat ze ongehuwd moeder is. Ze
accepteert niet dat er haatpreken in haar moskee worden gehouden (ze
komt er achter dat de imams die zomaar van internet plukken, op een
website stonden iets van 2000 haatpreken). Ze accepteert niet dat het
bestuur van haar moskee haar op islamitische wijze wil berechten. Ze
accepteert niet dat de mannen de vrouwen wil onderdrukken, puur vanwege
onmacht, onkunde en onwetendheid. Ze legt heel duidelijk door het gehele
boek uit dat Mohammed dit niet heeft gewild en dat aan het begin van het
ontstaan van de islam de vrouwen evenveel rechten hadden dan mannen. Ze
schetst een aantal krachtige vrouwen uit de geschiedenis van de islam en
treedt in Mekka in de voetsporen van Hadjar.
Asra komt in opstand, op een langzame, doch vasthoudende (en zeer
bewonderenswaardige) en voor de Islam radicale manier. Ze wordt met de
dood bedreigd, maar ontvangt na enige tijd (het speelt zich allemaal zo
tussen 2001-2004 af) tegelijkertijd vele steunbetuigingen over de gehele
wereld. Het boek sluit wel wat met een open-einde af, maar dat komt
waarschijnlijk ook het verslag is van een zoektocht naar haar eigen
roots. Het sluit min of meer met haar ontwerp-teksten voor een
islamitisch wetsontwerp voor rechten van vrouwen in de moskee en in de
slaapkamer.
Even een citaat hoe stuitend ik soms de situaties vind waarin Asra leeft:
"Hai Asra, ..................We zouden het een eer vinden als je
vader en zijn vrouw de uitnodiging aanvaarden........Om
misverstanden te voorkomen wil ik je stellen dat jij niet bent
uitgenodigd voor deze etentjes.........".
Deze tekst (een uitnodiging via Asra aan haar familie om deel te nemen
aan een traditioneel islamitisch etentje, doch zij hoeft niet te komen
is afkomstig van een hoogleraar psychiatrie. Het is schokkend om te
lezen hoe vele, in Amerika opgroeiende en zich hebben kunnen ontwikkelen,
hoogstaande en intellectuele figuren in naam van de Islam vrouwen
onderdrukken. Op een wijze, die bijna echt te kinderachtig is voor
woorden.
Haar ouders, hoewel komende uit een zeer conservatieve stroming van de
islam, steunen haar voor meer dan 100% en ontwikkelen ze zich mee. Haar
moeder heeft altijd met verstand de islam geaccepteerd maar nooit met
haar hart (ivm de onderdrukking van vrouwen); door de acties van Asra
komt ook haar moeder dichter bij haar geloof.
Maar het boek (ik kan het geen roman noemen) leest niet makkelijk. Dit
komt waarschijnlijk omdat Asra journaliste van beroep is, maar voor het
eerst heb ik bij een boek ook de indruk dat er misschien wat beter
vertaald had kunnen worden. Het staat er soms zo letterlijk en heb je
als lezer het idee dat de auteur het zelf wat verfijnder zou hebben
uitgedrukt. Misschien vergis ik me wel. Ook de stijl van Asra is ook
niet al te vloeiend en even boeiend. Tegelijkertijd maken de vele
Arabische namen en islamitische begrippen het lastig om vlot weg te
lezen. Het is geen boek voor 'savonds even voor het slapen gaan. Een
index achterin met een toelichting op de vele begrippen en heilige
figuren om weer even na te slaan was prettig geweest.
Marjan P.
|
Asra Q. Nomani
(Eigen Engesle website)
Daniel Pearl
Foundation
The Daniel Pearl Foundation was formed in memory of journalist Daniel
Pearl to further the ideals that inspired Daniel's life and work. The
foundation's mission is to promote cross-cultural understanding through
journalism, music, and innovative communications.
Daniel Pearl (October 10, 1963–January 29/30, 2002) was a Jewish
American journalist. He was kidnapped and murdered in Karachi, Pakistan,
while investigating the case of Richard Pearl, Al Qaeda-ISI links, and
$100,000 wired to September 11's chief operative Mohammed Atta's account
in the US by one Ahmad Umar Sheikh, following instructions by Pakistani
General Ahmad Mehmoud - the ISI director general at the time.
(Meer
Wikipedia)
De hadj is de bedevaart naar Mekka, een van de vijf zuilen van de
islam. De hadj is verplicht voor alle gezonde, volwassen moslims die
over voldoende geld beschikken.
(Meer
Wikipedia)
ISBN 9058313832 2005, Uitgeverij Sirene
367 pagina's
|