In februari was het precies 60 jaar geleden dat geallieerde bommenwerpers
det Duitse stad Dresden, het 'Florence van het Noorden', met de grond gelijk maakten. Deze traumatische gebeurtenis werd uitgebreid herdacht met
documentaires op de Duitse en Britse TV, en ik heb er zelf ook bij stilgestaan door naar een door de verwoesting geinspireerd strijkkwartet
van Shostakovich te luisteren, en twee door Dresden geinspireerde boeken
te lezen.
In 'Slaughterhouse 5' van Kurt Vonnegut verweeft deze Amerikaanse schrijver zijn eigen oorlogservaringen (hij kwam als krijgsgevangene door
stom toeval vlak voor het bomberdement naar Dresden) in het fictieve verhaal van een schlemielige Amerikaanse soldaat die hetzelfde lot
ondergaat. Belangrijk element is de domme willekeur van de oorlog, maar daar doorheen loopt ook nog een typische verhaallijn van tijdreizen. Omdat
niet alle boekgrrls dat science fiction element zullen kunnen waarderen,
en omdat Mulisch bij mij de meeste discussiestof oproept, wil ik Het Stenen Bruidsbed graag nomineren voor de nieuwe leeslijst. Ook Mulisch was
in Dresden, maar in de jaren 50, waarschijnlijk in zijn rol als
hofcommunist.
Ik las Het Stenen Bruidsbed voor mijn boekenlijst op de middelbare school
en was geloof ik nogal onder de indruk. Nu ik het weer heb herlezen ben ik
iets kritischer (zo gaat dat met boeken en films die je als tiener zo indrukwekkend vond...), maar ik vond het nog steeds een pakkende schets
van het naoorlogse Oost-Duitsland en hoe de oorlog mensen blijft
achtervolgen. De hoofdpersoon, Norman Corinth is een Amerikaanse tandarts
die eind jaren 50 voor een internationaal congres naar Dresden komt. Je beseft van het begin al dat hij een geheime agenda heeft, maar hij
probeert dat voor zijn omgeving verborgen te houden. Hij houdt vol dat de
Britten het bombardement uitvoerden, terwijl de Amerikanen er de volgende
ochtend ook nog eens overheen zijn gegaan. En je raadt het al, Corinth was
een van die Amerikaanse piloten. Het verhaal in het 'heden' wordt afgewisseld met homerische passages waarin zijn kolkende indrukken van de
waanzin van het bombardement worden gegeven. Een Duitse collega op het congres lijkt ook een donker verleden te verbergen, en het verbale
steekspel tussen de twee stuurt het boek naar zijn climax. Net als bij
Mulisch' latere 'Siegfried' roept het boek een hoop vragen op, en misschien vinden we op een deel daarvan bij de boekgrrls wel
antwoorden.
Rianne
|
Het stenen bruidsbed werd geschreven in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten & Wetenschappen, en ontstond tussen 1956 en 1958. Blijkens een vermelding op de slotpagina begon Mulisch eraan tijdens een verblijf in Dresden, de stad waar de geschiedenis is gesitueerd. Hij reisde op dat moment door de DDR om zich te documenteren voor de nooit voltooide roman Gratie voor de doden, die zou moeten gaan over een Duitse
oorlogsmisdadiger. (Collegenet)
De officiële Harry
Mulisch website
Als je van spelletjes houdt vast erg mooi, maar als je informatie
zoekt een 'ellende'.
|