In hoeverre kent een kind zijn ouders? Blake Morrison beseft dat hij hier
erg te kort schiet, en doet in dit boek een poging zijn moeder beter te leren kennen. Na haar dood (enkele jaren na de dood van zijn vader, over
wie hij trouwens ook een boek heeft geschreven: "En wanneer zag jij voor
het laatst jouw vader?") neemt hij de brieven mee, die zijn vader al die
jaren bewaard heeft. Deze brieven zijn geschreven in de periode 1942 (toen
Agnes/Kim en Arthur elkaar leerden kennen) tot 1946, het jaar dat ze trouwden. Uit de brieven distilleert de zoon hoe zijn ouders waren in hun
omgang met elkaar. Zijn vader, zeker van zichzelf en hetgeen waar hij voor stond; zijn moeder, uit liefde bereid zichzelf grotendeels weg te
cijferen. Morrison zet alle feiten op een rij, tegen de achtergrond van hoe het in die tijd was.
"Maar in werkelijkheid weet ik niet hoe het is gegaan. De brieven vertellen maar een deel van het verhaal- gaan maar tot zekere hoogte. Ik vind het
frustrerend. Omdat ik verliefd ben op mijn ouders liefde wil ik er de hele
tijd bij zijn, wil ik hen opjutten. Maar het mag niet van de brieven. Ik
mag er enkel bij zijn wanneer ze elkaar schrijven - maar wanneer ze elkaar
schrijven zijn ze niet bij elkaar. Dan zitten ze aan een tafel, op een bed, in een nissenhut, op de bank op een perron, alles komt in aanmerking,
een schrijfblok balanceert op een knie, de inkt afkomstig uit het hart dat
ze moeten ledigen, vloeit door de punt van hun pen, intens en intiem - maar
altijd van elkaar gescheiden. Dat is de essentie van brieven. Corrsepondentie: een samenbrengen. Maar de correspondenten zijn van
elkaar afwezig."
Beiden waren arts, en hebben elkaar op een feest ontmoet. Hij is legerarts en wordt uitgzonden. Zo beginnen ze elkaar te schrijven.
Agnes, een katholieke naam, ze heeft er een hekel aan, misschien ook wel omdat ze
Iers is.. Hij vindt de naam ook niets en stelt voor haar anders te noemen.
Vele brieven later stelt hij "Kim' voor, en zij accepteert stilzwijgend.
Haar Ierse afkomst, die geassociëerd wordt met grote armoedige gezinnnen,
wil ze zoveel mogelijk verzwijgen. Ze vertelt niets over haar jeugd; nauwelijks aan haar toekomstige man, en nog minder aan haar kinderen. Hij
daarentegen introduceert haar bij zijn ouders, en ze wordt geaccepteerd,
tenminste totdat blijkt dat er serieuze plannen zijn tussen deze twee. Want een volgende probleem is het geloof: Hij en dus zijn ouders zijn
protestant, en moeten niets van het katholieke geloof hebben. Kim is een
aardig meisje, maar ermee trouwen? Dat kan niet..Kim weet dat haar ouders
op hun beurt eveneens een huwelijk nooit zullen accepteren, en zelf wil ze
alleen maar trouwen in een kerk, anders voelt ze zich niet getrouwd, maar
levend in zonde.
Dit is een probleem dat de briefwisseling heel lang beheerst: hij zit in verre oorden, als legerarts uitgezonden, zij werkt keihard in Engelse
ziekenhuizen. Soms dreigt de liefde te verdwijnen maar als ze elkaar tijdens een kort verlof weer zien, blijkt het toch sterker dan al hun
problemen. Hij is ervan overtuigd dat hij het gelijk aan zijn kant heeft:
Het katholicisme is een verkeerd geloof, hij moet haar "beter maken". Zij
is een gevoelsmens, heeft geen verweer tegen zijn feiten, maar houdt voet
bij stuk.
"Dat voorjaar bereiken hun brieven een impasse. Toen ik ze las leek het me
onmogelijk dat mijn ouders hun verschillen zouden bijleggen. En toch wist
ik dat ze het hadden gedaan - of dat zij ze zo diep hadden begraven dat een
huwelijk mogelijk werd. Gaf mijn moeder toe? Bood mijn vader haar een
uitweg? Of iets anders? Ik moet het weten. Mijn geboorte hangt er van af."
Er wordt een soort compromis bereikt, het is voor Kim nu eenmaal onmogelijk om zich gelukkig te voelen als ze "in zonde" met een man
samenleeft, hoeveel ze ook van hem houdt. Ook na hun huwelijk is er weer
een geschil: zij wil werken, ze is niet in de wieg gelegd om huismoeder te
spelen. Het zijn de jaren '50, het was niet normaal dat een vrouw werkte,
maar hier kreeg ze haar zin, zij het dat hij altijd "de dokter" was, en zij slechts "een dokter".
Blake Morrison vertelt het verhaal aan de hand van de brieven, maar maakt
het fraaier, verzint zelf ook wel eens wat. Het geheel is een prettig te
lezen geschiedenis van een huwelijk, tegen de achtergrond van de tweede wereld oorlog en de jaren '50.