“..Het is geen echt huwelijk. Het is vanwege de papieren. Sukkel. Je
laat vliegers op met die snotaap van haar. Hij heet Omar. Pauze. Is het
vanwege het geld? ???Ik heb het uitgerekend. Ik ben je tot nu toe bijna
zesduizend schuldig. Hij wuift het weg. Dat geeft niets. Wat geeft dan
wel? Wat ben je toch voor iemand? He? Niets geeft wat. Ik geloof niet
dat je goed bent. Ik geloof dat alles je eigenlijk koud laat. Geld,
mensen. Wat is het toch met dat voortdurende verdwijnen van je, wat ben
je eigenlijk? Een fata morgana? Je bent geen fata morgana, beste jongen,
je bent een mens, andere mensen maken zich zorgen om je! Zo kun je je
toch niet gedragen! Zonder een woord te zeggen!”.
Het gaat hier om de hoofdpersoon uit Alle dagen, Abel Nema, die
waarschijnlijk afkomstig is uit voormalig Joegoslavië. Hij vlucht op
zijn negentiende naar B., wat onmiskenbaar staat voor Berlijn. Nema
verdient zijn brood door voor een obscuur blaadje bizarre berichten van
internet te vertalen. Eenzaam werk, precies zoals hij het zelf het
liefst heeft. Hoewel hij zichzelf niet minder dan tien talen fout-en
accentloos heeft aangeleerd, gebruikt hij die vaardigheid om op heel
veel manieren niets te zeggen. Zijn vrouw is Mercedes; zij is lerares en
heeft een slimme zoon die Omar heet. Zij sluit een schijnhuwelijk met de
homoseksuele Nema om daarmee zijn uitzetting als deserteur te besparen.
Voor de jonge Omar voelt Nema liefde; liefde die Mercedes- als ze
eerlijk is- graag zelf had ontvangen.
Het boek begint met de passage waarbij drie arbeidersvrouwen op
een zaterdagochtend op een speelplaats een man ondersteboven
zien hangen. Hij is nog net niet dood. De dakloze man is
gemolesteerd door kleine jongens. De man heet Abel Nema. De
wereld staat voor Nema op dat moment ook figuurlijk op zijn kop.
Hij kan zich niet meer herinneren waar en waarom zijn leven zo
veranderd is dat niets en niemand zich meer op de juiste plek
bevindt- ook hijzelf niet. Zijn vader is verdwenen, zijn vriend Ilja
heeft zich van hem afgekeerd toen hij hem vertelde dat hij van hem
hield, en hij kan niet meer naar zijn vaderland terugkeren. Het
liefst zou Abel al zijn herinneringen kwijtraken en hij zou er zelfs
niets op tegen hebben als zijn huwelijk zou worden uitgewist.
In Alle dagen dwaalt Nema van het ene milieu naar het andere, het
ene is nog excentrieker dan het andere; hijzelf verdwaalt ook
regelmatig; daardoor komt hij te laat op zijn bruiloft en te laat bij
zijn scheiding. Iedereen bemoeit zich met hem, vooral voor
vrouwen is hij een dankbaar object om zich mee te bemoeien.
Hijzelf doet niets, denkt niets en wil ook niets.
In een interview met de schrijfster in het Belgische tijdschrift De
Standaard online legt Mora uit hoe zij haar hoofdpersoon ziet: “Hij
is gewoon te moe, hij wil alleen nog maar met rust gelaten worden
en van alles af zijn. In wezen geef ik hem aan het einde van het
boek op. Hij is één van degenen die hun leven lang in dezelfde
door kastanjebomen omzoomde straat hadden kunnen wonen,
maar wat gebeurt? Hij wordt de wereld ingespuugd. Sommige
mensen maken daar wat van, als ze de wereld ingespuugd
worden, omdat ze dat kunnen, maar je hebt er ook andere, die dat
niet kunnen. En ik vind zulke mensen fascinerend en ze hebben
mijn medeleven en al wat je wilt- ook als ik mezelf privé niet al te
zeer met hen zou omringen, omdat ze energievampieren zijn.
Alleen al het feit dat ze niet te helpen zijn, is zeer belastend.
Anderzijds, dat hebben we allemaal toch wel? Ik weet dat een
deel van mij ook niet te helpen is”.
In Alle dagen wordt het grillige en onvoltooide gecultiveerd. De
perspectiefwisselingen, soms in een en dezelfde zin, maken dat je
als lezer ook verdwaalt in het boek en het boek uitgeduwd wordt.
De schrijfster stapelt gebeurtenis op gebeurtenis, ontmoeting op
ontmoeting en dat alles leidt tot niets. Soms knap, af en toe
humoristisch, maar vaak ook nietszeggend.
Terézia Mora werd in 1971 in Hongarije in een Duitstalig gezin
geboren. In 1990 verhuisde ze naar Berlijn. Ze debuteerde in 1999
met de verhalenbundel Seltsame Materie. Die verhalen waren
veelbelovend: grillig en soms duister door hun onvoltooide
karakter. Ze spelen zich voornamelijk af op het Hongaarse
platteland in een tijd die niet te achterhalen is. Dat is de tijd uit
haar jeugd. De bundel werd in Duitsland herhaaldelijk bekroond,
onder andere met de prestigieuze Ingeborg Bachmann-Preis. Alle
dagen is Mora’s debuutroman; zowat alle Duitse critici zongen
hierover de loftrompet; het boek werd een bestseller. Terezia Mora
wordt vergeleken met schrijvers als Conrad, Kundera en Brodsky.
Lennie