Eens in de zoveel tijd kom je zo'n boek tegen wat je bij de
lurven grijpt, en waar je avonden voor opblijft. Doorlezen, jakkeren, maar toch geen
woord willen missen. Ik heb er weer een gevonden, en die wil ik met jullie delen.
De herfst van Jeffrey Lent is een grootse, epische vertelling die drie generaties van
een bijzondere familie omspant - en het gruwelijke geheim dat ze met zich meedragen. Het
verhaal begint aan het eind van de Amerikaanse Burgeroorlog, en houdt de lezer gevangen
tot diep in de twintigste eeuw.
Het boek start met een proloog van tweeënhalve bladzijde, geheimzinnig.
Een jongen gaat 's nachts zijn vader achterna in het bos. Vader begraaft op
verschillende plekken in het bos iets. Wat dat is weet je als lezer niet. Dit mysterie
wordt later opgehelderd in het boek. Maar dit incident zet de toon. Kijk onder de
oppervlakte. Achter veel zaken schuilt een diepere, duistere betekenis. Iets wat misschien
maar beter verborgen kan blijven.
Dan volgt het lichaam van het boek, onderverdeeld in drie helften. Elke helft bespreekt
een generatie.
Het eerste deel beschrijft hoe Norman Pelham, een jonge boerenzoon uit Vermont.
Terugkeert uit de Amerikaanse Burgeroorlog, naar zijn ouderlijk huis. Hij heeft zijn vrouw
Leah bij zich, een weggelopen gezin. De twee zijn uiterst gelukkig met elkaar. Ze vormen
met hun drie kinderen een liefderijk gezin. Leah stuit wel op racisme in het dorp, maar
met haar felle handelsgeest weet ze de "wrokkige" bewondering van de dorpelingen
te winnen. Tot de dag aanbreekt dat Leah de zware last die ze uit het verleden met zich
meedraagt, niet meer kan dragen. Ze besluit van de ene op de andere dag terug te gaan naar
haar geboorteplaats, om haar verleden onder ogen te zien. Als ze terugkeert is ze een
ander, onherkenbaar mens geworden, en onbereikbaar voor haar familie. Het gezin blijft
verbijsterd achter na haar laatste desperate actie. Over Leah wordt in principe niet meer
gesproken.
In deel twee gaat het verhaal verder met Jamie, de zoon van Leah en Norman.
Hij verlaat het ouderlijk huis om in het begin van de twintigste eeuw het avontuur te
zoeken in de illegale drankhandel. Hij heeft een haat-liefde verhouding met een meisje wat
een ongelukkige jeugd heeft gehad. Jamie en Joey zijn beiden wees, Joey letterlijk, Jamie
zelf uitgeroepen, omdat hij alle banden met zijn familie verbroken heeft. Zij beiden zijn
gelukkig met hun leven aan de zelfkant van de maatschappij. Wat zij zoeken is eigenlik het
tegenovergestelde van wat Norman en Leah zochten in hun rustige boerderijleven. Jamie en
Joey krijgen twee kinderen. Joey en het dochtertje overlijden aan een Spaanse griep
epidemie. Als Jamie in een verrekening in het illegale drank circuit om het leven wordt
gebracht, is het aan de zestienjarige Foster om op zoek te gaan naar zijn familie.
Foster reist in deel drie eerst af naar zijn tantes, die nog op het bedrijf van
Norman en Leah wonen. Daar krijgt hij te maken met zijn raciale afkomst, waar hij
nooit weet van heeft gehad. De geschiedenis van zijn grootmoeder fascineert hem. Zijn
tantes kunnen hem niets vertellen over Leah. Hij besluit om na te gaan wat er voorgevallen
is in haar geboorteplaats. Uiteindelijk vindt hij daar de vroegere eigenaar en familie van
zijn grootmoeder. Daar wordt hem de omvang van Leah's dramatische geheim duidelijk. Hij
vindt voor zich zelf verlossing door het meisje dat hij daar heeft leren kennen mee te
nemen op een reis door Amerika.
'De herfst" is het debuut van schrijver Jeffrey Lent. Het boek is in de Verenigde
Staten enthousiast onthaald. "Wie zegt dat dit een geweldig boek is voor een
debuterend schrijver, doet het te kort. Het is een wonderbaarlijk stuk. Er zit geen
oppervlakkigheid in Lent's verteltrant. Zompig en onrustbarend, de schrijfwijze van Lent
blikt terug op hoe Amerika met haar voormalige slaven omgaat, prachtig en intelligent
beschreven" (Booklist) "Een veelzijdig familierelaas en een opmerkelijk debuut
(
) een briljante roman" Kirkus reviews.
Geert Swaenepoel in het tijdschrift "Leesidee" zegt er het volgende over:
"De herfst bestrijkt de periode van de Amerikaanse burgeroorlog tot het begin van
de grote depressie en brengt op een toegankelijke manier de complexiteit van de
rassensegregratie en rassenvermenging bij de lezer. Die onderliggende problematiek is
verpakt in een familiedrama vol romantiek, een verhaal voer liefde en noodlot. Verwacht
van De Herfst geen literaire hoogstandjes; wel een breed opgezette en meeslepende
vertelling. Detailkritiek is zeker mogelijk. Zo is Jeffrey Lent bij het vertellen naar
mijn smaak af en toe wat te wijdlopig. En de vertaling en/of eindredactie heeft wat
steekjes laten vallen. Maar dat belet niet dat dit een hoogst leesbare roman blijft, met
inhoud. Een boek dat in de openbare bibliotheek zonder meer bij de betere
ontspanningslectuur thuishoort."
Wat vond ik er van. Nou met zo'n kop boven dit artikel is de conclusie logisch. Ik vond
het prachtig. Goedgeschreven. Het verhaal grijpt je aan. Het knappe vind ik dat elk deel
een beetje zijn eigen ritmiek heeft. Voor elk hoofdpersoon heeft Lent een ander tempo in
het verhaal gevonden. Ze leven in andere werelden, waar andere gebruiken bij horen. Dit
vindt je terug in het verhaal.
Norman en Leah wonen op het platteland, Lent geeft prachtige beschrijvingen van de
natuur. Jamie gaat naar de stad, je proeft de stoffigheid van een zon doorstoofde stad. En
de hardheid waarmee de illegale drankhandel gepaard gaat wordt weerspiegeld in de
beschrijving van de moord op Jamie.
Foster is de persoon die de cirkel rond maakt. Hij gaat eerst bij zijn tantes langs,
daar vindt je de beschrijvingen van de natuur weer. Maar als hij naar de geboorteplaats
van zijn grootmoeder gaat, kun je bijna het slepende taalgebruik van de zuidelijke staten
van de V.S. horen tussen de regels door. Het rekken van het geven van informatie aan
Foster, het intimidatiespelletje dat door de eigenaar van Leah wordt gespeeld. Knap!
Het verhaal is spannend beschreven, waarbij je geen idee hebt welk geheim Leah met zich
mee heeft gedragen toen zij terugkwam na haar bezoek aan haar geboorteplaats. Die spanning
blijft tot het eind bestaan.
Het slot is een happy-end. Foster aanvaardt en heeft vrede met zijn roots. In het boek
wordt je eigenlijk de interessante vraag voorgelegd hoeveel afkomst en opvoeding voor je
doen. Welke invloed heeft het kennen van je familieachtergrond op je. Leah wist waar ze
vandaan kwam. Jamie ontkent zijn afkomst en laat Foster opgroeien in een totale
onwetendheid van zijn gemengde oorkomst. (Jamie en zijn kinderen zijn lichtgekleurd genoeg
om voor blanken door te gaan). Foster wordt pas met zijn afkomst geconfronteerd op het
moment dat hij de brieven van zijn tantes aan zijn vader vindt, na diens dood. Hij was
niet op de hoogte van het bestaan van familie. Dan wil hij er meer over weten.
Het is een boek dat je niet meer los laat. Met prachtige beschrijvingen van de natuur,
overdenkingen over aard van de mensheid. Een aanrader!