Hanife Gashi & Sylvia Rizvi: 
Mijn leed draagt jouw naam, 
een waar gebeurd verhaal over eerwraak


“Mijn dochter Ulerika is dood, vermoord door haar vader. Ze was pas zestien jaar en stierf in Duitsland, op een nacht in maart, ruim twee jaar geleden. De oudste van mijn vier dochters liet het leven omdat ze net zo wilde zijn als haar Duitse klasgenoten. Ze wilde vriendinnen bezoeken, uitgaan en modieuze kleren dragen. En ze hield van een jongen die volgens haar vader niet Albanees genoeg was”.

Zo begint het voorwoord van het waargebeurde verhaal over eerwraak door Hanife Gashi, de moeder van Ulerika. Op haar zestiende wordt Hanife uitgehuwelijkt. Een dag voor haar bruiloft leerde ze haar echtgenoot kennen. Vlak na de geboorte van hun dochter Ulerika moest het gezin vluchten uit Kosovo. In Duitsland bouwde ze een nieuw leven op. Ogenschijnlijk integreerden zij, maar achter de façade leden moeder en dochter onder de mishandelingen van de gewelddadige vader. In maart 2003 wordt de zestienjarige Ulerika door haar vader vermoord. De vader is van Albanese afkomst en is van mening dat zijn dochter door haar westerse levensstijl de eer van zijn familie heeft beschaamd.

Ulerika’s moeder schreef met “Mijn leed draagt jouw naam” een zeer aangrijpend boek over deze tragische gebeurtenis. Ze schetst daarbij onder andere de achtergrond van de oorlogssituatie in Kosovo en haar jarenlange strijd om in Duitsland een verblijfstitel te krijgen. Ze stelt belangrijke zaken aan de orde zoals uithuwelijking en eerwraak onder het mom van het geloof. 

“ ….Traditie- leidde hij daaruit het recht af om een einde te maken aan het leven van zijn dochter? Mij werd verteld dat het oude Albanese gewoonterecht- de Kanun- de vader inderdaad het recht gaf om zijn dochter te doden. Maar vrijwel niemand in Kosovo kent de bepalingen van de Kanun, die al meer dan vijfhonderd jaar oud is. Misschien bepalen tradities onbewust nog steeds onze gevoelens. Ik weet het niet. Ik vond het goed dat in Kosovo de bloedwraak werd afgeschaft. Nu begreep ik pas wat het inhield”…

” ….En steeds weer noemt de pers de islam als de bron van de eerwraak. Sommige bladen suggereerden dus dat het geloof de oorzaak van de moord was. Ik bestrijd dit en kan alleen maar zeggen: mijn ex-man bracht zijn dochter niet omwille van het geloof om; de islam speelde geen enkele rol”…

Met hulp van haar dochters, enkele familieleden en vriendinnen die Hanife in Duitsland leerde kennen kon ze het opbrengen haar verhaal naar buiten te brengen en zelfs met grote steun van de vrouwenorganisatie Terre des Femmes te spreken op de herdenkingsbijeenkomst voor Ulerika die op 22 november 2003 werd gehouden.

Enkele citaten uit de rede van Hanife Gashi tijdens deze herdenkingsbijeenkomst:

“Waarom mogen wij niet van een leven in vrijheid genieten? Waarom moeten wij verdorren zoals bloemen zonder water? Moeten we ons schuldig voelen omdat we vrouwen zijn en omdat de natuur ons zo mooi als bloemen heeft gemaakt? Waarom mogen jullie ons alleen omdat we kinderen baren? Waarom sluiten jullie ons op? Waarom maken jullie ons leven zo duister? Waarom verbranden jullie ons levend?........."

“…Dames en heren, ik verzoek u op te staan tegen het geweld tegen vrouwen en het te stoppen! Ik appelleer aan alle vrouwen die mishandeld zijn: blijf niet op de grond liggen. …. Daarom: praat met jullie vriendinnen over jullie problemen, praat met leraren en onderwijzers op school. Jullie mogen niet jarenlang zwijgen, want anders wacht ook jullie misschien de dood…. Tot slot heb ik nog een boodschap aan alle jonge meisjes: kom op voor jullie rechten en neem jullie leven in eigen hand. Jullie hebben recht op een eigen mening. Jullie hoeven geen spijt te hebben van jullie fouten, ongeacht wat voor fouten het waren. Niemand mag ter dood worden veroordeeld, ook niet door een eigen ouder….”

Dat “Mijn leed draagt jouw naam” ook voor Nederland van belang is blijkt uit het nawoord van Kamerlid Lousewies van der Laan. Ze benadrukt het probleem van eerwraak in Nederland: in nog geen twee jaar tijd kwamen tenminste zeven vrouwen door eerwraak om het leven. En hoewel eerwraak niet een exclusief Turks of Marokkaans verschijnsel is noemt zij het percentage van zestig procent van allochtone vrouwen die in blijf- van- mijn- lijfhuizen wonen. Het kamerlid roept op om maatregelen te nemen zoals een beschermingsprogramma voor potentiële slachtoffers van eerwraak en de aanpassing van privacyregels die een vroegtijdige aanpak van dreigende eerwraak in de weg staat. Haar slotwoorden laten geen onduidelijkheid bestaan. Ze roept vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld of eerwraak op hun blauwe plekken niet te verstoppen onder een blouse met lange mouwen of onder make-up en niet te doen alsof het thuis koek en ei is als het in werkelijkheid een hel op aarde is!




Juli 2005
Lennie Haarsma


Hanife Gashi (1968) is geboren in Kosovo. In 1989 vlucht ze met man en dochter naar Duitsland, waar ze een opleiding tot bejaardenverzorgster volgt. Co-auteur Sylvia Rizvi is journaliste en werkt voor Terre des Femmes.

Uitgeverij Sirene, 2005 
ISBN 90 5831 363 8

Kossovo Conflict
NRC Dossier

Albanië

Eerwraak is een gewoonterechtelijk fenomeen waarbij een familie of stam de verloren gegane zedelijke eer kan herstellen door het plegen van een moord op de veroorzaker van het eerverlies. Het gaat uitsluitend om verlies van de zedelijke eer en wel na een fysieke aantasting daarvan.
Wikipedia

Bloedwraak is een vorm van eigenrichting (meer specifiek: stammenrechtspraak) waarin de familie of stam van een dode het recht heeft die te wreken op de schuldige, ook als de dood het gevolg was van een ongeval. Als de dode niet wordt gewroken, verliest de getroffen familie of stam haar maatschappelijke eer.
Wikipedia

Kanun is a custom, the laws of which are meant to govern the slightest human action. The cornerstone of kanun is the Besa or word of honour. Honour has an extreme importance in Albania. Probably the most horrific aspect of Kanun is the blood revenge which obliges a family to avenge a crime by killing an adult male member of the perpetrator's family….. which must then in turn take revenge, resulting in secular struggles which can decimate entire families. (...) For a first introduction to Kanun, we recommend you to read "Broken April" by Ismaïl Kadaré.
Association of Guides and Scouts in Albania




Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 06/09/05  Eisjen

Terug naar top pagina