Er zijn al veel biografiëen geschreven naar aanleiding van leven en
werk van Jane Austen. Waarom Carol Shields er een aan toevoegt is niet
helemaal duidelijk, maar gedaan heeft ze het. De bewondering die Shields
voor Austen heeft is evident. Als universitair docent literatuur heeft
ze ongetwijfeld ook vaak en veel in haar boeken gegraven. Aardig is dat
Shields, die zelf veel meer titels op haar naam heeft staan dan Austen,
geen moment dier schrijfstijl probeert te imiteren. Shields eigen,
soepele, tongue-in-cheek stijl maakt het boek prettig
leesbaar.
Een biografie maken van de schrijfster van onder
andere Pride and Prejudice is heel ondankbaar. Of
juist heel prettig, het is maar hoe je het bekijkt. Feit is dat er maar
bar weinig bekend is over Jane Austen. Ze heeft een hoop brieven
achtergelaten, maar verder zijn alle bronnen zeer indirect en soms op
grote afstand. Shields heeft ervoor gekozen het fantasteren en
interpreteren over hoe het geweest zou kunnen zijn niet te doorspekken
met verwijzingen naar bronnen. Dit maakt dat niet altijd duidelijk is
wat Shields nu zelf plausibel maakt of wat door feiten gestaafd wordt.
Als fan van alle zes boeken van Jane Austen heb ik
natuurlijk ook veel over haar zelf gelezen. Wat me
altijd treft is hoezeer een ongehuwde vrouw uit de achttiende/negentiende
eeuw (Austen leefde van 1774-1817) als 'overgebleven' werd beschreven.
De enige levensvervulling leek het huwelijk. Ik zie ook wel dat het geen
pretje moet zijn geweest om als volwassen vrouw
altijd en eeuwig afhankelijk, ook financieel, te zijn van anderen,
maar om dit sec als een drama te zien gaat me te ver. Ook Shields
ontkomt niet aan deze pathetiek en beschrijft uitgebreid over alle
vermeende bijna-raak pogingen. Austen was de jongste van een groot
domineesgezin. Denk aan de scenery van P&P en van Sense and
Sensibility en je komt in de buurt. Kleine behuizing, relatief weinig
personeel, veel groen in de omgeving. Austen moest een paar keer (mee)verhuizen
en dat liep voor haar niet altijd even prettig.
Sayant is ook dat pas zo laat in haar leven haar
boeken zijn gepubliceerd. Ook Shields gaat - daarom?- heel lang
in op Austen's voor-publicatie leven. Pas op bladzijde 134 van de 154
rolt het eerste boek van de persen. Jane moet een bijzondere vrouw
geweest zijn, beetje excentriek en toch ook
volledig een kind van haar tijd. Ze moest zich als 'spinster' breed
inzetbaar houden voor alle familie-perikelen. En
toch schreef ze ook veel en werd daarin door haar familie
gesteund. Ze was al in de dertig toen haar eerste boek verscheen. Ze had
er toen ook al drie op de plank liggen. Daarna heeft ze nog drie boeken
voltooid. Ze was aan een zeer interessant zevende roman bezig, Shields
schrijft er bewonderend over, toen ze op slechts 41-jarige leeftijd
overleed. Een interessant en zeer goed geschreven boek met veel warmte
voor en over het onderwerp, de nu boven alle twijfel verheven Jane
Austen.
Ik blijf als lezer wel achter met het gevoel dat haar leven net zo
goed ook heel anders heeft kunnen lopen.
Ina
Stephanie Barron:
Jane and the Unpleasantness at Scargrave Manor.
"Jane ontpopt zich als een ware Miss Marple" schreef
Elma toen ze het boekje net op de kop had getikt.
En daarna kwam dit:
Dit is nou kwaliteits 'coalybag writing'! Van een geliefde
schrijfster een karakter maken in een serie boeken - prachtig mooi idee!
Ach,
eigenlijk is het vrij simpel kauwgom-voor-de-hersens (net als de 'echte'
Jane Austen boeken als ik heel eerlijk ben...) maar er is een wereld van
verschil tussen goedkope tandverrottend Hubbagum en de veel gezonder
Xylytol spul die je tanden juist beschermt...
Voor de millioenen Jane
Austen fans de wereld over, die het al die jaren hebben moeten doen met
haar 6 boekjes (en tig autobiografische dingen voor de non-fictie grrls
dan...) heeft deze schrijfster een heel nieuwe bron van leesplezier
aangeboord. In haar introductie vertelt ze hoe ze in het bezit komt van
een hele stapel tot nu toe nooit gezien correspondentie en dagboeken van
Jane Austen. (Hier is dus de mystery van al die ontbrekende brieven aan
zus Cassandra opgelost! ;-) In deze papieren vertelt Jane over
verschillende
avonturen die zij gehad heeft... Stephanie Barron speelt dus zelf voor
editor en laat 'Jane herself' meestal aan het woord. Ik vind dat ze het
erg goed doet. Je zou bijna gaan geloven dat het echt is allemaal... En
voor de grrls die niet zulke non-fictie lezers zijn - tussen brieven en
dagboeken door kom je natuurlijk wel het een en andere te weten over
Jane Austen's leven.
Elma