Eén van de eerste mails over dit boek geeft een fraaie
samenvatting:
> Je zou het verhaal in een paar zinnen kunnen
samenvatten:
Verliefde Oudere Professor wordt afgedankt door hoer en later door studente. Zijn
grootste passie "vrouwen " wordt zijn ondergang. David Lurie is ook nog eens
bewonderaar van Lord Byron, de dichter die ook zonder scrupules zijn driften volgde en
vond, dat een man recht had op zijn lust. Deze man is Hoogleraar in de
Communicatiewetenschap. Hij begrijpt echter niets van vrouwen en niets van zwarten. Ook
niets van zijn dochter Lucy , die op een afgelegen boerderij een hondenpension heeft. Zij
is te dik ( Sapphic love: an excuse for putting on weight ) Waarom zij niet wil spreken
over wat er gebeurd is en weigert aangifte te doen van verkrachting als een van de daders
rondloopt op een feestje van de zwarte klusjesman Petrus, begrijpt hij niet. Het is de
omgang met honden en het nemen van het leven zoals het komt, waardoor Lucy kan blijven
functioneren.Na de verkrachting van zijn dochter, beseft hij, wat hij de studente heeft
aangedaan.
Coetzee beschrijft de neergang van David Lurie. Het verhaal leest als een parabel over
het moderne Zuid-Afrika. Waarin de ene, witte, bevolkingsgroep een schuld heeft uitstaan
bij de andere, zwarte bevolkingsgroep. Na het verschrikkelijke wat er gebeurd is, zijn
doodsangst en de onmacht zijn kind te beschermen, wordt zijn levensvreugde weggenomen.
Zijn toekomst, haar toekomst, die van Zuid-Afrika: let it all go to the dogs.
De beschrijving van de zwarte klusjesman Petrus, die langzaam opklimt van eenvoudige
"dogman " naar trotse landbezitter. Zo gaat het in het moderne Zuid-Afrika: de
Professor wordt de dogman. En Lucy wil opnieuw beginnen, zonder bezit, zonder rechten,
zonder waardigheid, Like a dog, Yes, like a dog.
Waarom het boek me zo aangreep is waarschijnlijk het gedeelte over Lucy. Haar
vernedering werd nederigheid. In haar herken je de liefde voor het land. Ze heeft besloten
een goed mens te zijn. En je houdt je hart vast wat er de komende tijd met haar en haar
nog ongeboren kind gaat gebeuren. Dit kind hoort niet bij de zwarten en niet bij de
blanken. Zou Petrus haar kunnen beschermen tegen volgende verkrachtingen of maakt hij ook
misbruik van haar. Ook hoe het in de toekomst met Zuid-Afrika zal gaan. De spanningen in
het Zuid-Afrika na de apartheid. De angst van de blanken. De ongelijke verdeling van land.
Zie wat er nu in Zimbabwe gebeurt.
<
En daar volgen natuurlijk de reacties op:
> David Lurie heeft zijn onsympathieke kanten, die in
het begin van het boek sterk naar voren komen. Naarmate het verhaal vordert vind ik hem
steeds sympathieker worden. Hij blijkt bijvoorbeeld een heel gevoelige en aardige vader te
zijn.
Ik vind die Lucy ook moeilijk te begrijpen. Waarom in 's
hemelsnaam laat iemand zich al die dingen welgevallen? Vader David biedt haar aan ergens
anders een boerderij te beginnen, maar dat weigert ze. Daarom vind ik de figuur van Lucy
een zwak punt in het boek. Het enige trouwens. Het verhaal, de ontwikkeling van de
hoofdpersoon, de taal waarin het is geschreven maakt 'Disgrace' tot het mooiste boek dat
ik in jaren las.
> Vond ik ook, ondanks dat ik David een nare man
vond en Lucy een masochiste. De taal was zo vloeiend, het ritme leek op dansen.
> Ok - het klopt dat hij begint als een
onsympathieke lul met zijn opdringerig gezeik over zijn sex leven, maar ach dat dom
meisje/studente irriteert mij ook verschrikkelijk. Ze had ook gewoon 'nee' kunnen zeggen!
> Ze is inderdaad dom maar volgens mijn maak je hier een
denkfout, "eigen schuld" maakt een ander niet minder schudig.
> .. geilheid zonder scrupules waarvan ik vind dat
oudere mensen (mannen)moeten weten dat zij daar jongeren niet mee moeten confronteren.
> En wat dacht je van de geraffineerde geilheid die jonge dames* inzetten om oudere
heren te manipuleren? Jonge dame die heel goed weten hoe ze sex als wapen en machtsmiddel
kunnen inzetten. Als ik het wel heb stond Melanie op een avond geheel uit eigen vrije wil
voor David's deur. Dat hij beter had moeten weten is een tweede, maar het uitgangspunt dat
in het geval van 'a rather sordid affaire' tussen een jonge vrouw en een oude man de
jongedame per defenitie de onschuldige partij is en de man de schuldige: dat idee was toch
-hoop ik-, samen met de opvatting dat elke man een potentiële verkrachter is, bij het oud
vuil gezet?
* "He is vexed, irritated. She is behaving badly, getting away with too much; she is
learning to exploit him and will problably exploit him further. Burt if she has got away
with much, he has got away with more; if she is behaving badly, he has behaved worse. To
the extend that they are togetherr, if they are together, he is the one who leads, she the
one thats follows. Let him not forget that."
> Ik vind het gewoon niet kunnen. Basta. En heren "manipuleren" , daar mee
zeg je dus dat ze er eigenlijk niets aan kunnen doen maar overgeleverd zijn aan hun
instincten. Ja zo hebben mannen eeuwenlang vrouwen verantwoordelijk gehouden voor hun
eigen sexueel overschrijdend gedrag waar we nu nog de wrange vruchten van plukken. Als
David een beetje fatsoen in zijn lijf had gehad, had hij Melanie een kopje koffie gegeven
zonder drank erin als "smeermiddel" erin en had hij haar verder met rust
gelaten.
Ik zeg niet dat jonge vrouwen per se schuldeloos zijn maar een ouder iemand moet op
grond van zijn leeftijd respect voor lust laten gaan.
<
Met even een relativering tussendoor:
> Of haar leeftijd? Nou, ik zal het proberen, maar of het me lukt?......
Om dan weer verder te gaan:
> Als Melanie een greintje verstand had gehad was ze er niet op in gegaan. Maar
waarschijnlijk vond ze het wel interessant zo'n oudere minnaar, al was het maar om haar
vriendje jaloers te maken. En dat lukte ook aardig, dat het vervolgens uit de hand liep:
wie met vuur speelt.... Bovendien zou Disgrace als David een keurig, nette, onkreukbare,
sexloze man was geweest een onleesbaar en totaal oninteressant boek zijn geweest. Het gaat
er ook helemaal niet om of David een fatsoenlijk man is of niet: we hebben het hier niet
over de gemiddelde boeketroman waar het ingoede betrouwbare type het uiteindelijk altijd
wint van de geslepen en gemene rivaal. Een van de bijzondere en boeiende aspecten aan
Disgrace is dat niemand in dit verhaal 100 % goed of slecht is, het gaat nu juist om de
nuances, om de dunne lijn tussen die twee en over hoe verschillend dezelfde waarheid
vanuit verschillende standpunten wordt ervaren. Het gaat juist om het gemakkelijke oordeel
van de buitenstaander versus de gecompliceerde werkelijkheid van degene die het meemaakt.
> ...maar een fout begaan en dan denken dat je er met de fout toegeven vervolgens
excuses maken er vanaf bent, nou nee. Dat gedoe van "ik ben een dienaar van
Eros" vond ik wel de grootste gotspe die ik ooit gelezen heb.
Dat was het dan... mijn overal indruk is... nou ja, ik ga niet spontaan de straat op om
iedereen te vertellen dat ze dit boek mOEt lezen. Ik heb er geen spijt van dat ik het
gelezen heb, maar de woorden 'onvergetelijke meesterwerk' hoor je mij niet zeggen.
> Mij ook niet. Ik kreeg steeds het gevoel dat Coetzee zijn eigen problemen met zijn
dienaarschap aan Eros van zich af wilde schrijven.
> Een schrijver kan dus blijkbaar alleen over zichzelf schrijven? Wat een
merkwaardige opvatting.
> En die houding van Lucy vond ik ook erg onaannemelijk. Zo reageert een vrouw in
die omstandigheden niet.
> Hoezo niet? Ik vond het heel geloofwaardig: als ze er een rechtszaak van zou
willen maken zou ze meteen de paria van de gemeenschap waar ze leeft worden en het
waarschijnlijk niet overleven. Lucy kiest voor dat laatste, koste wat het kost. Het knappe
van dit boek vind ik nu juist dat het duidelijk maak hoe morele keuzes bepaald worden door
de omstandigheden waarin je leeft en hoe weinig universeel zij eigenlijk zijn, ook al
denken velen daar hier in het veilige, welvarende westen anders over.
> mmm, zit wat in.
> Ik ben het met je eens dat de hoofdpersonen wat ongeloofwaardig zijn, althans niet
overeenstemmen met mensen zoals ik ze denk te kennen. Ik vond zelf Davids verhouding met
die vrouw van het dierenasyl nogal vreemd. Maar wat je schrijft over Lucy: "Zo
reageert een vrouw in die omstandigheden niet", hoe kun je dat weten? Volgens mij wil
Coetzee in dit boek o.a. de verwarring aangeven waarin (een deel van) de blanke
Zuid-Afrikanen verkeert na de apartheid. Het gevoel: wij hebben dit over onszelf
afgeroepen en nu moeten we er niet over klagen. Dat las ik in de reactie van Lucy en dat
is iets wat wij, denk ik, (gelukkig) niet goed kunnen beoordelen.
> in nederland (zou Lucy) misschien niet (zo reageren)... in europa misschien
niet... maar daar... kweet het niet... ik vond haar juist wel geloofwaardig. Zij had een
liefde voor dat land - Africa heeft een betoverend effect aan vele mensen - ze wilde daar
blijven ondanks alle 'moeilijkheden' (understatement!!!). Zij was bereid om zichzelf
aan de omstandigheden te onderwerpen, als ze maar daar kon blijven leven. Soms heeft het
geen zin om te vechten. Wie was die koning ook al weer die de zee commandeert om terug te
gaan? Canute? Het wErkt niet. Defeatist??... kweet het niet... maar in haar geval
denk ik dat het de enig manier is om verder te gaan. Ik vond haar juist dapper - ze had
ook weg kunnen gaan - naar nederland... maar dAt wilde ze zeker niet. Soms is weten wat je
nIEt wil ook een hele kunst.
> ...hoe grimmig en verontrustend Disgrace vaak is, ik heb er toch ook met regelmaat
om moeten lachen. Zoals bij de onderstaande passage:
"He has nothing against the animal lovers with whom Lucy has been mixed up as long
as he can remember. The world would no doubt be a worse place without them. So when Bev
Shaw opens her front door he puts on a good face, though in fact he is repelled by the
odours of cat urine and dog mange and Jeyes Fluid that greet them." Even later zegt
David Lurie tegen zijn dochter Lucy: "I'm sorry my child, I just find it hard to whip
up an interest in the subject. It's admirable, what you do, what she does, but to me
animal-welfare people are a bit like Christians of a certain kind. Everyone is so cheerful
and wellintentioned that after a while you itch to go off and do some raping and
pillaging. Or to kick a cat."
> Ben
ik helemaal met je eens. Als je het in een woord zou moeten samenvatten is het schrijnend.
De humor die er ook inzit heb ik eerder al aangehaald maar twee alinea's verder lopen de
rillingen dan al weer over je rug. Of zit je je plaatsvervangend te schamen, bijvoorbeeld
als David op bezoek gaat bij de familie van Melanie. Het is echt een boek dat onder je
huid kruipt en waar je nog lang over na kan denken. Het is toch alweer een paar dagen uit
en nog steeds schieten me dingen te binnen.
> - leest als een trein, maar een trein
die je eigenlijk liever niet op gestapt was...maar ja, om nu eruit te springen is
ook niet zo'n aantrekkelijk idee. Sommige onsmakelijke verhalen kan je makkelijk aan
de kant leggen met een verveelde zucht van: "zonde van de tijd" (Dorothy
Alison bijvoorbeeld) Maar dit niet - dit is Echt, geen melodrama. Echte mensen,
echte troubles.
<
Van een "woestijn-grrl":
> Disgrace heb ik hier via amazon.com bemachtigd,
hardcover. In 2 dagen uitgelezen. En nog een keer, om de smaak van het fatale. Op weg van
het eiland naar hier heb ik een vliegdag lang The Master of Petersburg gelezen (ook van
Coetzee). Maar de tijd doet er niet toe - zeker niet hier in de woestijn, waar het
uitzicht hetzelfde blijft, tenzij door een stofstorm uitgewist.
Misschien is dat geruststellend, misschien juist het verontrustende, dat het uitzicht
telkens weer terugkeert, onveranderd. Alsof je even afwezig bent geweest, een black-out in
het hoofd hebt gehad. Uitval van een beeld, dat zich niet laat uitwissen, slechts voor
even. Is dat niet wat gebeurt in de boeken van Coetzee? De terreur en de angst, erotiek en
lust, wreedheid en doodslag. Weggedrongen.
Misschien kan alleen een schrijver die in een land van terreur heeft geleefd zo
indringend dit tot leven wekken. Is het gewroet in de ziel, de strijd tussen vaders en
zonen, het dilemma schuld en boete niet overwonnen? Toch komt het weer terug - op volle
sterkte, met kracht, intens. Zoals Coetzee het schrijft, zijn de ervaringen in de ziel
niet gebonden aan een levensfase, aan een tijdperk, aan omstandigheden. Het lijkt erop dat
binnen- en buitenwereld van zijn personen, van Dosjevski even goed als van David Lurie, in
alles aanwezig zijn, dat er eindeloos kan worden gevarieerd in keuzes. Hierdoor ontstaat
zowel een gevoel van willekeur als van tijdelijkheid. Vrijheid die in zijn tegendeel
verkeert. Het is alsof personen en gebeurtenissen in elkaar opgaan en tegelijkertijd zich
van elkaar los maken. En telkens is er ook weer de fabuleus geslaagde poging van de
schrijver om een persoon vast te pinnen op een keuze, op karakter, op een gedrag dat moet
worden getoond.
Deze wederzijdse doordringbaarheid van persoon en werkelijkheid sleept de lezer mee in
de val en het weer opkrabbelen. Hun gedrag is letterlijk fataal. Elke stap onvermijdelijk
ook een misstap. Dat is het beangstigende, dat is de spanning. Het boek is vol geuren,
geluiden, beweging en aanraking, vol dialogen, gedachten en gevoelens. Tussen de regels
door is er de stilte van het onzegbare, het onhoorbare, van het fatale; de verstikkende
leegte, het onzichtbare omhulsel waarin Dostojevski en David leven.
<
Een boek voor een prima discussie, zoals mocht
blijken.
Nog een uitgebreide samenvatting (met
verklapper) en wat discussievragen hieronder:
v
e
r
k
l
a
p
p
e
r
David Lurie is tweeënvijftig, tweemaal gescheiden en
zoekt, om zijn sexsuele lusten te bevredigen, het
gezelschap op van de postituee Soraya . Vroeger
was hij een vrouwenjager. Als hij op een bepaalde manier naar een vrouw
keek, met een bepaalde bedoeling, dan beantwoordede ze zijn blik,
daar kon hij staat op maken (blz.10) maar
op een dag was dat allemaal voorbij. Met Soraya
heeft hij nu een prettige, wekelijkse afspraak. Dat verandert
als hij haar eens een keer buiten haar werk tegenkomt met haar kinderen.
Vanaf dat moment is Soraya terughoudender en ze vertrekt zelfs binnen
de kortste keren uit haar beroep. David doet nog wel pogingen om haar
te achterhalen, maar die worden niet op prijs gesteld.
Toch gaat David
weer op vrijersvoeten en neemt de nieuwe secretaresse van zijn
vakgroep mee uit eten.Na de tweede
afspraak belanden ze al in bed. David heeft echter
niet veel interesse meer en mijdt haar verder.
In de universiteitstuinen komt David
Melanie Isaacs tegen, een studente die zijn
college Romantiek volgt. Hij nodigt haar uit om bij hem een drankje
te nemen en daarna om te blijven eten. Na het eten probeert hij haar
te versieren, maar een al te mooi uitgesproken zin maakt van hem weer een
docent en van haar een studente. Gehaast neemt zij afscheid. Uit hun gesprek
is op te maken dat Melanie waarschijnnlijk al een geliefde heeft.
David gaat verder met zijn verleidingspogingen en
nodigt Melanie uit voor een lunch. Ze bedrijven
bij hem thuis de liefde, waarbij zij passief blijft.
Ze verlaat al vrij snel het huis. Daarna zoekt David haar op bij de
repetities voor toneel. De volgende dag gaat hij zelfs naar haar huis en
trekt haar tegen haar wil mee naar bed. Geen verkrachting, dat net niet,
maar niettemin ongewenst, ongewenst ot op het bot. (blz24).
Na een week
zonder contact, waarbij Melanie een college en een tussentijds tentamen
mist, klopt zij plotseling aan bij zijn deur, om te blijven slapen.
Wat er aan de hand is wil ze niet zeggen. David is eerst bang voor complicaties,
maar stemt toch toe. Nog één keer vrijt David
met Melanie. Dan wordt hij ''s middags op zijn werkkamer
op de universiteit lastig gevasllen door een jongeman, die hem bedreigt.
Niet veel later ziet hij dat zijn auto is vernield. Melanie komt
niet meer bij hem thuis, maar ze
verschijnt wel weer op college met de agressieve
jongeman naast haar. Het college verloopt gespannen. Na het college
spreekt David haar als een gewone studente toe: ze moet meer haar best
doen en haar verantwoordelijkheden kennen.
De zaken keren zich tegen David. Melanie komt niet
opdagen voor haar tentamen en laat zich
uitschrijven Haar onwetenden vader vraagt David te bemiddelen.
Zijn colleges lopen steeds slechter. Dan staat de vader in levende
lijve voor zijn neus; hij weet inmiddels meer. De universiteit
begint een onderzoek naar David Lurie
wegens ''dupering of molestatie van studenten'.
Hij ontvangt bovendien een pamflet van "Women Against Rape". Een
advocaat adviseert hem om een schikking te treffen. Zijn ex-vrouw Rosalind
blijkt tijdens een etentje ook al op de hoogte te zijn en keurt af
wat hij gedaan heeft. En tot overmaat van ramp komt de hele zaak in de krant
met naam en toenaam.
In een tumultueuze zitting van de onderzoekscommissie
zegt David al vrijsnel dat hij schuld bekent. Voor de leden van de
commissie, vooral van een vrouwelijk lid, is dat
niet genoeg. Er wordt meer verwacht: een biecht waaruit
berouw doorklinkt. Na veel tegenstribbelen geeft David toe en zegt dat
hij in de macht was van Eros. Dat antwoord voldoet ook niet en elke poging
om David tot meer te bewegen dan de schuldbekentenis loopt op niets uit.
Zijn halsstarrige houding zorgt ervoor dat hij waarschijnlijk de zwaarste
straf zal krijgen.
David vertrekt naar de Oostkaap, waar zijn dochter
Lucy een boerderij en hondenasiel runt. Zij biedt
hem aan voor onbepaalde tijd te blijven. Lucy vindt
haar vader te onbuigzaam. Hij ontmoet Petrus, eerst een hulp, maar nu
mede-eigenaar van de boerderij.
Uit de opmerkingen van David klinkt een beetje
minachting door voor het werk
van zijn dochter. Toch helpt hij mee haar producten te verkopen op de markt.
Ze gaan nog langs de dierenkliniek van Bev Shaw. Tijdens de terugtocht
valt hij uit over de leefwijze van Bev. Lucy neemt het op voor haar
vriendein en de dieren. ""Dit is het enige leven dat er is. en we delen
dat met de dieren. Dat voorbeeld probeten mensen als Bev te geven
Dat voorbeeld probeer ik na te
volgen"" blz 65
David loopt wat verloren door het huis. Hij krijgt van
Lucie de raad om iets te doen. Hij kan Petrus
helpen. "'leuk pikant, historisch gezien''. (blz.
67) Maar nadat hij even bij de in de steek gelaten hond Katy heeft gezeten,
besluit hij, ondanks zijn weerzin, om Bev te helpen.
Wat onwennig helpt D. Bev. Er komen vooral mensen bij
haar met dieren die al ver heen zijn. De
antwoorden van D zijn steeds cynisch en vooralsnog vindt
hij Bev'' een priesteres vol newage-prietpraat''(blz 73) Op de boerderij
denkt hij na over het liefdesleven van zijn dochter dat hijniet helemaal
begrijpt en pakt daarna weer eens een boek van Byron ter hand.
Na het ontbijt waarbij D. aan L. probeert uit te
leggen dat her verkeerd is
om begeerte aan banden te leggen, slaat het noodlot toe. Drie mannen overvallen
de boerderij. D. probeert zijn dochter te beschermen, maar hij kan
niets uitrichten tegen de overmacht. Hij wordt opgesloten, met spiritus
overgoten en in brand gestoken. Met het water uit de WC weet hij de
vlammen op zijn hoofd te doven.Als L. hem uiteindelijk komt bevrijden lijkt
de kloof tussen vader en dochter groter dan ooit. Aanrakingen stuiten
bij L. op fysieke weerzin.
In het ziekenhuis worden D. brandwonden verpleegd. Met
Bill Shaw gaat hij naar
diens huis, waar L. en hij de nacht zullen doorbrengen. In een koortsachtige
droom denkt D. een visioen te hebben van L. die hem roept In
werkelijkheid blijft L. afstandelijk en spreekt zij het verlangen uit terug
te gaan naar de boerderij.
Aan de politie vertelt L. alleen maar over de
beroving, het neerschieten van
de honden en de misdaad tegen haar Vader. Over haar verkrachting vertelt
ze niets. Tegenover D. wil ze er niet over praten. Wel wisselen beiden
van slaapkamer. D. denkt dat de weigering te praten met hem te maken
heeft. L. ziet wat gebeurt is als een strikt persoonlijke zaak. D. heeft
het over wraak, schuld en verlossing, maar zijn dochter zegt: ''ik werk
niet met abstractries''. (blz. 97)
D. raakt steeds meer in zichzelf gekeerd. Samen met de
teruggekomen Petrus bemant D. de marktkraam., Hij
blijft steeds het vermoeden hebben dat P. meer van
de overval weet dan hij toegeeft. Bij een klus op de boerderij
probeert D. hem aan het praten te krijgen,
maar P. beaamt alleen wat D. zegt, wat D. steeds
woedender maakt. Twee
schapen staan klaar voor het grote feest dat P. gaat geven bij de overdracht
van een deel van het land. D. verplaatst de dieren om hen de laatste
dagen zo goed mogelijk te maken. Hij lijkt opeens meer compassie met
dieren te hebben. In eerste instantie wil hij eren om naar het feest
te gaan. Als hij toch met L. naar het
feest gaat, wacht hen een onaangename
verrassing:één van de overvallers is ook aanwezig. D. schopt een
scène en samen gaan ze terug. L. wil echter onder geen beding dat D. de
politie belt.
D. krijgt een steeds grotere hekel aan P. Toch zegt P.
dat L. in het vervolg veilig zal zijn. In de
dierenkliniek van B. gaat alles gewoon verder. De
hulp bij euthanasie op dieren gaat D. steeds moeilijker af.Toch staat
hij erop dat hij de honden tot aan de crematie begeleidt. Het werk
aan Byron lijkt van minder belang. ''Hij
redt de eer van lijken omdat niemand anders stom
genoeg is om het te doen( blz.126)
Zonder veel hartstocht bedrijft D. heimelijk de liefde
met Bev. ''Hier zal ik aan moeten wennen, aan dit
en zelfs minder dan dit (blz. 129) D.maakt
plannen om zijn dochter te laten vertrekken en hij polst P alvast of
deze het werk wil overnemen. Deze weigert echter. Maar ook L. wil niet weg.
In een gesprek met haar vader maakt ze haar vader duidelijk dat zij de
verkrachting ziet als het innen van een schuld. D. maakt zich op om te vertrekken.
Op de terugweg gaat D. nog bij de ouders van Melanie
langs. De vader nodigt hem uit om te komen
eten.Pas na het eten, waar het gesprek nogal gekunsteld
in leven wordt gehouden, biedt D. aan meneer Isaacs zijn verontschuldigingen
aan. Isaacs wil hem ertoe overhalen daarin de wil van God
te zien, maar D., ongelovig, ontv;ucht het huis, nadat hij een diepe buiging
hheft gemaakt voor Mevrouw Isaacs en haar dochter.
Het eigen huis van D.is geplunderd. Toch zet hij zich
tussen de puinhopen aan het
werk voor zijn libretto over Byron. Hij verandert echter de setting
en de verhaallijn. Niet de liefde is langer het thema, maar de herinnering
eraan. Byron is al dood terwijl de gravin nog om hem treurt. De
dochter van Byron sluipt het verhaal binnen en roept om haar vader.
D.gaat kijken naar het toneelstuk waar
Melanie Isaacs speelt. Hij wordt weggepest door de
vriend van M:''Hou je bij je eigen soort'' (blz. 168) D. laat
zich in met een haveloze hoer.
Verontrust door een gesprek met Bev, gaat D. na enkle
maanden terug naar de
boerderij van L. Hij ziet dat er al duidelijke afrasteringen zijn gemaakt
rond het land van P., die nu een nieuw huis bezit.Hij is geschokt door
het bericht dat L. in verwachting is en het kind wil laten komen. Hij hoort
voor het eerst dat ze al eerder een abortus heeft ondergaan. P. vertelt
hem dat hij L. wel onder zijn hoede wil nemen en zelfs met haar wil
trouwen, omdat zijn neef Pollux - een van de verkrachters - daar te jong
voor zou zijn. Tot zijn verbijstering stemt L. toe: 'Misschien moet ik
dat leren aanvaarden. Om van de grond af te beginnen. Met niets. (blz 176)
In een vlaag van woede ranselt D. Pollux af: de hond
Katy bijt de jongen. L. komt
tussenbeide. Ze kiest partij voor de jongen. D. pakt zijn biezen
en gaat een klein appartementje huren in
de buurt. D. slijt zij dagen in de diernkliniek.
Behalve het gewonen werk dat hij doet, schrijft
hij verder aan de opera over Byron, alhioewel hij inziet dat
het niet veel meer zal worden. Een jonge kreupele hond heeft vriendschap
met hem gesloten. Bij een bezoek aan zijn dochter beziet hij haar
van een afstand terwijl zij, zwanger en wel, staat te werken in het veld.
Als zij hem opmerkt voelt hij zich gast bij haar en legt zich daar bij
neer. 'Mooi. Gastrol, gastvrouw:een nieuwe verstandhouding, een nieuw begin.
(blz. 187) Tenslotee helpt hij Bev in de kliniek. Alle honden gaan dood.
Als 'laatste de hond die zich aan hem gehecht heeft. 'Laat je hem gaan?"'
JA, IK LAAT HEM GAAN'BLZ 189).
DISCUSSIEVRAGEN
1. Lucy is een figuur die haar tragische rol zonder
veel klagen aanvaardt. Telkens voorkomt zij dat
haar vader stappen onderneemt tegen haar verkrachters.
Is L. een geloofwaardig karakter of is zij teveel het type dat
moet staan voor het nieuwe blanke Zuid-Afrika? Kortom: zijnde personages
ondergeschikt aan de symboliek?
2. Salman Rushdie heeft forse kritiek geuit op de
roman van Coetzee. in hoeverre bent U het met hem
eens dat een schrijver het tot zijn taak moet rekenen
om licht in de duisternis te brengen?
3. De stijl van Coetzee is over het algemeen vrij
sober., hioewel hij vaak over zeer gruwelijke
zaken schrijft. Ervaart U die stijl als kil? Of zou een
andere toon het boek juist onleesbaar maken?
4. David Lurie is in wezen
een "'onuitstaanbaar zelfvoldane man, volgens Corine Vloet in NRC Handelsblad.
Toch krijg je als lezer mededogen met de hoofdpersoon Waardoor
komt dat?
5. Vindt U het einde van het boek positief of wrang?
Samenvatting
Eisjen.