ulu
Wang: Het Lelietheater
Het Lelietheater kostte heel veel moeite:
>>
>Het Lelietheater heb ik uit. Zucht. Laat het even zakken. Dan zal ik eens een
aftrap doen. Heb stug doorgelezen.
>Dit klinkt niet bemoedigend. Ik zit als een berg tegen dit boek op te kijken. Ik heb
er van alles over gelezen en het heeft me niet enthousiast gemaakt, zodat ik er nu als een
prooi om heen loop te draaien. "Zal ik nu", nee, toch nog maar even "De
vier maaltijden", of "Oh jee, die ligt er ook nog". Het lijkt wel of ik het
niet in mijn handen kan opnemen.
<<<
Frustraties alom:
>>>
>Waarom precies weet ik niet. Ik vind het op zich prettig geschreven, maar ik denk
dat ik niet tegen de spanning kan die opgebouwd wordt, en tegen het sfeertje op de school.
Iedereen is zo onaardig tegen elkaar! En of dat nou een gevolg van het regime is of niet,
ik raak er lichtelijk gefrustreerd van. Hebben jullie dat ook zo ervaren?
>Ik werd er ook een beetje somber van. Maar sombere boeken zijn op zich niet zo'n ramp,
daar zijn er meer van. De sfeer in dit boek is echter niet alleen somber, het is ook
geladen. Agressief. Opgefokt. En dat heeft effect op je gemoedsrust, in ieder geval op die
van mij.
<<<
Er komen "inspirerende" opmerkingen:
>>>
>Ik heb het uitgelezen. Het is een makkelijk leesbaar boek in die ietwat direkte
stijl die ik met Chinezen associeer (bloemrijke zinnen, maar neuken is neuken dus dat noem
je ook zo, tenzij je het mooier wil maken en dan schakel je ook gelijk over naar "het
rozenhof begieten" of iets dergelijks).
<<<
De meningen lopen daarna weer hevig uiteen van:
>>>
>ik een soort van plaatsvervangende schaamte krijg.
tot:
>onderhoudend, een 'ervaring',
goedgeschreven boek en meesterwerk.
<<<
De overeenkomsten tussen de schrijfsters Jung Chang (Wilde Zwanen) en Nien Cheng
(Gevangene van de Rode Garde) en Wang werden naar voren gebracht.
>>>
>Alle drie van gegoede komaf, alle drie proberen ze af te rekenen met hun Chinese
verleden, vooral de Culturele Revolutie. Chang en Wang zijn zelfs op dezelfde leeftijd uit
China vertrokken. Cheng was een stuk ouder. Geen van de drie schrijfsters schreef in haar
moederstaal. Alle drie de boeken veroorzaakten ook een 'hypeje', omdat de vrouwen
veelgevraagde auteurs waren in tv-programma's. De boeken zijn met een tussenpoze van circa
vijf jaar verschenen. Wie van de drie publiceert in 2002 het vervolg?
<<<
De inhoudelijke vergelijking van de China-boeken leverde het volgende commentaar op:
>>>
>'Gevangene van de Rode Garde' en 'Wilde Zwanen' zijn om het zo te noemen
'ego-documenten'. Door het vertellen van een goed gedocumenteerde persoonlijke
geschiedenis krijg je tegelijkertijd een hoop feitelijk onderbouwde kennis van de
geschiedenis en gebeurtenissen van het land. Het boek van Cheng gaf mij als eerste inzicht
in het dagelijkse communisme van China en de gevolgen. Ik was behoorlijk geschokt. Het
Maoïsme was blijkbaar niet op alle fronten zo goed, maar ja, logisch dat iemand uit de
hogere klasse klaagt. Die naïviteit ben ik snel kwijt geraakt. Chang schrijft over deze
Westerse houding t.o.v. China: "Het doorslaggevende bewijs voor de vrijheid die in
het Westen heerste was in mijn ogen het feit dat er zoveel mensen woonden die het Westen
aanvielen en China verheerlijkten" (blz. 521 e.v.). Chang heeft, meer nog dan Cheng,
inzicht in de politieke geschiedenis van China, waardoor het nog duidelijker wordt wat de
gevolgen hiervan zijn geweest voor het individu. Het is bovendien glashelder en zonder
opsmuk geschreven. Je komt er niet meer onderuit.
>Tja, en dan Lulu Wang's Lelietheater - een jeugd in China. In dit boek is geen sprake
van een goed gedocumenteerde persoonlijke geschiedenis. Zo is het ook niet bedoeld, dat
schrijft Wang duidelijk in het voorwoord. Eigenlijk mag je dus niet vergelijken. Het is
vooral het verhaal van Lian en Kim, twee meisjes uit een heel verschillend milieu.
<<<
De verhouding man - vrouw is een onderwerp wat boekgrrls natuurlijk nooit ontgaat:
>>>
>Die onvoorstelbare minachting die Chinese jongens en mannen voor vrouwen en meisjes
hebben, de manier waarop dit is ingebed in de hele maatschappij, vind ik verbijsterend.
<<<
En de erotiek ontlokte de volgende opmerkingen:
>>>
>Ik heb tot nu toe weinig gemerkt van de overdreven sexuele aantrekkingskrach van de
hoofdpersoon, wel dat ze schrikt af en toe van haar eigen lichaam, maar jongens zijn er
nog (niet) veel in voorgekomen vind ik, behalve redelijk onschuldig in dat tehuis. Moet
dat nog komen?
>Ik vind dat het redelijk onschuldig blijft, maar laat ik je niet te veel verklappen.
In ieder geval hoef je geen zinderende erotische scenes te verwachten, mocht je daar op
hopen.
<<<
Men is bijna unaniem over het einde van het boek:
>>>
>Het eind vond ik eerlijk gezegd lijken op 'Sjors en Sjimmie en de Rebellenclub' of
een ander jongensboek. Daar had Lulu Wang nog eens beter over na moeten denken.
>Maar wat een stom einde. De avonturen van Dik Trom.
>teleurstellend eind, bijna
afgeraffeld
>er had meer uit moeten komen want het eind past niet in het boek, het hoort er niet in
thuis.
>Het einde vond ik in die zin terleurstellend dat ik graag had willen weten hoe het met
Lian verder was gegaan (ze was toch verliefd op haar neef, jammer dat dat niet verder
uitgewerkt wordt). Ook vond ik Kims einde erg triest, ze was echt tot het uiterste
gedreven.
<<<
Dan zijn er toch altijd boekgrrls die nuchter kunnen blijven onder dergelijke
teleurstellende omstandigheden:
>>>
>Een einde is een einde, is een einde. Blijft altijd iets om tegen op te zien vind
ik. Ofwel je wilt niet dat een verhaal eindigt, ofwel het is ontnuchterend, beng, met je
benen terug op aarde, of... Wang heeft op de een of andere manier geprobeerd een crescendo
op te bouwen en dat idee is best leuk. Ze heeft het ook wel goed gedaan toch. Het is
alleen een beetje onwerkelijk. Ik zat, toen ik de laatste bladzijde uithad, zo van:
noujaaaaaaaaaaaa...... wat is dat nou. Het is een einde met effect, moet ik zeggen. Zoals
dus het hele boek effect heeft. Wat voor effect dat is, maakt niet zoveel uit. Ze
presteert het dus wel om wat bij me los te maken.
<<<
Dat "lezen tot lezen leidt" blijkt weer uit de volgende reaktie:
>>>
>Het duurde even tot ik op gang kwam, maar daarna heb ik het in 1 ruk uitgelezen, ik
vond het erg pakkend. Het heeft me in ieder geval geinspireerd om Wilde Zwanen weer eens
te gaan lezen, mijn interesse voor China is weer ontwaakt. Ik heb vandaag nog twee
China-gerelateerde boeken gekocht voor op de camping: "Zomermaan" van Bette Bao
Lord, wie kent dit boek? En verder "China per trein" van Paul Theroux. Leek me
wel goede vakantielectuur.
<<<
En dat was toch ook één van de ideeën achter de opzet van deze mailinglist: "Het
stimuleren tot lezen". Gelukt dus!
september 1997
Eisjen |