De discussie over Tartt begon in maart 2002, toevalligerwijs zaten
een
paar van die mails nog in mijn bewaarbox.
Donna Tartt's nieuwe boek 'De kleine vriend' heeft als releasedatum
15
september.
In het nederlandse taalgebied werd 'de verborgen geschiedenis'
uitzonderlijk goed ontvangen: er werden tot nu toe meer dan 700.000
exemplaren van verkocht. Dit verkoopresultaat was voor Donna Tartt en
haar
Amerikaanse uitgever aanleiding haar Nederlandse vertegenwoordiger de
premiere van haar nieuwe roman te gunnen. Dat wil zeggen dat uitgever
De
Bezige Bij het boek een maand eerder dan de rest van de wereld mag
verkopen. In de loop van het najaar komt Tartt voor een auteursbezoek
naar
Nederland.
Eindelijk, een nieuwe Donna Tartt, wat leuk! Ik vroeg me al af of ze
ooit
nog een nieuw boek uit zou brengen. lijkt me ook wel moeilijk na 'De
verborgen geschiedenis'. die heb ik drie keer herlezen, echt heel
intrigerend.
ik ben heel benieuwd naar dit nieuwe boek, hou me op de hoogte!
In september kwam het boek dan eindelijk uit:
Grrls, ik typ over uit de VK van vandaag:
Hollandse primeur ergert Engelstalige fans Donna Tartt
Van onze verslaggever
Amsterdam
De Britse en Amerikaanse fans van Amserikaanse schrijfster Donna
Tartt
zijn erg nieuwsgierig. Erg nieuwsgierig en een beetje verontwaardigd.
Want
de nieuwe Donna Tartt - hún Donna Tartt - verschijnt éérst in de
Nederlandse vertaling en dan pas in het Engels. Vandaag ligt The
little
Friend, pardon, De kleine vriend in de Nederlandse boekhandels
terwijl de
Britten moeten wachten tot 23 oktober en de Amerikanen zelfs tot 1
november. Maar als Mohammed niet naar de berg wil komen, komt de
berg wel
naar Mohammed. Op internet-fansites hebben bewonderaars als plannen
gesmeed om naar Nederland te komen, het boek te bemachtigen en er
supersnel een hervertaling in het Engles van te maken. De Britse
krant The
Guardian rept voorzichtig van een mogelijke kortstondige zwarte markt.
Robert Ammerlaan, directeur van De Bezige Bij, de uitgeverij waar De
kleine vriend verschijnt, kent de verhalen. Hij gniffelt erom. 'Dan
krijg
je toch een soort gemankeerd manuscript terug.' Hij doorziet de
charme van
het plan. 'Maar het is absolute krankzinnigheid.' Blijft de vraag hoe
die
Nederlande uitgevers er toch steeds weer in slagen wereldpremières
tin
huis halen. Het gebeurde met John Irvings 'De vierde hand', met Ian
McEwans 'First loves and last rites' en gebeurt binnenkort met het
nieuwe
boek 'Light of day' van Graham Swift, met wie Ammerlanan overigens
'retegoed' bevriend is. Daar ligt dan ook de sleutel: de bijzondere
chemie
tussen auteur en uitgeverij. Heeft hij ook met Tartt. Toen zij in
1993 op
uitnodiging van haar vriend Ammerlaan op de Frankfurter Buchmesse
verbleef, schoof ze voor haar vertrek naar de VS de eerste pagina's
van
haar manuscript onder zijn hotelkamerdeur door. Inderdaad, heel mooi. Maar
de waarheid heeft ook een wat prozaïscher kant. Om in het 'meertalige'
Nederland de verkoop van de vertaling te stimuleren drong Amanda
Urban,
Tartts literair agent in Amerika, aan op een vroege publicatie ervan.
Zo
wordt de verkoop niet ondermijnd door een massale verkoop van de
Englese
versie import.
En dan de eerste paar mensen die erin begonnen:
Ik ben net begonnen in de nieuwe Donna Tart. Ik zit er gelijk in.
Mooie
beschrijvingen.
Ik ben dus ook bezig in Tartt. Helaas kan ik na bijna 300 pagina's
nog
steeds niet zeggen dat ik er in zit. Inderdaad, wel mooie
beschrijvingen.
Boeiende karakters ook, al is er bij iedereen wel een steekje los
volgens
mij.
Vervolgens kwam het interview met Tartt op 23 september bij Nova (voor
de
mensen die het nog willen zien hier
klikken.
Bedankt voor de tip! hartstikke goed, ben zeer benieuwd. Heb het boek
gekocht om te lezen op vakantie, maar hij is zó dik dat ie alleen
maar
lastig zal worden. We gaan naar Amerika, rondrijden/wandelen door
verschillende de nationale parken, dus ik laat 'm met bloedend hart
thuis
(is ook niet echt een boek om lekker in bed/bad te lezen...).
Eerste indruk Donna Tartt (had haar nog nooit eerder gezien): wat 'n
stijf
trutje.... bij de eerste paar zinnen die ze sprak dacht ik: 'ze heeft
het
boek zelf niet geschreven!'
bij mij komen schrijvers altijd zo over (als in 'is dit wel dezelfde
persoon als die het boek geschreven heeft?), volgens mij komt dit
omdat
spreken iets heel anders is dan schrijven.
December werd The Little Friend het maandboek:
Verder heb ik van een lieve vriendin, vóórdat ze het zelf gelezen
had, de
nieuwste Tartt mogen lenen, da's het maandboek van december. Nog een
weekje geduld, dan 'mag' ik erin beginnen :-)
Uiteraard begon meteen de discussie weer over het formaat van het
boek:
ik ga er maar alvast aan beginnen. Tartt in de Nederlandse vertaling
lezen
is een hele klus: boek is loeizwaar zoals Veronica al schreef. Dat
wordt
dus op de bank met boek op schoot. Dus geen bedboek, zodat het wel
een
tijdje kan duren voor ik het uit heb.
Inmiddels op p. 380 of zo, een weekje niet gelezen, boek te dik om
mee in
de handbagage te nemen naar Slowakije. Gisterenavond weer begonnen en
gelijk weer gegrepen!!
Ben nog niet zó ver gevorderd (150 pag.), maar ik vind het tot nu
toe erg
leuk om te lezen. Gisteren moest ik in Den Haag zijn, en omdat het
boek me
veel te zwaar was om mee te sjouwen, heb ik Rascha Peper's "Oesters"
meegenomen.
De eerste indrukken. Opvallend aan dergelijke dikke boeken is dat
altijd
in paginanummers wordt gesproken:
Grrls,
Ben dus begonnen en een bladzijde of 50 op weg. Maar wat dwalen we
ver af
van het dode jongetje Robin. Ik hou niet zo van familieverhalen, en
dit
dreigt er een te worden. Ik herinner me dat over Tartt een tijdje
geleden
al gemaild is, en dat er ook grrls met het boek stopten. Hebben de
stoppers hun stop-mailtje toevallig bewaard en zou je die (prive)
naar mij
willen sturen. Dit om de Tartt hausse van december niet onnodig te
verzieken. Ik vind het ook slap van mezelf, maar ik vrees dat dit
toch
echt niet mijn soort boek is.
Ik ben op blz 120, en zover gekomen door af en toe een alinea over te
slaan. Inderaad: veel te veel zijwegen en personages die nergens voor
dienen. Het had met de helft minder gekund. Bijvoorbeeld: na een
alinea
weten we wel ongeveer wat voor een -wel érg- bijzonder kind Henriet
is,
waarna de schrijfster nog eens drie pagina's vult met anecdotes en
voorbeelden die dit moeten onderstrepen waarna de volgende
hoofdstukken
wederom volstaan met tal van anecdotes en voorbeelden over die
bijzondere
Henriet, zucht. Een strenge redacteur met een rood potlood had hier
wonderen kunnen verrrichten. maar helaas. Ik lees het wel uit omdat
ik wil
weten who did it en tussen alle overbodige passages staat er genoeg
lezenswaardig tussendoor maar het gaat met grote stappen. The sceret
history is alweer tien jaar geleden maar het lijkt wel alsof dit een
heel
andere schrijfster is! In mijn herinnering las dat van begin tot eind
als
een trein: er staan me nog bepaalde scénes bij. Merkwaardig.
Ik ga vandaag met een opgezwollen griephoofd beginnen in "De
kleine
vriend" en moet steeds lachen om jouw moeizame verhouding met
dit boek. Ik
bergrijp dat het nu definitief gesloten is! Toch laat ik me niet
weerhouden, ik heb nog steeds reuze zin erin te beginnen. Ik ga me
wel
steeds meer verbazen over de verschillende reacties, ook buiten de
boekgrrls, gezien de geweldige recensies uit alle hoeken van de
wereld!
Inmiddels voor mijn gevoel alweer allAng bezig in Tartt, ben 248
pagina's
op streek in de NL vertaling die ik leende van een vriendin
Ik ben bezig in Donna Tartt en vind het tot nu toe erg goed. Merk nog
niets van de verveling waar sommige anderen last van hebben..!
Raak
ik nog
wel de draad van kwijt van dat soort boeken met wel twintig
personages.
Inmiddels op p. 340, dit stukje is lekker spannend met slangen!!
Ikzelf lees ons 'maandboek': Donna Tartts kleine vriend en ben er
zeer
van onder de indruk (maar die mening wordt geloof ik niet zo breed
gedeeld, ach, zoveel grrls, zoveel meningen, ik geniet in ieder geval).
ik ben pas rond pagina 100, veel te druk gehad, maar ik duik er zo
weer
in! Nadeel is dat ik het in het engels lees en dan vooral 's avonds
in bed
als mijn partner eens lekker een engelstalige film wil kijken en dan
lees
ik niet prettig in het engels. Maar nu is hij niet thuis dus ga ik er
meteen gebruik van maken!
Tot nog toe bevalt het boek me wel in ieder geval. Weer veel
verwijzingen
naar het latijn, sprak me ook wel aan in het vorige boek. En ook al
wat
nieuwe woorden geleerd :)
Langzaamaan kwamen de echte reacties en inzichten:
Een korte impressie van het boek (om een beeld te kunnen vormen van
die
hierop volgende indrukken)
De hoofdfamilie bestaat uit vier bejaarde zussen:
Libby, de oudste die van jongs af aan voor haar zusjes moest zorgen
toen
hun moeder stierf. Een schat van een mens, te lief. Dan Edith (Edie),
zo'n
pinnige oude vrouw, die zich aan alles en iedereen doodergert,
Theodora
(Tatty), waar ik het minste beeld van heb gekregen, in ieder geval
een
enorme betweter, en de jongste, Adelaide (Addy), zo'n Golden
Girl-type,
erg bezig met haar uiterlijk en de mannen. Ze waren vroeger vreselijk
rijk, maar hun vader heeft hen min of meer berooid achtergelaten. Wel
leven ze er goed van.
Edie heeft een dochter, Charlotte, vroeger
een
levenslustig type, maar sinds 12 jaar een geestelijk wrak. Toen is
namelijk haar zoontje Robin vermoord, gewoon in de voortuin, waar
zijn
(baby)zusjes bijwaren. Die kunnen zich niks herinneren van het
voorval.
Allison was toen vier, een dromerig kind, continu vluchtend in slaap.
Ze
is nu 16 en begint in jongens geïnteresseerd te raken, maar op een
afstandelijke, dromerige manier. Harriet, de 'heldin' van het verhaal,
was
een baby, en is nu op 12-jarige leeftijd hevig geïnteresseerd in wie
Robin
toch vermoord zou kunnen hebben. Ze denkt te weten wie het gedaan
heeft en
begint die persoon te 'stalken', en wil wraak. Of en zo ja, hoe ze
dat
voor elkaar krijgt, laat ik hier in het midden. Maar spannend is het!
Een
familie met (inmiddels) louter dames dus.
Dan hebben we familie 2:
een grootmoeder (Gum), beetje onduidelijk, afgeleefd, oud mensje,
maar met
een bijzondere voorkeur voor één van haar kleinzoons, Farish. Ze
heeft er
vijf: één is ervandoor, nummer twee heeft zich ooit door zijn hoofd
geschoten en is niet helemaal lekker (Gum), nummer drie is in de
gevangenis bekeerd en wordt de evangelist genoemd (Eugene), nummer
vier
was een vriendje van de vermoorde Robin (Danny) en de jongste, Curtis
is
mongool. Farish en Danny hebben een speed-lab waar ze drugs
produceren, en
niet alleen voor de export, nee ze zijn zelf ook continu high. En die
drugs heeft heeft het bijverschijnsel dat ze er hartstikke paranoide
van
worden. Zeg maar: familie flodder.
De al dan niet grote hoeveelheid personages en vele details:
Al die zussen, maar het boek is dik genoeg om ze allemaal aan bod te
laten
komen, waardoor je ze (ja, Echt) op een gegeven moment toch wel uit
elkaar kan houden. Later komt er nog een gezin, dit maal met allemaal
broers. Had ik in het begin ook zo van: wie is in hemelsnaam wie??
Maar
ook dat weet ik inmiddels feilloos.
Ik ben blijven steken op pagina 200 of daaromtrent. Te veel details
en
zijwegen en bijfiguren dus denk ik dat ik het middenstuk maar oversla
en
het verhaal weer oppik in het latste hoofdstuk;-) Jammer maar helaas.
Ik
heb de verklapper van Marjo gelezen en die gaven me nu ook niet het
idee
dat ik het persé helemáál wil lezen, al blijf ik natuurlijk wel
benieuwd
naar het hoe en waarom van de dood van de broer.
De manier waarop iets is geschreven is ontzettend bepalend is voor
het
genietniveau. En dat vind ik bij Tartt redelijk hoog. Maar dat kan
wel
komen door de beelden die ze oproept. Als je het boek beoordeelt op
het
niveau van het verhaal, dan denk ik dat het niet om door te komen is.
Maar: al die slangen en de beschrijvingen die ze er van geeft...
tjonge,
jonge, dat moet me een studie zijn geweest. En al die nonchalant
neergekwakte tja, hoe noem je dat... beelden. Ik kan er natuurlijk
weer
geen voorbeelden van geven, want ik lees altijd zonder potlood of
ezelsoren, maar het is vaak voorgekomen dat de personen/landschappen
en
gebeurtenissen als een film aan mijn oog voorbij trokken. Het is niet
zomaar een spannend boek, al zitten er passages in die je later nog
eens
moet lezen voor het taalgebruik omdat je als een gek bladzijden
omslaat om
te weten wat er gebeurt.
Sommige stukken zijn heel komisch zoals dat vreselijke religieuse
kamp
waar Harriet naar toe gaat en de conversatie van de oudtantes in de
auto
onderweg naar Charleston, het gedoe met de slangen etc. De
beschrijving
van het Ratliff gezin vind ik wat minder (te stereotyp "white
trash"),
maar Danny, Farish, Eugene, Gum en Curtis zijn op zichzelf zeer
kleurrijke
persoonlijkheden. Andere stukken vind ik ook wel weer erg lang, zoals
al
die beschrijvingen over hoe Harriet's moeder niks doet of zielig doet.
De
enorme hoeveelheid subplots, ieder met hun eigen hoofdpersonen werkt
soms
verwarrend. Ik ben erg benieuwd hoe het allemaal afloopt. Ik heb het
gevoel dat harriet zich nog in een paar fikse wespennesten zal steken
voor
het einde van het boek.
Tartt heeft een rijk beeldend vermogen... als je sommige uitweidingen
wat
tot je door laat dringen, kijk je naar een film terwijl je leest. En
er
zaten wAAnzinnig spannende scenes in. Dames, lees door. Tart heeft er
tien jaar over gedaan om dit boek te schrijven, dat hoef je niet op
een
regenachtige zondag uit te lezen.
Die uitwijdingen zijn nou juist zo heerlijk en bovendien erg nuttig:
hierdoor werden de personen voor mij echt, met een eigen leven, eigen
verhalen, eigen gedachten. Anders was het geheel voor mij wel erg
filmisch gebleven. In films is zelden veel ruimte voor een dergelijke
ontwikkeling van karakters. Ze doen het wel eens, met van die
flash-backs, maar dat wordt voor mij al snel gekunsteld. Maar goed,
wellicht vinden sommige grrls dat ook in boeken al te gekunsteld?
Is het een who-dunnit of niet?
Zo...ik heb het boek gelezen in de maand dat het uitkwam, en heb al
eens
gezegd hier dat ik het zonde vasn mijn geld vond. Daar kom ik een
beetje
van terug, want ik moet het boek gewoon nog eens lezen, maar dan niet
vanuit het gezichtspunt dat ik had naar aanleiding van De Verborgen
Geschiedenis. Ik dacht een who-dunnit? te lezen, en toen het eerste
stuk
van het boek erop zat, en we ons gingen verdiepen in de familie
Ratliffe
bleek het een heel ander boek te zijn. Maar het kwaad was al geschied,
het
boeide niet meer. Natuurlijk maakt het stuk bij de toren weer veel
goed,
maar toch hield ik een teleurgsteld gevoel over. Maar: komt het door
de
hype, of is het de kracht van Donna Tartt??
Het verhaal is wel
blijven
hangen!!
Als ik nu terugdenk aan het boek, zie ik het veel meer als een
variatie op
een Bildungsroman. Het boek schijnt ook eerst de titel De Beproeving
gekregen te hebben, en dan is dat in mijn ogen letterlijk en
figuurlijk de
beproeving van Harriet: de verwerking van het duistere verleden,
("moord"
op haar broertje) dat ze niet eens bewust heeft meegemaakt, maar dat
door
de gevolgen op haar omgeving een flinke stempel op haar gedrukt heeft.
Ze
zet zich af tegen haar familie, tegen haar moeder, en de tantes, die
ze
steeds beter ziet zoals ze zijn. Na een aanvankelijke samenwerking
met
vriendje Hely, zet ze zich later ook tegen hem af. Ze ontwikkelt zich
van
een onschuldig kind in een jong-volwassene die inziet dat het niet
allemaal waar is wat ze in haar jeugd heeft meegekregen. Vooroordelen
smelten als sneeuw voor de zon, als ze haar confrontatie aangaat met
de
familie Ratliffe. Ik heb er nu dus dit gevoel over, en wil het boek
nog
eens lezen om erachter te komen of het klopt... Al zal ik dat van jullie
ook
wel horen.
Als je alleen die spanning verwacht kom je aardig bedrogen uit.
Iemand zei
het al: het is veel meer een bildungsroman. In het begin is Harriet
nog
een kind, aan het eind heeft ze de rotweg naar de volwassenheid, met
alle
desillusies, afgelegd. Ik vond het ook typerend dat het vriendje, de
kleine vriend, achterbleef en de weg die Harriet volgde niet kon
volgen.
Ik heb het als heel herkenbaar ervaren dat er nu ook eens vrouwen
werden
opgevoerd die niet hun hele eigen leven opzij zetten voor de wensen
en
verlangens van kinderen.
Ik ben The little friend ook aan het lezen. Ik ben in hoofdstuk 7-
The
tower op blz. 431 van de amerikaanse uitgave. Ik geloof dat je dit
boek
niet als whodunit moet lezen maar als een "coming of age
novel" en een
familie beschrijving.
Of ik het nu als whodunnit beschouw of als een familie- danwel
bildungsroman: eerlijk gezegd boeit me noch de bildung van Harriet
noch de
verwikkelingen in de familie genoeg om me hier door heen te blijven
wurmen.Teveel bijzaken (al die slangen inderdaad), te weinig verhaal.
Het
enige waar ik benieuwd naar blijf is toch het whodunnit dus sla ik
maar
hele stukken over.
Het is zeker geen whodunnit, de moord op Robin komt eigenlijk alleen
aan
het begin en het einde van het boek ter sprake. Ook vond ik het geen
coming-of-age boek, of niet meer dan een beetje, maar eerder een
beschrijving van een lange, hete, lege zomervakantie. Ik ken het
gevoel
van zo'n lege, lange, hete zomervakantie maar al te goed. Getver, de
verveling begon echt al na twee dagen vakantie. Dat kinderen dan rare
dingen gaan verzinnen om maar enige spanning te kunnen beleven, kan
ik me
goed voorstellen, dat deden wij ook. Maar wat Harriet en Hely (het
vriendje van Harriet) niet voorzien is dat die spanning uitloopt in
een...
Inderdaad is dit meer een ontwikkelingsroman dan een whodunnit en de
grrls
die vooral om het laatste lezen, komen bedrogen uit. Maar meer dan
dat
Harriet het duistere verleden van de moord op haar broertje moet
verwerken
gaat het er volgens mij over dat ze haar leven in eigen hand neemt en
beter probeert te maken door de moord op haar broertje op te lossen/te
wreken. Jawel, volwassen worden.
Tegelijkertijd gaat het over communicatie. En dan vooral -bedoelde en
onbedoelde- miscommunicatie en gebrek aan communicatie. De familie
Cleve
heeft de gewoonte alle (vreselijke) familiegebeurtenissen te
vertellen en
hervertellen tot het anekdotes zijn. Maar niet met de dood van Robin.
En
zie waar het toe leidt! Misverstanden ontstaan doordat er niet
duidelijk
wordt gecommuniceerd en iedereen zelf dingen invult zodat het bij het
beeld past dat ze toch al hadden. Het gebeurt voortdurend in het boek.
En
uiteindelijk wordt met The little friend alsnog 'de anekdote' van
Robin
verteld. Als ik zeg dat Tartt's beschrijving van Harriet sprekend
overeenkomt met haar eigen foto op de achterflap, dan ga ik
waarschijnlijk
te ver ;-)
En dan de titel. Ik kwam er niet echt achter waarom dit boek The
little
friend heet. Inderdaad wordt misschien Hely bedoeld, die achterblijft
bij
Harriets ontwikkeling. Dat past wel bij het thema van volwassen
worden en
je kinderwereld achterlaten. Of slaat het ook op de Danny, vriendje
van
Robin, en Robin zelf, die Harriet soms als vriendje 'vergezelt'? Met
haar
volwassenwording laat ze ook hem achter - en Robin zelf liet Danny
'achter' door zijn dood.
De sfeer van het boek:
Door de mails die ik al over het boek gelezen had was ik een beetje
bang
dat het een traag en bij-tijd-en-wijle saai boek zou zijn. Maar niets
daarvan! Ik leef in dit boek en vind het prachtig! Ontzettend mooi
geschreven, het verhaal ontwikkelt zich gestaag en nog spannend en
humoristisch ook. Het mag nog best een poosje duren van mij! Maar er
volgen nog maar twee hoofdstukken :-( Gelukkig beslaan die wel bijna
de
helft van het boek :-)
Meer grrls zo aan het genieten?
Ik kan me eigenlijk niet zoveel meer herinneren van De verborgen
geschiedenis, wel dat ik dat ook een intrigerend verhaal vond. En dat
vind
ik ook van dit boek. Tartt is een echte verhalenvertelster, heel
anders
van stijl dan bijvoorbeeld een Conroy, Irving of MacCormack (van All
the
pretty horses, is toch Maccormack, of is het MacCarthy?), maar voor
mij
hoort ze wel in dat rijtje thuis. Boeken die je pakken en die je uit
wilt
lezen. Met die prachtige sfeertekeningen er in van de zuidelijke
staten
van Amerika. Wat mij betreft een aanrader.
En daar sluit ik me van harte bij aan!
Harriet is een bijna-puber, meer kwajongen nog dan meisje, veel in de
boeken, onderzoekend, nieuwsgierig, fantasierijk, ondernemend, moedig
en
een doorzetter, om niet te zeggen een drammer. En ontzettend eenzaam.
Op
dat laatste na redelijk positieve eigenschappen te noemen, en toch
wordt
ze mij niet sympathiek.
De enige echte vriend die ze heeft is Hely,
en
beurtelings gebruikt ze hem en slaat ze hem van zich af. In ieder
geval
behandelt ze hem niet als een vriend. Het lijkt wel of ze niet weet
hoe
dat moet. Het lijkt ook of ze altijd kwaad is en of die kwaadheid
voortdurend geloost moet worden. In zeldzame ogenblikken toont ze
zich
anders, een klein bang meisje met de zo normale behoefte aan
koestering en
aandacht: als ze voor 't eerst geconfronteerd is geweest met Danny (voor
de poolhal), als Ida weggaat, als Libby dood gaat, en na de
watertoren.
Geen enkele keer wordt die behoefte ingevuld, door niemand. Dat vind
ik
schrijnend. Dan leef ik met haar mee. Misschien is dat ook voldoende
voor
Donna Tartt.
De delen die ik goed en erg spannend vond waren de hoofdstukken over
de
slangen en de watertoren. Het gedeelte waarin Libby de dood vindt,
vond ik
ook mooi beschreven. Zelfgenoegzaamheid, het niet naar zichzelf maar
vooral naar anderen kijken, de gevoelige verhoudingen tussen blanken,
zwarten en ³white trash², die hele kleinsteedse sfeer in een
onbeduidend
stadje, worden ook mooi blootgelegd. Ook de omgeving, de broeierige
sfeer
en de hitte van die zomermaanden beschrijft ze goed, vind ik. Ik zag
het
allemaal wel voor me.
Soms las ik prachtige zinnen en taalkundige
vondsten, die ik onderstreept heb. Maar het overgrote deel vond ik,
helaas, tergend traag geschreven met een overdaad aan zijlijntjes,
metaforische vergelijkingen en oninterressante uitwijdingen. En dan
nog
het gevoel van leegte dat ik overhield.
De algemene meningen achteraf:
Ik vond het een goed boek, tot pagina 300 ongeveer is het flink
doorbijten, maar daarna is het dan ook erg mooi en heel erg spannend!!!
Doorzetten dus.
Al met al heeft Tartt mij prettige bladzijden bezorgd. Geen boek dat
ik
nog eens zal herlezen, maar ook geen boek dat ik zomaar weg zal doen.
Iemand vroeg zich af waarom het boek een hype is geworden. Ik denk
dat dit
in Nederland vooral is gebeurd door de zorgvuldige marketingstrategie,
ongetwijfeld ingegeven door de primeur die Tart Nederland gunde door
het
succes van haar eerdere boek. Maar ach, wat zou het? We zijn hier
toch
grrls genoeg om zelf te bepalen of we een boek dan wel/niet de moeite
waard vinden?
Vannacht uitgelezen. Ach, grrls, wat een heerlijk boek, het begint
rustig,
op het saaie af, maar er komt steeds meer dreiging en snelheid in.
Aan het
eind kun je het echt niet meer wegleggen.
Hely verstopt zich onder een zitzak wanneer hij bijna betrapt wordt
tijdens een insluiping...
Hely
"The bean-bag was heavy; he was facing away from the door, his
legs curled
tight beneath him. The carpet smashed against his right cheek smelled
like
sweaty socks. Then -to his horror- the overhead light came on. What
were
they saying? He tried to make himself as small as he could. As he
couldn't
move, he had no choice -unless he closed his eyes- except to stare at
five
or six snakes moving inside a gaudy, side-screened box two feet from
his
nose."
Wie vindt dat nou *niet* mooi?
Uit de mails die ik heb durven lezen voor ik aan het
boek
begon, had ik de indruk dat het een saaie doorbijter zou zijn. Niets
is
minder waar! Ik vond het een prachtig boek waarin ik heerlijk heb
geleefd.
Maar ik genoot dan ook erg van de taal en beelden, zoals al grrls
vóór mij
schreven. De vele verhaallijnen en details doen me denken aan John
Irving.
Tot slot voor de liefhebbers nog een stukje vervolg van het citaat
boven:
"As Hely stared at them, half-hypnotized, his muscles locked
with terror,
one little snake trickled away from the others and crawled halfway up
the
screen. The hollow of his throat was white, and his belly-scales ran
in
long, horizontal plates, the chalky tan of calamine lotion. Too late
-as
sometimes happened when he caught himself gawking at the
spaghetti-sauce
guts of some animal squashed on the highway- Hely closed his
eyes."
Er blijven wel veel dingen onopgelost aan het eind van het boek, maar
is
dat geen mooie kans voor een vervolg??? Bij mij sleet de wens om te
weten
wie de moordenaar van Robin was gedurende het verhaal. En ook de
vraag of
Allison zich ooit nog zal herinneren wat ze gezien heeft en/of wat ze
droomt. Een soort gewenning of aanvaarding van het ongewisse, zoals
bij
werkelijk verloop van tijd.
De afgelopen twee dagen min of meer in
één
ruk de laatste helft doorgesjeesd. Want je kunt het dan inderdaad
haast
niet neerleggen. Ik kan me redelik goed de kritiek die hier eerder
geplaatst is voorstellen dat er erg veel subplots in zitten, die ook
niet
allemaal uitgewerkt worden. Maar ja, zo gaat het in het echte leven
ook,
je ontmoet wel eens iemand, van wie dan soms zelfs een heel verhaal
hoort,
en waarna je die persoon niet meer ziet. En je soms wel eens afvraagt
hoe
het daar nou mee zou gaan, maar je de moeite niet neemt om dat ook
daadwerkelijk uit te vinden. Ships that pass...., dat idee.
Dichtgeslagen na een zinderend spannend laatste hoofdstuk en tegelijk
ietwat ontnuchterd achtergebleven door de allerlaatste bladzijden.
Die
bevredigen mij niet. Niet alle vragen hoeven voor mij in een boek
beantwoord te worden, maar om alleen máár met losse eindjes achter
te
blijven vind ik ook niet nodig. De belangrijkste vraag ²Wie
vermoordde
Robin² mag van mij open blijven. Maar liever niet de (voor een
getalenteerde schrijfster denk ik dan) toch redelijk makkelijk in te
vullen onderliggende vragen als:
- Vlucht Allison nog verder in haar
lethargische droomwereld of gaat ze zich na de allerlaatste
onwikkelingen
toch wat herinneren?
- Gaat Edie wel of niet iets doen aan de
onrustbarende verslonzing van het huishouden van haar dochter?
- Wie
wordt
er nou eigenlijk bedoeld met De kleine vriend: Robin of Hely of wie...?
-
Valt het gezin verder uit elkaar of wordt er verhuisd met Dix?
- Hoe
loopt
het af met die erfenis van Libby? Omdat er steeds verwijzingen zijn
naar
problemen daarover, had ik verwacht dat daar nog iets (onverwachts)
uit
zou komen.
- Waarom blijf ik Harriet tot het laatst onsympathiek
vinden,
vooral omdat ze Hely bewust klem zet? Zou ze zich door de
traumatische
ervaringen anders gaan ontwikkelen?
- Gaat er nog iemand nadenken
over de
opmerking van Hely dat Harriet de moorden begaan heeft?
- Merkt Dix
dat
zijn revolver mist en zo ja, wat zou daar dan allemaal uit voort
kunnen
komen?
- Wat is nu eigenlijk de betekenis van die rode
tuinhandschoenen,
waar zelfs een hoofdstuk naar genoemd wordt, die ze uiteindelijk bij
toeval met geweld terug weet te krijgen... en dan?
Ben ik een mierenneuker?
- Mis ik allerlei diepere betekenissen?
- Waren mijn eigen verwachtingen te hooggespannen?
Tja, ik ben er niet echt enthousiast over. Ik begrijp de
superlatieven van
sommige recensenten bij de verschijning niet. ³De verborgen
geschiedenis²
heeft me veel meer gedaan. Mochten er onder jullie grrls zijn die in
willen gaan op mijn reserves en vragen, dan graag! Ik sta open voor
pogingen om het anders te gaan zien.
Met al die vragen bleven we in december ook zitten, dus een
mierenneuker
ben je zeker niet! Om ze allemaal te beantwoorden, zou DT alle levens
tot
het einde toe moeten uitschrijven... en bovendien, is het wel zo erg
dat
er veel open eindjes in zitten?
Ik vond het een van de beste boeken die ik in 2002 las, dus voor mij
was
het zeker geen teleurstelling. Ik kan het me wel voorstellen dat dat
voor
jou wel was, gezien je opmerkingen. Als je een hekel aan traagheid en
open
eindjes hebt is dit boek een soort van continu zout op de wonde. :-)
Tot slot een mening over het einde in de vorm van een VERKLAPPER
V
E
R
K
L
A
P
P
E
R
Ik vond het op zich een "goed" einde, het verhaal was wel
af. Maar ik vond
het ergens ook een "Fatal attraction"-achtig eind, met
Danny Ratliff die
zichzelf twee dagen in leven houdt door steeds omhoog te springen in
een
tank met water. Dat geloof ik dus niet zo. De man was helemaal
verzwakt en
vermagert door zijn verslaving, en dan twee dagen springen? Ik heb er
zo
mijn twijfels over. En er mag van mij veel in verhalen hoor, ik ben
tenslotte een grote fantasy-liefhebber ;-) maar toch moeten dit soort
essentiële zaken geloofwaardig blijven. Maar ja, dan had Harriet
echt met
een enorm schuldgevoel gezeten!
Dat vond ik een beetje gezocht inderdaad. Het einde was voor mij echt
de
laatste paar pagina's, waarin Pemberton het gesnoef van Hely
'onderuithaalt'. Gaf mij het soort gevoel dat je ook wel eens hebt
bij een
te spannende film en de hoofdpersoon blijkt het allemaal maar
gedroomd te
hebben: pure opluchting!
Ja ok, ik snap wat je bedoelt. Een soort "Sixth sense" idee
(wat ik een
erg intrigerende film vond). Dat invullen doen we allemaal, en dat
vond ik
dus wel erg herkenbaar. Zo kunnen sommigen mensen écht alleen maar
horen
watze willen horen en dat in hun eigen beeld inpassen. Pas wanneer ze
met
de neus op de feiten worden gedrukt (misschien, want je hebt ook van
de
notoire volhouders ;-) hun beeld bijstellen.
Samenvatting
Evelien