"Mocht
je nog griep krijgen deze winter, zorg dan dat dit boek op je
nachtkastje ligt te wachten. Het moet prachtig samengaan met een door
koorts verhitte fantasie."
Die opmerking geeft misschien het beste de consensus weer over het
boek De vrouw van de tijdreiziger (The time traveller's wife) van
Audrey Niffenegger: geen hoogstaande literatuur maar een 'lekker boek'
dat je soms moeilijk kunt wegleggen - en daarmee een geslaagd debuut.
"Grappig
en ontroerend, zo'n 400 pagina's leesplezier." "Bij het dichtslaan
voelde ik me weer 10 nadat ik Alleen op de wereld had uitgelezen (of
Waterschapsheuvel). Niet qua verhaal, maar wel qua emotie en hoe ik werd
meegevoerd."
Wat voor boek is dit dan, wie-wat-waar gaat het over?
"De
vrouw van de tijdreiziger is in wezen een liefdesverhaal, over een
man en een vrouw die veelvuldig van elkaar gescheiden worden
zonder dat ze er iets aan kunnen doen ( "Why is love intensified by
absence?"). De manier waarop is wel erg apart: Henry, de man in kwestie,
is een tijdreiziger: te pas en te onpas verdwijnt hij uit zijn huidige
leven met achterlating van een stapeltje kleren en verschijnt in zijn
nakie op een ander tijdstip, meestal in het verleden van de liefde van
zijn leven. Hierdoor heeft Clare haar toekomstige man al ontmoet toen ze
zes was, en vele malen daarna. Maar als ze elkaar in hun echte leven
ontmoeten, weet Henry daar niets van, het moet voor hem immers nog
gebeuren.
Het boerk is fragmentarisch van opzet, het perspectief wisselt
steeds: afzonderlijk vertellen Clare en Henry over hun ervaringen, en
ook heden en verleden wisselen nogal eens. Omdat de hoofdstukken
voorzien zijn van data en een aantekening over hoe oud Clare en Henry op
dat moment zijn, is alles heel goed te volgen."
"Het
springen in de tijd houdt je alert. Je let op of het wel klopt,
vraagt je af hoe *dat* nou zit en hoe de plot zich verder ontwikkelt.
Tijdens het lezen zag ik voor me hoe de schrijfster een schema aan de
muur van haar werkkamer moest hebben hangen met de levens van Henry en
Clare. Het gekke is dat dat niet storend werkt maar juist boeit - je bij
het verhaal betrekt.
Degenen die bang zijn dat we hier met science fiction te maken hebben
kan ik trouwens ook geruststellen. Awakenings van Oliver Sacks is toch
ook geen SF? Dit is een bijzonder verhaal over liefde en verlies.
Wanneer je elkaar regelmatig onverwacht moet missen, geniet je van ieder
moment dat je samen hebt."
"'A
Love Story for educated, upper-middle-class tastes' is de mening van een
non-Boekgrrlsrecensent. Ik citeer die mening omdat ik het zo'n
prachtsmoes vind om onderuit te gaan met een mooi liefdesverhaal als je
daar tenminste een smoes voor nodig hebt."
Maar niet iedereen was enthousiast:
"Zojuist
heb ik De vrouw van de tijdreiziger, na dik 150bzz te hebben
gelezen weggelegd. Het is mijn boek niet, oppervlakkige verhaaltjes die
me niet kunnen boeien [..] ik ben in die 150 blzz niet echt iets te
weten gekomen over bijv. de personen Clare en Henry. Veel meer dan
vertelsels over gebeurtenissen in de levens van deze mensen zie ik (nog?)
niet. Het gevoel van liefde van de hoodpersonen voor elkaar komt niet
over bij mij. Mogelijk dat de karakters nog meer vorm en inhoud krijgen
in het vervolg maar erg veel fiducie had ik daar niet in."
"Bij
dit boek vraag ik me af of dat nodig is. Het boek ging voor mij
vooral om het thema tijdreizen. Ik vind dat Niffenegger het heel
origineel heeft aangepakt. Ze liet het een gen-afwijking zijn, geen
machine zoals vaker gebeurt. Ze heeft de problemen die er rijzen bij het
concept tijdreizen heel leuk opgelost. En het idee om de hoofdstukken zo
op te zetten, met die tijdsaanduidingen, waardoor je er als lezer je
hoofd bij moet houden, jawel, ik vond dat leuk. Dat het geen
liefdesroman is geworden zoals 'men' die graag leest, daar zat ik
helemaal niet mee. Ik geef toe dat het verhaal sterker had kunnen zijn,
maar het was meen ik een eersteling van deze schrijfster. Toch al een
heel end in de richting zou ik zeggen!"
"'t
Is knap wat Niffenegger heeft gedaan, af en toe zat ik met
gekromde tenen te lezen, bang als ik was dat de uitwerking van een
verhaallijn te zoet zou worden. Maar nee. Ze wist het toch weer op te
vangen. 't Is natuurlijk heerlijk om te lezen over al die
onvoorwaardelijke trouw en liefde en het eeuwig verlangen naar elkaar en
vooruit, ik heb het geslikt als zoete koek omdat de schrijfster nergens
echt over de top ging, omdat het gewoon leuk was en omdat er soms eye
openers inzaten. [..] En ja, het boek had wat minder dik kunnen zijn,
het had wat strakker van stuctuur mogen zijn, maar er worden slechtere
debuten geschreven. Origineel was het zeker."
Het boekte riep enkele interessante vragen op.
"Het
fenomeen tijdreizen. Ach, leuk. Een soort van 'beam me up
Scotty', maar dan onvrijwillig. Toevallig was ik vorig jaar op een
lezing waaruit bleek dat teleportatie voorlopig echt niet mogelijk
was. Deze kennis kwam uit (voor mij) onverdachte quantummechanicahoek,
een gebied waar ook N. heel summier op wijst. Verder waren er nog wel
een paar dingetjes die vragen opriepen. Hoeveel lichamen had Henry? Hoe
kon hij zichzelf ontmoeten. We krijgen toch niet op elke leeftijd een
nieuw lijf (mag wel graag!). 't Is maar materie, maar het verplaatst
zich toch?
P A S O P:
V
E
R
K
L
A
P
P
E
R
!
En hoe kan hij na zijn dood Clare nog bezoeken? Nou ja, wat maakt het
uit."
"Heel
merkwaardig is de kleine verandering aan de omslagfoto. Op het
Engelse exemplaar staat een klein meisje met op de grond naast haar een
thermosfles en een stapeltje mannenkleren met daar bovenop twee grote
herenschoenen. Op de Nederlandse omslag zijn die kleren en schoenen
verdwenen en is de thermosfles voor haar afhangend handje getoverd.
Commerciële angst voor een Marc Dutrout-associatie?? De liefde in dit
boek heeft in ieder geval geen pedofiel karakter. Het gaat om twee
volwassenen wier leven geteisterd wordt doordat de man een CDP is, een
chrono-displaced person. Hij komt op willekeurige momenten in de
toekomst en vaker in het verleden terecht. Je bent na ieder avontuur
weer benieuwd welke volgende verwikkeling de schrijfster weet te
verzinnen rond dit thema en mij kon ze daar alle 520 bladzijden mee
geboeid houden."
Het boek lijkt te gaan worden verfilmd.
"Wie
weet wordt het ook nog ooit een zwijmelfilm, het staat al op de
nominatie voor een verfilming met Brad Pitt." "Hm, not my choice: Martin
Donovan is geknipt voor deze rol! Nu ik er zo over denk: dan kan Hal
Hartley het mooi verfilmen. Ik zal de uitgever tippen ;-"
Maar er is natuurlijk ook verwantschap met andere boeken.
"Ik
ben nu een boek aan het lezen van Stephen Fry. Er is een
overeenkomst met Niffeneggers boek. Zij heeft er voor gekozen dat de
geschiedenis niet veranderd kon en mocht worden. Al tijdreizend kan de
hoofdpersoon dus niet ingrijpen in de loop van de gebeurtenissen. Bij
Fry kan dit wel..en dat levert een heel interessant boek op"
Maar het meest wonderlijke was wel hoe het boek ingreep in de
realiteit...
"Overigens
ging mijn boek zelf nog tijdreizen. Ik las het uit in bed en legde het
naast me neer op de grond voor ik ging slapen. De volgende morgen kon ik
het boek nergens meer vinden, terwijl het toch een fors ding is. Toen ik
's avonds thuis kwam lag het weer op de plaats. Toch tijd voor de
oogarts of maakte het boek een uitje?"
Grrls maken dit soort dingen vaker mee, kijk maar wat er gebeurde bij
Don Quichot (de nachtelijke belevenissen van elm@)!
Al met al is "De vrouw van de tijdreiziger [..] een boek dat jullie
echt
niet willen missen."