Frank McCourt
Angela's Ashes:
Eindelijk heb ik het dan eens gelezen. En ik heb ervan genoten. Zelfs of misschien vooral van het huilen erbij. Wel was ik op een gegeven moment blij dat ik wist dat Malachy McCourt ook een boek had geschreven, dan wist ik tenminste zeker dat er nog een kind in leven bleef. Naïef, naïef, want moeder McCourt krijgt gewoon nog meer kinderen. Die blijven gelukkig dan nog leven, althans zover als het boek vertelt. De vertelstem vond ik heel aangenaam. Het wordt verteld vanuit het kinderperspectief maar er zit toch ook het sausje over van een afstandelijk ouder iemand, waardoor zelfs de ergste armoede iets lichts krijgt, eerder nostalgie dan de beleving van ellende. Aangenaam vond ik ook door de manier waarop de mensen met elkaar omgaan. Het helpen van buren, het voor de ander klaarstaan van wildvreemden. Ook de beschrijving van mensen: de knorrige oma die het gezin al mopperend steeds uit de brand helpt, de krengige tante die toch maar nieuwe kleding voor Frankie koopt, oom Pa die als hij van zijn vrouw de kans krijgt een redelijk en vriendelijk mens is, de schoonmaker in het ziekenhuis enzovoort. Ook huizen en geuren worden herkenbaar beschreven. En mooi toch dat vochtige huis met die plee ernaast waarin de hele buurt z'n po leegt, en dat het boven waar het droog en warm is Italië heet en dat de natte benedenverdieping Ierland heet.
Na lezing heb ik ook maar eens de opgespaarde mails van de grrls over dit boek gelezen. Wisselend. Maar degene die een ander aanried het boek weer op haar leesverlanglijst te plaatsen, had wat mij betreft gelijk. Yvonne schreef dat McCourt negatief over zijn moeder schreef. Meestal ben ik het met haar eens, nu niet. Dat gevoel had ik helemaal niet. De vader wordt liefdevol beschreven, althans in de ochtenduren en wanneer hij verhalen vertelt. De moeder is een veel vanzelfsprekender aanwezigheid, maar die schaamt zich niet om bij diverse instanties geld of schoenen los te krijgen. De vader is daar te trots voor en laat zijn vrouw en kinderen liever kolen rapen terwijl hij in de kroeg het weekinkomen - als dat er al is - opzuipt. Liefdevol beschreven vond ik hoe de moeder zingt en lacht wanneer het erop lijkt of er betere tijden komen, en hoe Frankie al weet wat er aan de hand is als zij niet zingt en haar mondhoeken omlaag hangen. Toch wil zij niet dat de kinderen iets kwalijk over hun vader zeggen. Ook de liefde tussen vader en moeder, hoewel er nauwelijks iets over wordt gezegd, komt op de een of andere manier duidelijk over. Het enige waar Frankie niet tegen kan is dat zij in bed dui! kt met die creep van een kamerverhuurder (of wat hij dan ook was). En ja, dat kan ik me voorstellen, het is een leeftijd waarop die dingen heel gevoelig liggen. Ik kan me van mezelf herinneren dat ik alle mensen achter een kinderwagen walgelijk vond omdat ze HET gedaan moesten hebben. En HET was dan alleen nog maar je naakt aan elkaar laten zien, want dat was verplicht als je trouwde en kinderen wilde hebben. Ja, eigenlijk vond ik juist dat hij veel oog voor zijn moeder had. De aanleiding van zijn ineenstorting bij de priester, veroorzaakt door zijn schuldgevoel over dat meisje met tb, was dat hij zijn moeder geslagen had. En natuurlijk verwijst ook de titel naar de moeder. Nog heel lang tijdens het lezen dacht ik dat die moeder dood zou gaan en dat daar die as op sloeg. En dat terwijl moeder toch steeds sigaretjes (haar enige genoegen) rookt en moedeloos in de as staart (en wat ze er niet voor moet doen om überhaupt as te krijgen!).
Grappig en aanvankelijk vreemd vond ik de manier waarop Frankie met de verhalen omgaat die zijn vader hem vertelt: het zijn ZIJN verhalen, anderen hebben daar van af te blijven. Zoiets ken ik helemaal niet uit mijn kindertijd. Dacht ik althans. Maar als je niets anders hebt... Ik had speelgoed.
Wat mij betreft hield het alleen te snel op. Als ik dan al die ellende van moeder McCourt heb gelezen en om haar verdriet heb gehuild, wil ik eigenlijk ook wel weten hoe het met haar verder ging, en of Frankie zijn vader ooit nog eens gezien heeft. Ik begrijp dat ik daar in ieder geval het boek van Malachy niet voor hoef te lezen. Frankie heeft zijn droom bereikt en is in Amerika gekomen, maar heeft moeder ooit nog iets van geld gezien of heeft hij het net als zijn vader allemaal voor eigen genot aangewend?
Het boek is voor mij niet het beste boek van het jaar, het komt zelfs niet in mijn huiskamerboekenkast (de echte favorieten), maar ik heb het met veel plezier vrijwel achter elkaar uitgelezen.
Paula
Laatste keer bijgewerkt: 26/03/02 Eisjen